Χειμώνας 2014. Ο νέος Δήμαρχος Αλμωπίας, Δημήτρης Μπίνος, μόλις έχει αναλάβει τα καθήκοντά του. Ένα πρωί, καθώς κοιτάζει τους φακέλους με τα φλέγοντα ζητήματα της περιοχής –ο Δήμος Αλμωπίας βρίσκεται στον Νομό Πέλλας, κοντά στα σύνορα με τα Σκόπια, έχει 28.000 κατοίκους και ταυτόχρονα παρουσιάζει τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας και φτώχειας στην ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας - χτυπά το τηλέφωνο. Στην άλλη πλευρά της γραμμής «ένας κύριος Γκόνος», όπως του λέει η γραμματέας. Ο Δήμαρχος πιστεύει ότι είναι κάποιος που τον έχει πάρει για να τον συγχαρεί για την εκλογή του, όπως είθισται μετά από μια εκλογική διαδικασία.
«Πραγματικά, όταν μου τηλεφώνησε ο κύριος Γκόνος δεν είχα συνειδητοποιήσει το «μέγεθος» του συνομιλητή μου στο τηλέφωνο» δηλώνει ο κύριος Μπίνος, ο οποίος έμεινε εκείνο το πρωί με το στόμα ανοιχτό από την έκπληξη αλλά και τις απορίες και τον προβληματισμό που αυτόματα γεννήθηκαν όταν άκουσε την πρόταση του project «Καρπός Φροντίδας».
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Τέλη του 2012 η ανεξάρτητη οικογενειακή επιχείρηση McCain με έδρα τον Καναδά (πρόκειται για την μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής κατεψυγμένης – προτηγανισμένης πατάτας παγκοσμίως) αποφασίζει να προχωρήσει σε ένα κοινωνικό project στην Ευρώπη με στόχο την ανακούφιση από την κρίση και την φτώχεια που αυτή επέφερε. Πριν, όμως, ξεκινήσει οτιδήποτε, απευθύνεται στο Ελληνικό Δίκτυο Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (CSR Hellas) καθώς θέλει να εξασφαλίσει ότι αυτό που θα κάνει θα έχει πραγματικά αξία και θετικό αντίκρισμα σε όλους όσοι θα συμμετείχαν. Βασικά, η McCain ήθελε να μάθει την άποψη των τοπικών κοινωνιών για το τι θα ήθελαν από μια επιχείρηση σαν και αυτήν και είναι αλήθεια πως το ενδεχόμενο ενός project με στόχο την παραγωγή εκείνη την εποχή δεν «έπαιζε» καν. Ωστόσο, μετά από έναν ουσιαστικό διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέρη, μια σοβαρή έρευνα και τεχνική μελέτη με την βοήθεια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και την επικαιροποίηση σημαντικών κοινωνικοοικονομικών στατιστικών στοιχείων, προέκυψε ο «Καρπός Φροντίδας».
Η McCain αποφάσισε, λοιπόν, να αναθέσει σε μια ομάδα φτωχών, μικρών Ελλήνων παραγωγών πατάτας την παραγωγή ενός προϊόντος προστιθέμενης αξίας. Παρέχοντας βοήθεια, ειδικό εξοπλισμό, υποδομές, εκπαίδευση, σύνδεση με την λιανική αγορά, πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση και, φυσικά, σπόρο πατάτας που είναι πιστοποιημένος στην Ευρώπη και απόλυτα συμβατός και κατάλληλος για το βιοκλίμα της επιλεγμένης περιοχής. Η έρευνα που προηγήθηκε έφερε στην πρώτη θέση το χωριό Νότια του Δήμου Αλμωπίας στην Πέλλα. Όχι μόνον λόγω του εύφορου εδάφους της συγκεκριμένης περιοχής αλλά και επειδή συγκέντρωνε μεγάλο αριθμό νέων, μικρής κλίμακας, αγροτών που ζούσαν κάτω από το όριο της φτώχειας και που ήταν, επίσης, άνθρωποι έτοιμοι να αλλάξουν και να συμμετάσχουν σε ένα τέτοιο project.
Το πιλοτικό πρόγραμμα «Καρπός Φροντίδας» της McCain, το οποίο, σημειωτέον, υποστηρίχθηκε και από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος όσο και από την Τράπεζα Πειραιώς και την εταιρία BASF, θα διαρκέσει σε πρώτη φάση τρία χρόνια. Έχουν ήδη επιλεχθεί και εκπαιδευθεί με την βοήθεια της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, 25 αγρότες από το χωριό Νότια. Θα καλλιεργηθούν 250 στρέμματα και στόχος για τον πρώτο χρόνο είναι η παραγωγή 900 τόνων πατάτας. Μάλιστα, η πρώτη συγκομιδή αναμένεται στα τέλη Αυγούστου και το προϊόν θα πωλείται στην λιανική αγορά. Συγκεκριμένα, θα διατίθεται από τα καταστήματα ΑΒ Βασιλόπουλος, ενώ τα κέρδη θα επιστρέψουν στην κοινότητα. Για το δεύτερο έτος του project στόχος είναι να παραχθούν 1200 τόνοι πατάτας και τον τρίτο χρόνο 2000 τόνοι από 200 καλλιεργητές.
Όπως τόνισε στην επίσημη παρουσίαση του project ο Γάλλος διευθύνων σύμβουλος ηπειρωτικής Ευρώπης της McCain, Ζαν Μπερνού, πρόκειται για μια μικρή δράση καλού που η εταιρία φιλοδοξεί να πάρει την διάσταση χιονοστιβάδας αλλάζοντας τις ζωές πολλών Ελλήνων προς το καλύτερο και όχι μόνον . «Ξεκινάς με κάτι μικρό για να πετύχει και να αναπτυχθεί. Αυτή είναι η σωστή προσέγγιση. Όλοι μας μπορούμε να κάνουμε μικρές πράξεις καλού» επεσήμανε ο Μπερνού και συμπλήρωσε πως η έξοδος από την κρίση είναι ευθύνη όλων. Η επιλογή της Ελλάδας δεν ήταν τυχαία από πολλές απόψεις. Όχι μόνον λόγω της αγάπης του Μπερνού για την χώρα μας –όπως παραδέχθηκε, ο πατέρας του δίδασκε αρχαία ελληνικά σε σχολείο στην Γαλλία και η ελληνική παιδεία και φιλοσοφία ήταν έντονα παρόντα στο οικογενειακό του περιβάλλον- αλλά και λόγω των δραματικών συνεπειών της οικονομικής κρίσης και της λιτότητας. Εάν αυτό το εναλλακτικό επιχειρηματικό μοντέλο με την ξεκάθαρα κοινωνική του αποστολή που πραγματοποιείται επί ελληνικού εδάφους πετύχει, θα επεκταθεί και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η ελληνική «ψυχή» της McCain
Όσον αφορά την υλοποίησή του εδώ, «ψυχή» του Καρπού Φροντίδας είναι ο Γιώργος Γκόνος, ο διευθύνοντας σύμβουλος της McCain Hellas. Ο πάντα χαμογελαστός, απλός και ικανότατος Έλληνας μάνατζερ δεν έκρυψε ούτε ένα λεπτό την χαρά του για αυτή την πολύπλευρη και ιδιαίτερη προσπάθεια, όπως την χαρακτήρισε. «Κλείνουμε δέκα πράγματα και στο μεταξύ, ανοίγουν άλλα δέκα. Αλλά είναι ένα στρατηγικό πρόγραμμα που πιστεύουμε πολύ σε αυτό» επεσήμανε ο επί είκοσι και πλέον χρόνια επικεφαλής της ελληνικής McCain, η οποία πρέπει να τονιστεί ότι εδώ και τρία χρόνια έχει επίσης την διοίκηση των Βαλκανίων, της Κύπρου, της Τουρκίας και του Ισραήλ. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα αποτελεί βασικό σταθμό της McCain και αυτό μόνο τυχαίο δεν είναι, αφού ο κ. Γκόνος και η ομάδα του κατάφεραν να κάνουν την McCain ηγέτη στην ελληνική αγορά προτηγανισμένης πατάτας και κυρίως να την πλοηγήσουν ασφαλώς στα ταραγμένα νερά της κρίσης.
Όπως έχει δηλώσει σε συνεντεύξεις του ο κ. Γκόνος, οι πιο πολλοί Έλληνες επιχειρηματίες αποτελούν κατηγορία από μόνοι τους καθώς έχουν τα χαρακτηριστικά μιας φυλής που διακρίνεται για την δυνατότητα ευελιξίας και την ικανότητα να διαχειρίζεται το χάος. Ποιότητες που σήμερα είναι πιο αναγκαίες από ποτέ. «Ο καλός μάνατζερ πρέπει εξ’ ορισμού να είναι μορφωμένος, εξειδικευμένος, να έχει πάνω από την μέση ευφυΐα, να είναι έτοιμος να διαχειριστεί τις κρίσεις και να παραμένει άνθρωπος» δήλωνε στο Fortune Greece ακριβώς πριν έναν χρόνο.
Και αυτά τα τρία τελευταία λόγια του κ Γκόνου περιέχουν μεγάλη ουσία και αλήθεια, διότι αυτά είναι που διαφοροποιούν τον καλό μάνατζερ με συνείδηση και συναίσθηση από εκείνον που βλέπει μόνον το δικό του συμφέρον. Η Μαρία Αλεξίου, η πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης θέτει το ζήτημα αυτό στη σωστή του διάσταση: «Δεν είναι κακό να έχουμε συμφέροντα. Κακό είναι να επιδιώκουμε τα συμφέροντά μας εις βάρος των άλλων». Και ίσως αυτό να φταίει που έρευνα της Ε.Ε. έδειξε πως στην Ελλάδα το 80% του κόσμου πιστεύει πως οι επιχειρήσεις κάνουν κακό. Ας γίνει, λοιπόν, η McCain παράδειγμα προς μίμηση του ηθικού επιχειρείν.