To σαλέπι, του οποίου το επιστημονικό όνομα είναι όρχις, χρησιμοποιείται για την τόνωση των ασθενών κατά τη διάρκεια της ανάρρωσής τους.
Το ρόφημα που παράγεται δρά κατά της δυσεντερίας και του ξερόβηχα με φλογώσεις
Όπλο λοιπόν, στην έξαρση των εποχικών ιώσεων μπορεί να αποτελέσει το σαλέπι. Φτιάχνεται από τις ρίζες ενός φυτού, που ήταν γνωστό πολλούς αιώνες πριν στον Ελλαδικό, αλλά και στον ευρύτερο χώρο της ανατολικής Μεσογείου, με το όνομα Όρχις (Orchis mascula, της οικογενείας των Ορχιδωδών). Του αποδίδονταν ιδιότητες αφροδισιακές, γι’ αυτό και πέρασε στη λαϊκή παράδοση ως Σερνικοβότανο. Το βότανο που χάριζε στις γυναίκες αρσενικά παιδιά! Στις ρίζες αυτού του φυτού αναπτύσσονται κόνδυλοι που αποξηραίνονται, αλέθονται και από τη σκόνη τους γίνεται το θαυμάσιο αυτό αφέψημα, που «ευφραίνει και το στόμα και την ψυχή», όπως έλεγαν οι παλιοί. Και γνώριζαν με την απλοϊκή τους σοφία ότι και στο σώμα προσφέρει θαυμαστά οφέλη.
Το Σαλέπι είναι ένα ρόφημα θερμαντικό, (εξαιτίας και των μπαχαρικών που περιέχει),προληπτικό του κρυολογήματος και της γρίπης, φτιάχνει το κρυωμένο στομάχι. Καταπραΰνει τα νεύρα, διώχνει το άγχος και την κούραση, χαρίζοντας ευεξία και εγρήγορση ταυτόχρονα. Είναι πλούσιο σε άμυλο και πολύτιμα μεταλλικά άλατα: φώσφορο και ασβέστιο. Γι’ αυτό τονώνει όλο το σώμα, «από τα νύχια ως την κορυφή». Βοηθά εξασθενισμένους από αρρώστιες οργανισμούς να ανακάμψουν και να αναρρώσουν γρηγορότερα. Περιέχει μια κολλώδη ουσία, την βασσαρίνη, που όταν βράσει με νερό, δίνει αυτό το άριστο μαλακτικό κατά του βήχα και όλων των παθήσεων του θώρακα, αλλά και του στομάχου και των εντέρων. Υπάρχουν μαρτυρίες για ασθενείς από βαριάς μορφής δυσεντερίες, χωρίς ελπίδα να επιζήσουν, αφού δε μπορούσαν να δεχτούν καμιά τροφή. Δοκίμασαν να κρατηθούν στη ζωή, πίνοντας μόνο Σαλέπι για μήνες. Και όχι μόνο επέζησαν, αλλά σταδιακά ανάρρωσαν τελείως!!! Όσο για τις τονωτικές και αφροδισιακές του ικανότητες; Αυτές φαίνεται ότι εντείνονται χάρη στην προσθήκη και των μυρωδικών (κανέλας, γαρύφαλλου, πιπερόριζας).
Το σαλέπι έχει μία γεύση γλυκιά. Είναι ένα ρόφημα ζεστό, θερμικό, συνδέεται περισσότερο με τους πνεύμονες, το πεπτικό, τα γεννητικά όργανα (λόγω του σχήματος της ρίζας) και των νεφρών. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που πωλείται κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όπου έχει κρύο και πίνοντάς το ζεσταίνεται το σώμα. Το κρύο κατά τους χειμερινούς μήνες παγιδεύεται στον πνεύμονα με τη μορφή του φλέγματος. Πίνοντας σαλέπι μαλακώνουν τα φλέγματα και απομακρύνονται μαζί με το κρύο.
Το σαλέπι, λόγω της κολλώδους φύσης του, επιδρά επουλωτικά στα τοιχώματα του πεπτικού. Επουλώνει έλκη στο στομάχι και στο έντερο.
Υπάρχει το αυθεντικό σαλέπι Ιωαννίνων με το καταπληκτικό άρωμα! Ένα απίθανο ρόφημα για το βήχα, αποχρεμπτικό, αναζωογονεί τα πνευμόνια και το σαλέπι θαλάσσης. Πρόκειται για ένα είδος φυκιών Ισλανδίας, ένα καταπληκτικό βότανο, θαυματουργό για τους πνεύμονες, για τα βρογχικά και για περιπτώσεις άσθματος. Λόγω του ιωδίου που περιέχει αποτοξινώνει τον οργανισμό από τη νικοτίνη! Προσοχή μόνο σε αυτούς που έχουν θυρεοειδή.
Το σαλέπι πωλείται σε σκόνη στα καταστήματα μπαχαρικών και βιολογικών τροφών.
Παρασκευάζεται ως εξής:
- Για δύο ποτήρια ροφήματος, προσθέτουμε 1 κουταλάκι σκόνη. Ανακατεύουμε συνεχώς το ρόφημα καθ΄όλη τη διάρκεια του ψησίματος, μέχρι να φουσκώσει (σαν τον ελληνικό καφέ).
Σερβίρουμε το ρόφημα με μέλι ή ζάχαρι, κανέλα και τριμμένο τζίντζερ.
- 1 φλυτζάνι νερό
2 γαρύφαλλα
λίγη κανέλα
λίγη πιπερόριζα σε σκόνη
1 κουτ. γλ. ζάχαρη (ή παραπάνω αν θέλετε)
1 κουτ. γλ. σαλέπι
Βράζουμε το νερό μαζί με τα γαρύφαλλα και τη ζάχαρη
Κατεβάζουμε το νερό από τη φωτιά και προσθέτουμε το σαλέπι ανακατεύοντας καλά και συνεχώς ώσπου να πάρει την παχύρρευστη υφή του. Αν χρειαστεί το ξαναβάζουμε λίγο στη φωτιά ανακατεύοντας συνεχώς (Προσοχή να μη βράσει)
Προσθέτουμε κανέλα και πιπερόριζα σε σκόνη και το πίνουμε ζεστό!
Με τιμή.
Καραμπά Ειρήνη.
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος.
Επιστημονική Διευθύντρια της διατροφολογικής μονάδας Εat&Fit ΒΑΡΗΣ.