Βρισκόμαστε στις αρχές της δεκαετίας του 60’, τον Ιανουάριο του
1962, όπου η χώρα προσπαθεί να ορθοποδήσει από τις μαύρες εποχές των πολέμων,
εθνικών και εμφυλίων.
Οι Προμαχιώτες, έχοντας πληρώσει βαρύ τίμημα στον βωμό της θυσίας,
για την Ελευθερία, αγωνίζονται με τα πενιχρά μέσα που διαθέτουν, να
αναστηλωθούν και να επιβιώσουν.
Ασχολούμενοι κυρίως με τη κτηνοτροφία και την καλλιέργεια
λιγοστών και κακοτράχαλων στρεμμάτων γης, αγωνίζονται να θρέψουν την οικογένεια
και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους.
Ώσπου, έσκασε η πληροφορία ότι η τότε κυβέρνηση αποφάσισε να
πάρει ένα μεγάλο τμήμα του δυτικού οροπεδίου, που εκτείνεται από την περιοχή
Γκαρμάντες μέχρι το όρος Πέτερνικ και να το μοιράσει σε ακτήμονες πολίτες
γειτονικών χωριών.
Τα μικρά κλιμακωτά χωραφάκια τα οποία βρίσκονται εκεί,
θεωρούνταν από το κράτος ως «ανταλλάξιμα», όμως οι κάτοικοι τα θεωρούσαν δικά τους,
ιερή κληρονομιά από τους προπάππους τους, πολλοί εκ των οποίων έχυσαν ακόμη και
το αίμα τους στις πέτρες εκείνες, πολεμώντας σαν λιοντάρια τον εκάστοτε εχθρό.
Τίτλοι ιδιοκτησίας και διάφορα άλλα κιτάπια, δεν υπήρχαν μιας και η οργάνωση
του κράτους ήταν τριτοκοσμική.
Έτσι λοιπόν, νιώθοντας ότι τους κλέβουν τα ιερά και τα όσια
με την απόφαση αυτή, οι Προμαχιώτες αφού οργανώθηκαν, αποφάσισαν να δράσουν
δυναμικά, υπερασπίζοντας τα δικαιώματά τους.
Ένα πρωινό λοιπόν του Γενάρη του 1962, 18 του μηνός Αγίου Αθανασίου, αφού μαζεύτηκε όλο το
χωριό, άντρες, γυναίκες και παιδιά στον χώρο του Σχολείου, ξεκίνησαν τη
διαμαρτυρία τους.
Τις ημέρες εκείνες, πραγματοποιούνταν κάποιο επισιτιστικό
κρατικό πρόγραμμα, όπου μοιράζονταν πρωινό ρόφημα, έχυσαν όλες τις κατσαρόλες
με το βρασμένο γάλα, πήγαν στα γραφεία της Κοινότητας κι εξόρισαν από εκεί τον
πρόεδρο, τον γραμματέα και τον κλητήρα.
Από εκεί, αφού εξοπλίστηκαν με μαύρες σημαίες, κίνησαν για
τα γεωγραφικά όρια της κοινότητας, στην περιοχή Γέφυρα Σουσίτσας, όπου την
διέρρεε ο ομώνυμος ξεροπόταμος.
Μπροστά τα γυναικόπαιδα, πίσω οι μεγαλύτεροι άντρες,
μπλόκαραν την κίνηση και διαδηλώνοντας τα δίκαιά τους, απαιτούσαν να μην
εφαρμοστεί η εξουθενωτική, για το μέλλον του χωριού, απόφαση.
Τα νέα διαδόθηκαν ταυτόχρονα σε όλο το νομό και μετά από
λίγες ώρες, στον τόπο έφτασε ισχυρή αστυνομική δύναμη καθώς και ο ίδιος ο
Νομάρχης, που τα χρόνια εκείνα ήταν ο απόλυτος άρχοντας της περιοχής ευθύνης του.(Σύμφωνα
με τη Βικιπαίδεια, εκείνη την περίοδο νομάρχης ήταν ο Χρήστος Δέπας.) .
Τα αίματα δεν άργησαν να ανάψουν και κάποιοι θερμόαιμοι,
όρμηξαν κατά του νομάρχη και τον ξυλοκόπησαν, αναγκάζοντας όλη την ακολουθία
του να αποχωρήσει.
Τις επόμενες ημέρες, αφού τα γεγονότα διαδόθηκαν παντού,
ήρθαν χωροφύλακες στο χωριό και συνέλαβαν δυο υπόπτους για τα επεισόδια και με
συνοπτικές διαδικασίες τους προσήγαγαν σε δίκη, όπου και καταδικάστηκαν
παραδειγματικά με έξι μήνες φυλάκιση.
Έξι μήνες τους οποίους εξέτισαν μέχρι τελευταίας ώρας.
Η άδικη απόφαση, περί αφαίρεσης των χωραφιών από τους Προμαχιώτες,
δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ και οι κάτοικοι, παρόλο που ακόμη και σήμερα ζουν σε
καθεστώς γκρίζο, όσον αφορά τα ιδιοκτησιακά, αισθάνονται ότι έπραξαν το καθήκον
τους, υπερασπιζόμενοι την πατρογονική γη, που παρέλαβαν από τους πατεράδες τους.
Μια γη μαρτυρική, που όποια πέτρα και να σηκώσει κανείς, θα
βρει ιδρώτα και αίμα.
