Ο ΣΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΤΑΦΙΟΥ ΤΩΝ ΠΡΟΜΑΧΩΝ (2014)

 Τα μοιρολόγια για τον Χριστό και ο στολισμός του Επιταφίου, που ακολούθησε το βράδυ της Μ. Πέμπτης προς ξημερώματα Μ. Παρασκευής, στον Ιερό ναό Αγίου Δημητρίου Προμάχων.

ΦΩΤΟ: Β. Μ.

Διαβάστε Περισσότερα

" Ο ΓΙΟΣ ΜΟΥ, ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ ΜΟΥ" - ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ

Ο  Γιάννης Ρίτσος γράφει  για τη «Μάνα- Παναγία» που θρηνεί:

Γιάννης Ρίτσος, «Ο γιος μου, το φεγγάρι μου»

I. Γιε μου, παιδί μου, αγόρι μου, γιόκα μου, γιόκα μου

γιε μου, φεγγάρι μου, φεγγάρι μου,/ γιόκα μου.

Μια γριά, μια μαύρη γριά που στηθοδέρνεται

καταμεσίς του δρόμου, αγόρι μου

η μάνα σου είμαι γιόκα μου,

σκούζω, μαδιέμαι, σκίζω τα λιθάρια,

η μάνα σου είμαι γιόκα μου, μια μαύρη γριά

με μαύρο φόρεμα/ μαύρο τσεμπέρι,/ μαύρα νύχια,

μια μαύρη γριά κατάμαυρη,/ μαύρο καψαλισμένο δέντρο,

μαύρη κατάμαυρη νυχτιά με μαύρα δόντια

σκούζει το μαύρο το λαρύγγι,

μια μαύρη μάνα, αγόρι μου,/ μια μάνα- οι μάνες- μάτια μου,

γιόκα μου, γιόκα μου, γιόκα μου.

II. Τι μου το κάναν το παιδί μου; Ε, γριά φαφούτα νύχτα,

πούν’ το παιδί μου/ το παιδί μου απ’ την πέτρα και τον άνεμο,

η πέτρα μου, το ραβδί μου, το παιδί μου,

- πού ανεβαίνεις κει πάνου; Πού πας;

δε βαστάνε τα πόδια μου,

- τι με πετροβολάν τ’ αστέρια, αφήστε με, μια γριά τρελή

μια γριά που την  πήρε ο αγέρας, η γιαγιά της βροχής,

σούφρες γύρω από τα μάτια και το στόμα της

πεσμένοι σοβάδες τα βυζιά της

βγαλμένες ρίζες με το χώμα τα σπλάχνα της

πέτρα φαγωμένη απ’ το νερό το κουφάρι της….

Αχ, η μάνα σου η έρημη, γιόκα μου

με πήρε ο αγέρας, γιόκα μου,

μέσα στα δίχτυα της βροχής με πήρε, αφέντη μου,

κόλλησε το χταπόδι στο λαιμό μου/ κουρελιασμένη, μουσκεμένη,

- πού πας; πού πάω;/ πιασμένη απ’ τα μαλλιά του αγέρα; […]

(Γιάννης Ρίτσος, Ποιήματα, τ. Β’, εκδ. Κέδρος)

Διαβάστε Περισσότερα

"Η ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ". - ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ

«Η μάνα του Χριστού» (απόσπασμα)

…………………………

Κατεβάζω στα μάτια τη μαύρην ομπόλια,

για να πάψει κι ο νους με τα μάτια να βλέπει…

Ξεφαντώνουν τ’ αηδόνια στα γύρω περβόλια

λεϊμονιάς σε κυκλώνει λεπτή μοσκοβόλια.

Φεύγεις πάνου στην άνοιξη, γιε μου καλέ μου,

Άνοιξη μου γλυκιά, γυρισμό που δεν έχεις.

Η ομορφιά σου βασίλεψε κίτρινη, γιε μου,

δε μιλάς, δεν κοιτάς, πώς μαδιέμαι, γλυκέ μου!

Καθώς κλαίει, σαν της παίρνουν το τέκνο, η δαμάλα,

ξεφωνίζω και νόημα δεν έχουν τα λόγια.

Στύλωσέ μου τα δυο σου τα μάτια μεγάλα:

τρέχουν αίμα τ’ αστήθια, που βύζαξες γάλα.

Κει στο πλάγι δαγκάναν οι οχτροί σου τα χείλη…

Δολερά ξεσηκώσανε τ’ άγνωμα πλήθη

κι όσο ο γήλιος να πέσει και να ‘ρθει το δείλι

το σταυρό σου καρφώσαν οι οχτροί σου κ’ οι φίλοι.

Μα γιατί να σταθείς να σε πιάσουν! Κι ακόμα,

σα ρωτήσανε: «Ποιος ο Χριστός;» τι πες «Να με»!

αχ! δεν ξέρει, τι λέει το πικρό μου το στόμα!

Τριάντα χρόνια παιδί μου δε σ’ έμαθ’ ακόμα.

(Κώστας Βάρναλης, Ποιητικά, εκδ. Κέδρος)

Διαβάστε Περισσότερα

Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΙΟΥΔΑ ΙΣΚΑΡΙΩΤΗ ΑΠΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΙΒΗΡΩΝ

Το κείμενο που ακολουθεί, προέρχεται από χειρόγραφο της Ιεράς Μονής Ιβήρων, αντίγραφο του οποίου απόκειται στο Κελλί του του Αγίου Γοβδελά του Πέρσου της Ιεράς Μονής Ιβήρωνν, το οποίο αντέγραψε και εξέδωσε δίς ο Αγιορείτης (†) Ιερομόναχος Αβέρκιος το 1895 και 1896 στην Βάρνα.

Κατάγονταν από την Ισκάρια και ο πατέρας του ονομάζονταν Ρόβελ. Μια νύκτα η μητέρα του ξύπνησε έντρομη με φωνές. μετά από έναν εφιάλτη που είχε δει στον ύπνο της και διαλογίζονταν περί αυτού. Ο Ρόβελ την ρώτησε τι συμβαίνει, για να λάβει την απάντηση ότι εάν συλλάβει παιδί και είναι αρσενικό, τότε αυτό θα είναι ο χαλασμός της γενιάς των Εβραίων. Πράγματι, κατά σύμπτωση, τη νύχτα εκείνη συνέλαβε η γυναίκα του Ρόβελ και γέννησε μετά από καιρό αγόρι. Φοβούμενοι την πραγματοποίηση του εφιάλτη, κατασκεύασαν ένα κιβώτιο, σαν αυτό που είχαν κάμει στην Αίγυπτο για τον Μωϋσή, τοποθέτησαν το παιδί τους μέσα σε αυτό και το άφησαν στη θάλασσα της Γαλιλαίας.

Απέναντι της Ισκαρίας, υπήρχε μικρή νήσος όπου ποιμένες ξεχειμώνιαζαν τα κοπάδια τους. Εκεί έφτασε με τα κύματα το κιβώτιο, το οποίο ανέσυραν από τα νερά οι ποιμένες και βρήκαν το μικρό παιδί. Το μεγάλωσαν και του έδωσαν το όνομα Ιούδας. Μόλις αναπτύχθηκε και άρχισε να βαδίζει, το μετέφεραν στην Ισκάρια, προκειμένου να βρουν άνθρωπο για να το δώσουν προκειμένου να το αναθρέψει. Εκεί συμπτωματικά, συνάντησαν τον Ρόβελ και του έδωσαν το μικρό παιδί, δίχως να γνωρίζουν ότι είναι ο φυσικός του πατέρας, ο δε Ρόβελ το ανέλαβε, και το αγάπησε, ενθυμούμενος το δικό του παιδί το οποίο πριν από χρόνια είχε αφήσει μέσα σε κιβώτιο στη θάλασσα της Γαλιλαίας. Η μητέρα του Ιούδα, εν τω μεταξύ, είχε γεννήσει κι άλλον υιό, μαζί με τον οποίο ανέτρεφε και τον Ιούδα, ο οποίος κακοποιούσε συχνά τον αδελφό του αναλογιζόμενος πονηρά την διανομή της πατρικής περιουσίας.

Κάποια ημέρα, αποφάσισε – συνεπεία της φιλαργυρίας – να φονεύσει τον αδελφό του για να γίνει μελλοντικά ο κύριος όλης της περιουσίας του πατέρα του. Έτσι, ενώ βρίσκονταν τα δυο αδέλφια μακριά από το σπίτι, τον φόνευσε χτυπώντας τον με πέτρα στο κεφάλι. Αναλογιζόμενος τις συνέπειες, αναχώρησε για τα Ιεροσόλυμα, αφήνοντας τους γονείς του περίλυπους και απαρηγόρητους, μάταια να τους αναζητούν. Εκεί γνώρισε τον Ηρώδη, ο οποίος τον τοποθέτησε επιμελητή στην υπηρεσία του με αποστολή να προμηθεύεται τα αναγκαία προϊόντα και πράγματα για τα ανάκτορα. Κατόπιν αρκετών ετών, οι γονείς του Ιούδα, πούλησαν την περιουσία τους στην Ισκάρια και εγκαταστάθηκαν στα Ιεροσόλυμα, σε μια μεγάλη οικία με μεγάλους και ωραίους κήπους δίπλα στο παλάτι του Ηρώδη. Εκεί, κάποια ημέρα, ενώ ο Ηρώδης αμέριμνος απολάμβανε την ομορφιά των κήπων του Ρόβελ, ο Ιούδας για να τον ευχαριστήσει του είπε ότι μπορεί να πάει και να του φέρει καρπούς και άνθη από τον κήπο του Ροβελ.

Πράγματι, πήδηξε και μπήκε παράνομα στους κήπους του πατέρα του, έκοψε άνθη και καρπούς, επιστρέφοντας όμως έπεσε πάνω στον πατέρα του Ρόβελ, ο οποίος τον ήλεγξε για την παρανομία του, χωρίς να καταλάβει ότι ήταν ο χαμένος υιός του, λέγοντάς του ότι αν όσα έκοψε ήταν για τον βασιλιά, τότε ο ίδιος θα του έδινε τα καλύτερα. Τότε ο πανούργος Ιούδας, τον φόνευσε με τον ίδιο τρόπο που είχε σκοτώσει και τον μικρό του αδελφό. Ανέβασε τους καρπούς και τα άνθη στον Ηρώδη, του διηγήθηκε τα συμβάντα, αλλά ο βασιλιάς σιώπησε για τον θάνατο του Ρόβελ. Μετά παρέλευση λίγου χρόνου, διέταξε τον Ιούδα να πανδρευτεί τη χήρα του Ρόβελ, για να γίνει κληρονόμος της περιουσίας της. Ανακοινώθηκε η προσταγή του βασιλιά στη σύζυγο του Ρόβελ, λάβει ως δεύτερο σύζυγό της τον Ιούδα, και εκείνη δέχθηκε από φόβο και χωρίς να γνωρίζει ότι πρόκειται για τον χαμένο υιό της. Με το πέρασμα δε του χρόνου ο Ιούδας τεκνοποίησε με αυτήν.

Κάποια δε ημέρα που αυτή έκλαιγε, ενθυμούμενη τα βάσανα που πέρασε και τα οποία διηγήθηκε στον Ιούδα. Τότε ο Ιούδας θυμήθηκε ότι τον βρήκαν οι ποιμένες σε ένα κιβώτιο στα νερά, θυμήθηκε τους φόνους του αδελφού και του πατέρα του Ρόβελ που διέπραξε, και απεκάλυψε στη μητέρα του όλα τα εγκλήματα που είχε διαπράξει. Αυτή, διέρρηξε τα ιμάτιά της, και θρήνησε απαρηγόρητη για την αμαρτία που είχε κάμει, ούτως ώστε να έχει ως άνδρα το ίδιο της το παιδί. Είπε λοιπόν στον Ιούδα ότι πλέον είναι αδύνατον να ζήσει μαζί του. Τότε ο Ιούδας, αναλογιζόμενος τα μεγάλα κακουργήματα που είχε διαπράξει, έφυγε και πήγε να συναντήσει τον Χριστό, για τον οποίον είχε ακούσει, προκειμένου να εξιλεωθεί η ψυχή του. Ο Χριστός, ως πολυεύσπλαχνος, δίκαιος και αγαπών τους αμαρτωλούς, τον έκαμε μαθητή του και του ανέθεσε να κρατάει το ταμείο, τα χρήματα που κάλυπταν τις ανάγκες της ιεράς συνοδείας του Χριστού και των Αποστόλων του.

Ο παμμίαρος όμως Ιούδας, έκλεβε από τα χρήματα αυτά και τα έστελνε στην μητέρα και γυναίκα του, για να πληρωθεί η ρύση του Δαβίδ : «γενηθήτωσαν οἱ υἱοὶ αὐτοῦ ὀρφανοὶ καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ χήρα» (Ψαλμός 108, 9). Ακολούθως, το πάθος της φιλαργυρίας τον οδήγησε να πωλήσει τον Διδάσκαλό του και Θεό για τριάκοντα αργύρια. Μεταμεληθείς για την ανίερη πράξη του, επέστρεψε τα τριάκοντα αργύρια στους Γραμματείς και Φαρισαίους, και απελπισμένος κρεμάστηκε, έπεσε μπρούμυτα και χύθηκαν έξω τα σπλάχνα του, λαμβάνοντας ως αμοιβή τα επίχειρα της κακίας και της φιλαργυρίας του. Ως πονηρός, κρεμάσθηκε, για να προλάβει να κατέβει στον Άδη, πριν κατέλθει ο Κύριος, και να ελευθερωθεί κι αυτός μαζί με τους προπάτορες. Έμεινε όμως κρεμασμένος στο δένδρο ως την στιγμή που αναστήθηκε ο Κύριος και τότε ξεψύχησε.

Αβερκίου Ιερομονάχου Αγιορείτου, Ιστορία ακριβής περί των κατά την Σταύρωσιν και Ανάστασιν του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού τελεσθέντων, Συγγραφείσα το πρώτον υπό Ιουδαίου τινός Αινέα, συγχρόνου του Σωτήρος Μεταφρασθείσα δε εις την Λατινίδα γλώσσαν υπό Νικοδήμου τοπάρχου του εκ Ρώμης, Σώζεται εν τινι χειρογράφω εν τω Αγίω Όρει, Εν Βάρνη 1896, σσ. 78 - 85.

Διαβάστε Περισσότερα

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΘΑΥΜΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΖΥΜΙ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ

To μεγάλο θαύμα με το προζύμι την Μεγάλη Παρασκευή αναλύει ο μοναχός Θωμάς Τσονάκας στο ηχητικό που ακολουθεί: 

ΠΗΓΗ...http://www.agioritikovima.gr/

Διαβάστε Περισσότερα

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Την Παρασκευή, στέλνεται ο Ιησούς δέσμιος από τον Καϊάφα στον τότε ηγεμόνα της Ιουδαίας Πόντιο Πιλάτο. 

Αυτός, αφού Τον ανέκρινε με πολλούς τρόπους και αφού ομολόγησε δυο φορές ότι ο Ιησούς είναι αθώος, έπειτα, για να ευχαριστηθούν οι Ιουδαίοι, τον καταδικάζει σε θάνατο• και αφού τον μαστίγωσε σαν δραπέτη δούλο τον Δεσπότη των όλων, Τον παρέδωσε για να σταυρωθεί.

Από ’κει και πέρα ο Ιησούς, αφού παραδόθηκε στους στρατιώτες, γυμνώνεται, φοράει κόκκινη χλαμύδα, στεφανώνεται με ακάνθινο στεφάνι, κρατάει κάλαμο σα σκήπτρο, προσκυνείται χλευαστικά, φτύνεται και χτυπιέται στο πρόσωπο και στο κεφάλι. Μετά, φορώντας πάλι τα ρούχα του και βαστάζοντας το Σταυρό, πηγαίνει προς τον Γολγοθά, τον τόπο της καταδίκης και εκεί, γύρω στην Τρίτη ώρα της ημέρας, σταυρώνεται μεταξύ δυο ληστών, βλασφημείται από αυτούς που είχαν πάει στον Γολγοθά μαζί του, μυκτηρίζεται από τους αρχιερείς, ποτίζεται από τους στρατιώτες με ξύδι ανακατεμένο με χολή.

Γύρω στην ενάτη ώρα, αφού βγάζει πρώτα φωνή μεγάλη, και λέει: «Τετέλεσται», εκπνέει «ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου», την ώρα κατά την οποία σφάζονταν, σύμφωνα με τον νόμο, ο πασχαλινός αμνός, ο οποίος καθιερώθηκε ως έθιμο στους Ιουδαίους, προτυπώνοντας τον Εσταυρωμένο Χριστό, πρίν από 1043 χρόνια.

Το δεσποτικό αυτό θάνατο και η άψυχη κτίση, πενθώντας, τον τρέμει και αλλοιώνεται από το φόβο αλλά ο Δημιουργός της κτίσεως ακόμα και όταν είναι νεκρός, λογχίζεται την ακήρατη πλευρά Του και ρέει απ’ αυτή αίμα και νερό. Τέλος, κατά τη δύση του ηλίου, έρχεται ο Ιωσήφ από Αριμαθείας και ο Νικόδημος μαζί με αυτόν, και οι δυο κρυφοί μαθητές του Ιησού, αποκαθηλώνουν από το Σταυρό το πανάγιο του διδασκάλου σώμα, το αρωματίζουν, το τυλίγουν με καθαρό σεντόνι και αφού το έθαψαν σε καινούργιο τάφο, κυλούν στο στόμιο του μεγάλο λίθο.

Αυτά τα φρικτά και σωτήρια πάθη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού επιτελούμε σήμερα και εις ανάμνηση αυτών παραλάβαμε από αποστολική διαταγή, τη νηστεία της Παρασκευής.

Απολυτίκιο:
Ήχος πλ. δ'.
Ότε οι ένδοξοι Μαθηταί, εν τω νιπτήρι του Δείπνου εφωτίζοντο, τότε Ιούδας ο δυσσεβής, φιλαργυρίαν νοσήσας εσκοτίζετο, και ανόμοις κριταίς, σε τον δίκαιον Κριτήν παραδίδωσι. Βλέπε χρημάτων εραστά, τον διά ταύτα αγχόνη χρησάμενον, φεύγε ακόρεστον ψυχήν την Διδασκάλω τοιαύτα τολμήσασαν. Ο περί πάντας αγαθός, Κύριε δόξα σοι.

Με πληρ. από τον Ορθόδοξο Συναξαριστή

Διαβάστε Περισσότερα

"ΣΗΜΕΡΑ ΜΑΥΡΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ...": ΒΡΑΔΥ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΜΑΧΟΥΣ.

Βράδυ Μεγάλης Πέμπτης.
Το τελετουργικό μόλις τελείωσε.
Τα δώδεκα Ευαγγέλια ηχούν ακόμη στα αυτιά σου.
Συγκλονισμένος από το Θείο δράμα.
Από την θυσία Του.
Για την αγάπη.
Ο ναός κατάμεστος. Οι φωτεινοί πολυέλαιοι, δίνουν τη θέση τους στο αμυδρό σκοτάδι.
Στο λυκόφως των κεριών.
Τα στασίδια όλα κατειλημμένα. Μαυροντυμένες γυναίκες , πηγαινοέρχονται.
Γαρύφαλλα, άνθη, κεριά.
Ο  Παντοκράτορας, ψηλά στον πλουμιστό τρούλο, κατοπτεύει.
Οι μορφές των αγίων στις τοιχογραφίες, αχνοφαίνονται, αυστηροί, μειλίχιοι.
Και στο κέντρο του ναού, μπροστά από την Ωραία Πύλη, δεσπόζει ο Εσταυρωμένος.
Τρία τεράστια κεριά φωτίζουν το καταματωμένο του κορμί.
Ακάνθινο στεφάνι, καρφιά στα άκρα του.
Συντριβή, θρήνος.
Πιστοί προσκυνούν μπροστά Του, φιλώντας Του τα πόδια. Προσμονή, για τη μεγάλη ημέρα.
Ατμόσφαιρα περισυλλογής και κατάνυξης.
«Σήμερα μαύρος ουρανός,
 Σήμερα μαύρη μέρα»
Τη νεκρική σιγή, σπάει η σπαρακτική φωνή της μοιρολογίστρας.
Πνιχτές κραυγές, εσώψυχες, σου τσακίζουν τη καρδιά.
Θρήνος γοερός, για το θάνατο Του, για τη θυσία Του.
Μικρές κοπέλες και μεγαλύτερες, ξεκινούν τον στολισμό του Επιταφίου.
Βιβλικό σκηνικό.
Χιλιάδες γαρύφαλλα, με υπομονή και μαεστρία, θα κοσμήσουν τον επιβλητικό Επιτάφιο.
Ξενύχτι, νυχτέρι, να μην Τον αφήσουν μόνο Του.
Συντριβή ψυχής, αναμονή, προσμονή για τη νίκη επί του Θανάτου.
Την εκπλήρωση των λόγων Του.
Την θριαμβευτική Του Ανάσταση.

Διαβάστε Περισσότερα