Τηλεργασία , ένα όχημα ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων
2021-01-22
του Αντώνη Τζάκου *
Ζούμε σε μια νέα εποχή , την εποχή της σφοδρής αντεπίθεσης του
νεοφιλελευθερισμού , του κεφαλαίου και της παγκοσμιοποίησης .
Με αφορμή τον covid19 η καπιταλιστική δυναμική δεν μπορεί να συμβιβαστεί με
μη καπιταλιστικές ιδέες , πρακτικές οργανωτικές μορφές , θεσμούς και
κοινωνικούς συμβιβασμούς. Δεν αντέχει με άλλα λόγια την λογική του περιορισμού
του κέρδους.
Η καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων και η ελαστικοποίηση των εργασιακών
σχέσεων είναι στην κορυφή της κυβερνητικής ατζέντας στην χώρα μας αυτή την
περίοδο που διανύουμε . Δωδεκάωρη εργασία, δωρεάν υπερωρίες , τηλεργασία,
αλλαγές του υπάρχοντος συνδικαλιστικού νόμου είναι μια σειρά ενεργειών προς
αυτή την κατεύθυνση.
Η τηλεργασία ,ως μορφή εργασίας , δεν αποτελεί καινούργιο φαινόμενο. Οι
ρίζες της ανιχνεύονται στις απαρχές της τεχνολογίας της δεκαετίας του 1970, με
την διασύνδεση γραφείων δορυφόρων με τις κεντρικές υποδομές μέσω τερματικών με
τη χρήση τηλεφωνικών γραμμών ως γέφυρας δικτύων.
Αν θέλουμε να δώσουμε έναν ορισμό της τηλεργασίας για να αντιληφθούμε τι
ακριβώς είναι , στο άρθρο 2 της συμφωνίας πλαίσιο για την τηλεργασία , όπως
αυτή ενσωματώθηκε στο προσάρτημα Β΄ της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης
Εργασίας των ετών 2006-2007 αναφέρεται ότι «τηλεργασία είναι μια μορφή
οργάνωσης ή και εκτέλεσης εργασίας που χρησιμοποιεί τεχνολογίες πληροφορικής ,
βάσει μιας σύμβασης ή σχέσης εργασίας , όπου μια εργασία που θα μπορούσε να
εκτελεστεί στις εγκαταστάσεις του εργοδότη , διενεργείται εκτός αυτών των
εγκαταστάσεων κατά τακτικό -συστηματικό τρόπο» .
Η τηλεργασία ως μορφή εργασίας πέρα από τα πλεονεκτήματα που είναι πολύ
λογικό να εμφανίζει , περιβάλλεται και από μια σειρά μειονεκτημάτων που
συγκριτικά υπερέχουν δυσανάλογα των πλεονεκτημάτων της .
Ειδικότερα στις επιχειρήσεις , η τηλεργασία έχει συνδεθεί με την αύξηση της
ανεργίας καθώς η αυτοματοποίηση της εργασίας έχει πάντοτε ως αποτέλεσμα την
αντικατάσταση του ανθρώπινου δυναμικού από μηχανές . Η πιο επικίνδυνη όμως
επίπτωση της τηλεργασίας για τους εργαζόμενους είναι η καταπάτηση της εργατικής
νομοθεσίας .
Η τηλεργασία αποτελεί μία νέα μορφή εργασίας που καταλύει τις χρονικές και
τοπικές δεσμεύσεις και συγχέει τα διακριτά όρια ανάπαυσης και εργασίας . Οι
εργαζόμενοι συχνά απολογούνται αν δεν απαντήσουν σε ένα email ή σε μια
τηλεφωνική κλήση του εργοδότη τους καθώς η τηλεργασία θεωρείται από την
εργοδοσία ως μια ευκαιρία 24ωρης δέσμευσης τους εργαζόμενου . Η κατάσταση αυτή
έχει σοβαρές επιπτώσεις στην πνευματική αλλά και σωματική υγεία και ασφάλεια
του εργαζόμενου.
Γίνεται αντιληπτό από αυτά που αναφέρθηκαν ότι μέσα από την τηλεργασία και
ειδικότερα με το πρόσχημα της έκτακτης ανάγκης , όπως είναι η περίοδος που
διανύουμε , επιχειρείται η παράκαμψη και η εξουδετέρωση της εργατικής
νομοθεσίας .
Προς ποια κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθούν
οι εργαζόμενοι και τα συνδικάτα .
- Οι εργαζόμενοι και τα συνδικάτα θα πρέπει έχουν αμετακίνητη θέση ως προς
την τήρηση του εργατικής νομοθεσίας από τους εργοδότες . Καμία έκτακτη ανάγκη
όπως η πανδημία δεν μπορεί να δικαιολογήσει την παραβίαση του εργατικού
δίκαιου. Μέσα σε όλα αυτά θα πρέπει απαιτηθεί να γίνει άμεση νομοθετική ρύθμιση
του ισχύοντος νόμου που περιλαμβάνει διατάξεις περί τηλεργασίας , που ψηφίστηκε
το 2010 .
- Οποιαδήποτε εργασία πραγματοποιείται εκτός ωραρίου , θα πρέπει να
θεωρείται υπερωριακή απασχόληση και ο εργαζόμενος να λαμβάνει την ανάλογη
προσαύξηση επί του μισθού του.
- Θα πρέπει επίσης να υπάρχει επιδότηση για αγορά τεχνολογικού εξοπλισμού
προς τους εργαζόμενους ή αυτά να προσφέρονται από τις επιχειρήσεις και τους
δημόσιους οργανισμούς.(μοντέλο Ισπανίας )
- Τέλος θα πρέπει να είναι υπάρξει ρητή απαγόρευση της χρήσης κάμερας για
την εκτέλεση της τηλεργασίας .
Αντώνιος Τζάκος
* Γραμματέας της Ομοσπονδίας Συλλόγων Υπαλλήλων Αιρετών Περιφερειών
Ελλάδος Ο.Σ.Υ.Α.Π.Ε
