“Μόμα Στόινα”
Παραδοσιακό ερωτικό
Ελεύθερη μετάφραση
Φύγε φύγε κοπελιά Στόινα
για να ερθεις μαζί μου.
Δεν είμαι κοπέλα για να φύγω
όμορφε Γκιώργκε
έχω υφαντά για να υφάνω.
Άφησέ τα στην μάνα σου
κοπελιά Στόινα
και να υφαίνει
και να κλαίει
κοπελιά Στόινα.
Τραγούδι: Κατερίνα Βαρελά
Οι Πρόμαχοι είναι ο τελευταίος προς Βορρά οικισμός και ομώνυμο Δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Αλμωπίας, χτισμένος στις υπώρειες της οροσειράς του Βόρα. Κύριες ασχολίες είναι η γεωργία, η υλοτομία και γενικότερα η επεξεργασία του ξύλου. Παλαιότερα ονομαζόταν Μπάχοβο. Οι κάτοικοί της έλαβαν μέρος σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες. Μετά τη λήξη του Μακεδονικού Αγώνα το χωριό ονομάστηκε Ακρόπολις.
Το χωριό Πρόμαχοι απέχει 8 χιλιόμετρα από την Αριδαίαμ βρίσκεται σε υψόμετρο 290 μέτρων και το 2011 είχε πληθυσμό 1.740 άτομα. Πρωτοκτίστηκε όπως διηγούνται οι παλιότεροι κοντά στα σύνορα. Ήταν γνωστό στους γειτονικούς λαούς με την ονομασία Sel(ts)co Gre(ts)co,δηλαδή Ελληνικό χωριό. Η τοποθεσία του άλλαξε 7 φορές εξαιτίας εχθρικών απειλών και επιδρομών. Αυτό μαρτυρεί η προηγούμενη ονομασία «Μπάχοβο» :’’Αχ και Μπαχ που θα μείνουμε ‘’.Άλλη ονομασία του χωριού είναι «Μπάοβο» επειδή είχε όμορφα κορίτσια. Η κοινότητα Μπαχόβου (Πρόμαχοι) αναγνωρίστηκε στις 10/4/1919.
Σήμερα το χωριό είναι από τα μεγαλύτερα της περιοχής, έχει το μεγαλύτερο κοινοτικό δάσος έκτασης 16.000 στρεμμάτων, το οποίο είναι πολύ σημαντικό για την οικονομία του χωριού καθώς οι περισσότερες οικογένειες ασχολούνται με την υλοτομία και γενικώς με το εμπόριο και επεξεργασία ξύλου.
Έχει δημοτικό και γυμνάσιο στο οποίο φοιτούν μαθητές και από τη Σωσσάνδρα.
Ο πολιούχος του χωριού είναι ο Άγιος Δημήτριος.
