 |
| * |
Τραγούδι της αγάπης από το χωριό Καρυδιά Πέλλας, τραγουδισμένο στο τοπικό γλωσσικό ιδίωμα των σλαβόφωνων κατοίκων της περιοχής της Έδεσσας. Πρόκειται για την ιστορία δύο νέων οι οποίοι αν και αρραβωνιασμένοι λόγω των αυστηρών ηθών της εποχής δεν μπορούν να συναντηθούν μόνοι. Αποφασίζουν έτσι να συναντηθούν κρυφά το βράδυ για να συζητήσουν. Όλο αυτό το γεγονός το εξιστορεί η πρωταγωνίστρια (της οποίας το όνομα δεν αναφέρεται) στην φίλη της Ντάνω ( = Ιορδάνα ).
Πρόκειται για τραγούδι σε πεντάσημο ρυθμό (5/8), το οποίο έχει καταγραφεί σε πολλές και διαφορετικές εκδοχές ως προς τους στίχους και τη ρυθμική αγωγή: εντεκάσημος (11/8), οκτάσημος (8/8), επτάσημος (7/8), χωρίς ουσιαστικά να μπορεί να ειπωθεί με ακρίβεια ποια είναι η αρχαιότερη ρυθμική αγωγή.
Άλλωστε, στα τοπικά τραγούδια, σύμφωνα με την έρευνα της κα Θεοδώρας Γκουράνη, δείχνει να απουσιάζει ο επτάσημος ρυθμός (και όπου υπάρχει αυτός είναι μάλλον μεταγενέστερος). Υπάρχει όμως μια πληθώρα πρωτογενών ρυθμών (εντεκάσημοι, οκτάσημοι, πεντάσημοι κλπ), οι οποίοι ποικίλουν ανάλογα με τον ερμηνευτή αλλά που δεν αλλάζουν ουσιαστικά τη χορευτική απόδοση του σκοπού/τραγουδιού, κάτι που παρατηρείται σε πολλούς από τους τοπικούς χορούς (π.χ. Στάνκενα, Πατρούνινο κλπ.).
Το εν λόγω τραγούδι, όπως και η ηχογράφηση ανήκουν στο ερευνητικό υλικό της κα Θεοδώρας Γκουράνη, στο πλαίσιο της διδακτορικής της διατριβής "Η παραδοσιακή μουσική των περιοχών ΄Εδεσσας και Αλμωπίας: εντοπισμός και έρευνα του τοπικού ρεπερτορίου".
Πρόκειται για καθαρά τοπικό τραγούδι της περιοχής της Έδεσσας και μάλιστα το παρουσίασε και ο Πολιτιστικός Λαογραφικός Χορευτικός Σύλλογος Έδεσσας «Οι Μακεδόνες», σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας και τον Δήμο Έδεσσας: https://www.youtube.com/watch?v=RRpMv...
Ως προς το τοπικό γλωσσικό ιδίωμα, έχουμε να πούμε πως αυτό υπήρξε απαγορευμένο από το ελληνικό κράτος για μεγάλο διάστημα (μολονότι η τοπική παράδοση μουσικολογικά αποτελεί μέρος της ευρύτερης ελληνικής και μολονότι οι σλαβόφωνοι αυτοπροσδιοριζόταν ως έλληνες), με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος του φωνητικού ρεπερτορίου να χαθεί.
Τραγουδούν οι: Τρυφωνία Πόλτσκα και Ελένη Τσέτλη από το χωριό Καρυδιά Έδεσσας, το 1996.
Οι στίχοι:
Τρι γκόντινι μωρ' Ντάνω, τρι γκόντινι
τρι γκόντινι μωρ' Ντάνω, γιαρμασάνι
γιαρμασάνι, νε βιντένι
σαμ ντε ιάντνας, να τσεσμάτα
(ι σλαντσίτου με ζαϊντέλου)
ι μισίτσινα με γιογκρελό.
Μετάφραση:
Τρια χρόνια, μωρ Ιορδάνα, τρία χρόνια αρραβωνιασμένοι
τρία χρόνια αρραβωνιασμένοι, χωρίς να βλεπόμαστε.
Μόνο μια φορά στη βρύση
(ο ήλιος έδυσε)
το φεγγάρι ανέτειλε.
(- Πώς θα το πω στη μάνα μου;
- Εγώ θα σου πω πως θα το πεις.
Πώς ήμουν στη βρύση
στη βρύση με φίλους.
- Σε ποιον λες ψέμματα, εμένα μη με κοροϊδεύεις)
Τρι γκόντινι μωρ' Ντάνω, τρι γκόντινι
τρι γκόντινι μωρ' Ντάνω, γιαρμασάνι
γιαρμασάνι, νε βιντένι
σαμ ντε ιάντνας, να τσεσμάτα
(ι σλαντσίτου με ζαϊντέλου)
ι μισίτσινα με γιογκρελό.
Μετάφραση:
Τρια χρόνια, μωρ Ιορδάνα, τρία χρόνια αρραβωνιασμένοι
τρία χρόνια αρραβωνιασμένοι, χωρίς να βλεπόμαστε.
Μόνο μια φορά στη βρύση
(ο ήλιος έδυσε)
το φεγγάρι ανέτειλε.
(- Πώς θα το πω στη μάνα μου;
- Εγώ θα σου πω πως θα το πεις.
Πώς ήμουν στη βρύση
στη βρύση με φίλους.
- Σε ποιον λες ψέμματα, εμένα μη με κοροϊδεύεις)
* στην παρένθεση, περιέχονται στίχοι που δεν τραγουδήθηκαν.
* Φωτογραφία από τα γυρίσματα της τηλεοπτικής εκπομπής ''ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΠΟΥ ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ'', στην Καρυδιά Πέλλας του Δήμου Έδεσσας.
Το βίντεο προέρχεται από το κανάλι του you tube:
ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ ΓΗΓΕΝΩΝ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ:
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής:
- Σχόλια τα οποία είναι υβριστικά ή περιέχουν χαρακτηρισμούς ή ανώνυμες καταγγελίες που δεν συνοδεύονται από αποδείξεις θα αφαιρούνται από τα Προμαχιώτικα Νεα .
- Τα Προμαχιώτικα Νέα διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρέσουν οποιοδήποτε σχόλιο θεωρούν ότι εμπίπτει στις παραπάνω κατηγορίες.
- Τα Προμαχιώτικα Νέα δεν παρεμβαίνουν σε καμία περίπτωση για να αλλοιώσουν το περιεχόμενο ενός σχολίου.
- Τα σχόλια αναγνωστών σε καμιά περίπτωση δεν αντιπροσωπεύουν τα Προαχιώτικα Νέα.
- Με την αποστολή ενός σχολίου αυτόματα αποδέχεστε τους όρους χρήσης .
H συντακτική ομάδα των Προμαχιώτικων Νέων.