ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΠΕΡΙ ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ : Το προοδευτικό κοινωνικοκεντρικό μοντέλο κατανόησης και επικοινωνίας της αναπηρίας, αντιλαμβάνεται τον άνθρωπο με αναπηρία ως ενεργό μέτοχο της κοινωνικής ζωής που ισότιμα ασκεί κοινωνικά διακιώματα και απορροφεί κοινωνικά αγαθά. Οποιοσδήποτε όρος παραπέμπει στην ιατρικοκεντρική προσέγγιση της αναπηρίας και στο πατερναλιστικό πρότυπο του ανθρώπου με αναπηρία – παθητικού αντιεκιμένου φιλανθρωπίας είναι μη επιτρεπτός, Ως μη επιτρεπτοί ορίζονται οι όροι που έχουν καταγραφεί ως καθολικά αποδοκιμαστέοι από το διεθνές αναπηρικό κίνημα σε σειρά συνεδρίων των τελευταίων χρόνων.
Η λίστα περιλαμβάνει εκατοντάδες όρους, σταχυολογούμε τους ενδεικτικότερους :
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΣΤΕ ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ
Ατομο με αναπηρία Ανάπηρο άτομο, άτομο με ειδικές ανάγκες.
Ατομο με κινητική αναπηρία Κινητικά ανάπηρος, σωματικά ανάπηρος.
Αθλητής χωρίς αναπηρία Κανονικός αθλητής
Αθλητής με αναπηρία Ειδικός αθλητής
Ατομο με νοητική καθυστέρηση Καθυστερημένο άτομο
Παραολυμπιακοί αγώνες Ειδικοί αγώνες
Ατομο με αναπηρία Πάσχει από, υποφέρει από ...
Χρήστης αμαξιδίου Καθηλωμένος σε αμαξίδιο
Ατομο με ακρωτηριασμό Κουτσός, κουλός
Με απώλεια όρασης Αόμματος
Με απώλεια ακοής, κωφός Κωφάλαλος
Ατομο με εγκεφαλική παράλυση Σπαστικός, σπαστικό άτομο
ΔΥΟ ΟΡΟΙ ΨΕΥΔΕΙΣ ΠΟΥ .... ΜΟΙΑΖΟΥΝ ΑΛΗΘΕΙΣ : Από την στήλη ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ θα επιμείνουμε σε δύο όρους λίγο περισσότερο διότι χρησιμοποιούνται κατά συρροήν στις δημοσιογραφικές παρουσιάσεις θεμάτων αναπηρίας.
*Ο όρος άτομα με ειδικές ανάγκες χρησιμοποιείται στην συντριπτική πλειονότητα παρουσίασης θεμάτων αναπηρίας. Οι πάντες είναι εξοικειωμένοι με τον όρο , το βέβαιον όμως είναι ότι ο όρος αυτός είναι κενός περιεχομένου. Στο σύνολό του (4 λέξεις) δεν σημαίνει τίποτε, απλώς παραπέμπει στην ελληνική γλώσσα στους ανθρώπους με αναπηρία.
Ο όρος μπορεί να είναι συνολικά κενός εννοιολογικού περιεχομένου, έχουν όμως ιδιαίτερη κοινωνική σημασία απομονωμένες οι δύο τελευταίες λέξεις. Οπως η κοινή λογική πρεσβεύει, οι ανθρώπινες ανάγκες είναι κοινές (γενικές) και αφορούν τα βασικά δικαιώματα και αγαθά που ορίζουν την ζωήκαι την κοινωνική ζωή, η ακοή επί παραδείγματι ή η όραση δεν είναι ανάγκες αλλά αισθήσεις. Ειδικές ανάγκες (οι δύο κρίσιμες λέξεις) βαπτίζονται οι ανάγκες που δημιουργούνται στον άνθρωπο με αναπηρία όταν του στερούνται οι δυνατότητες να ασκήσει βασικά δικαιώματα (όπως π.χ. το δικαίωμα στην εκπαίδευση). Οταν στον άνθρωπο με απώλεια ακοής δεν διατίθονται οι απαραίτητοι μηχανισμοί – υπηρεσίες (διερμηνέας νοηματικής γλώσσας) ή στον άνθρωπο με απώλεια όρασης τα εκπαιδευτικά βιβλία σε γραφή Braille, τότε η βασική ανάγκη εκπαίδευσης όπως ως τέτοια ορίζεται για όλους τους ανθρώπους βαπτίζεται ειδική ανάγκη. Εάν ήταν αυτονόητη η ύπαρξη των υπηρεσιών η ανάγκη θα παρέμενε ... βασική.
Αντίστοιχα παραδείγματα μπορούν να διατυπωθουν εκατοντάδες, ανά αναπηρία και ανά κατηγορία βασικών αναγκών. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία ώστε να κατανοηθεί το σκόπιμο κοινωνικό ψεύδος που ο όρος εμπεριέχει και αναπαράγει είναι ότι υποδηλώνει κάθετα και διαχωριστικά πως οι άνθρωποι με αναπηρία έχουν διαφορετικές (βασικές) ανάγκες από τους ανθρώπους χωρίς αναπηρία.
Συνεπώς: Καλούνται πλέον όλοι οι άνθρωποι των ΜΜΕ που σοβαρά θέλουν να μετάσχουν στην προσπάθεια αναβάθμισης της δημοσιογραφικής εργασίας επί θεμάτων αναπηρίας να καταργήσουν ολοκληρωτικά τον όρο άτομα με ειδικές ανάγκες ως ψευδή, σκόπιμο και έμμεσα ρατσιστικό.
Αν τα παραπάνω δεν είναι αρκούντως πειστικά, ας συνειδητοποιηθεί τουλάχιστον ότι ο όρος άτομα με ειδικές ανάγκες έχει επισήμως απορριφθεί/ξεπεραστεί από τους ίδιους τους ανθρώπους με αναπηρία διά του επίσημου κυπριακού αναπηρικού κινήματος ως ακατάλληλος – εσφαλμένος. Ας γίνει σεβαστό, τουλάχιστον, το δικαίωμα των ανθρώπων με αναπηρία στον αυτοπροσδιορισμό.
Τελευταία επ’ αυτού παρατήρηση: Η επίσημη αποδοκιμασία του όρου μετρά ήδη κάμποσα χρόνια, το ίδιο και η αδιαφορία των ΜΜΕ να σεβαστούν αν μη τι άλλο αυτούς που την επέλεξαν. Αρα :
Η ΑΠΑΛΕΙΨΗ ΤΟΥ ΟΡΟΥ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΛΟΓΟ, ΓΡΑΠΤΟ ΚΑΙ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΑΜΕΣΑ ΚΑΙ ΟΡΙΣΤΙΚΑ.
*Η φαινομενικά ανώδυνη έκφραση καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο είναι βαθύτατα δηλωτική των χρόνια ριζωμένων κοινωνικών στερεοτύπων σχετικά με την αναπηρία. Είναι ενδεικτικότατη της αδυναμίας του δημοσιογράφου που την χρησιμοποιεί νομίζοντας ότι εκφράζει ευαισθησία, να κατανοήσει με όρους σεβασμού της διαφορετικότητας τον άνθρωπο με αναπηρία. Υποδηλώνει την υποσυνείδητη πεποίθηση ότι η αναπηρία είναι κοινωνικά συνώνυμη της δυστυχίας.
Με συνυπολογισμό του δικαιωματικού αυτοπροσδιορισμού του σύγχρονου αναπηρικού κινήματος, η έκφραση δεν είναι (και δεν εγκαλείται ως) ατυχής αλλά ως ψευδής. Δεν είναι καν διαστρέβλωση της αλήθειας αλλά αντιστροφή της αλήθειας. Το αναπηρικό αμαξίδιο δεν είναι σύμβολο καθήλωσης και αδυναμίας όπως το επικοινωνεί ο δημοσιογράφος, αλλά εργαλείο (άρα και σύμβολο) μετακίνησης, αυτονομίας και δύναμης. Ο χρήστης αναπηρικού αμαξιδίου δεν είναι άνθρωπος καθηλωμένος (προσομοιάζει σε ... καταδικασμένο) σε αναπηρικό αμαξίδιο, αντίθετα θα ήταν κυριολεκτικά καθηλωμένος (σπίτι του) αν στερείτο το αναπηρικό αμαξίδιο.
Η ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΣΕ ΒΑΘΟΣ ΤΗΣ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΙΚΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΠΕΡΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΠΟΥ ΕΚΠΕΜΠΕΙ Η ΣΥΝΗΘΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΦΡΑΣΗ “ΚΑΘΗΛΩΜΕΝΟΣ ΣΕ ΑΝΑΠΗΡΙΚΟ ΑΜΑΞΙΔΙΟ” , ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΒΑΘΥΤΕΡΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΟΔΗΓΟΥ.
Μιά πρόσθετη παρατήρηση περί ορολογίας : Η χρήση χαρακτηρισμών για την φορτισμένη ανάδειξη δημοσιογραφικών θεμάτων, χρησιμοποιεί πολλές φορές (ακριβής μελέτη δεν υπάρχει) ορολογίες σχετικές με την αναπηρία , οι οποίες πάντοτε είναι δηλωτικές χαρακτηριστικής/υπέρμετρης αδυναμίας , υστέρησης, ανικανότητας, ανεπάρκειας ή και άλλων αρνητικών χαρακτηριστικών (επ’ αυτού μελέτη δεν χρειάζεται, αρκεί η παρατήρηση).
ΑΝΑΠΗΡΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ χαρακτηρίζεται μιά κυβέρνηση προς απόδειξιν της ανικανότητάς της, ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΕΝΕΣ χαρακτηρίζονται οι πολιτικές προς ανάδειξιν της ατέλειάς τους, ΤΥΦΛΟΣ ένας υπουργός προς ανάδειξιν της αδυναμίας του να αντιληφτεί την ουσία προβλημάτων, ΑΥΤΙΣΤΙΚΕΣ χαρακτηρίζονται συμπεριφορές προς επισήμανση της ελλειμματικής ανατροφοδότησής τους με τον περίγυρο, και η σχετική λίστα δεν έχει τέλος.
Η πεισματική εμμονή στην χρήση ορθών όρων μπορεί να φέρει τα αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, να απεστιάσει από την ουσία που δεν είναι άλλη απο την ορθή και δικαιωματική δομή και τρόπο παρουσίασης των θεμάτων αναπηρίας. Αλλωστε, δικαιωματική παρουσίαση των θεμάτων αναπηρίας εξ’ ορισμού αργά ή γρήγορα θα σήμαινε και απάλειψη των όρων που παραπέμπουν στο αντίθετο.
Ομως : Δεν μπορούμε να μην παρατηρήσουμε στην κυπριακή και ελληνική δημοσιογραφία των τελευταίων χρόνων, ότι το φαινόμενο της συμβολικής χρήσης όρων από το λεξιλόγιο της αναπηρίας προς ανάδειξιν κατά κύριο λόγο της πολιτικής ανικανότητας είναι ολοένα και πιό επεκτεινόμενο. Πλέον οι πηχιαίοι τίτλοι περί ΑΝΑΠΗΡΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ και ΑΥΤΙΣΤΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ έχουν εξελιχτεί σε σχεδόν καθημερινό φαινόμενο, είτε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων είτε στους πρώτους τίτλους των ειδήσεων.
Είναι βέβαιον ότι η παραπάνω έξαρση κάτι σημαίνει και κάπως μεταφράζεται, χρήσιμο λοιπόν είναι μέσω του Οδηγού να μεταφερθεί η έκκληση περιορισμού του φαινομένου. Διότι σε ότι αφορά τον αγώνα των ανθρώπων με αναπηρία για δικαιωματική προσέγγιση των θεμάτων αναπηρίας , οι εμμένοντες στην αναπαραγωγή της αντιδραστικής εξίσωσης αναπηρία = ανικανότητα μεταφορικοί τίτλοι και χαρακτηρισμοί, σίγουρα μόνο θετική υπηρεσία δεν προσφέρουν.
ΠΗΓΗ...http://diekdikw.gr/
