ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ: Η ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΑΡΧΗ

Το “λέω όλη την αλήθεια” είναι τελείως διαφορετικό από το “είμαι ειλικρινής” ή “δεν λέω ψέματα”. Πολλές φορές λέτε την αλήθεια, αλλά παραλείπετε σημαντικά μέρη της ή όταν δεν σας αρέσει η αλήθεια, κατασκευάζετε μια καινούργια.

 Πρέπει να μάθετε να λέτε όλη την αλήθεια για τον εαυτό σας
και για τα συναισθήματά σας. 

Χαμογελάτε ποτέ, ενώ είστε πραγματικά θυμωμένοι;
Έχετε συμπεριφερθεί ποτέ άσχημα και θυμωμένα, ενώ βαθιά μέσα σας φοβάστε πραγματικά;
Γελάτε ποτέ και αστειεύεστε, ενώ νιώθετε θλίψη και απόρριψη;
Έχετε κατηγορήσει ποτέ κάποιον άλλο, ενώ νιώθετε πως είστε εσείς ένοχοι;

Αυτό ακριβώς εννοώ όταν αναφέρομαι στην “πλήρη αλήθεια”.

Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι αυθεντίες
στο να κρύβουν τα πραγματικά τους συναισθήματα.

Οι άνθρωποι είμαστε όλοι αυθεντίες στο να κρύβουμε την αλήθεια για τα συναισθήματά μας. Γινόμαστε μαέστροι στη μεταμφίεση, με αποτέλεσμα να κρύβουμε και να καταπνίγουμε τον πραγματικό μας εαυτό. Ίσως μάλιστα είστε τόσο καλοί στο να κρύβετε την αλήθεια από τον εαυτό σας, που στο τέλος πιστεύετε τα ίδια σας τα ψέματα.
Η ικανότητά σας να νιώσετε αγάπη είναι άμεσα συνδεδεμένη  με την ικανότητά σας για απόλυτη ειλικρίνεια. Όσο πιο αληθινοί είστε στη ζωή σας, τόσο περισσότερη αγάπη θα βιώσετε. Οι σχέσεις από άμεση και αποτελεσματική επικοινωνία αποτελούν πηγή αυξανόμενης αγάπης και σεβασμού προς τον εαυτό μας. Οι σχέσεις που βασίζονται στο ψέμα μπορεί να είναι εύκολες και άνετες, αλλά δεν συμβάλλουν καθόλου στην ανάπτυξη της αγάπης προς τον εαυτό σας ούτε, βέβαια, στην ανάπτυξη του αυτοσεβασμού σας.

Το Φαινόμενο του Παγόβουνου

Τα συναισθήματά μας μοιάζουν με παγόβουνο
γενικά δείχνουμε ένα ελάχιστο μέρος
και το υπόλοιπο παραμένει “κάτω από το νερό”.

Το πρώτο βήμα προς την απόλυτη ειλικρίνεια είναι να γνωρίζουμε όλη την  αλήθεια. Οι περισσότεροι την αγνοούμε, οπότε έχουμε την κατάσταση που είναι γνωστή ως Φαινόμενο του Παγόβουνου. Αν ταξιδεύατε και συναντούσατε ένα παγόβουνο, θα βλέπατε μόνο το ένα δέκατο από αυτό· τα εννιά δέκατα του παγωμένου όγκου παραμένουν βυθισμένα κάτω από την επιφάνεια του νερού. Τα συναισθήματά μας μοιάζουν μ’ εκείνο το παγόβουνο. Τον περισσότερο καιρό, μόνο ένα ελάχιστο μέρος όσων αισθανόμαστε γίνεται αντιληπτό από τους άλλους αλλά και από εμάς τους ίδιους, ενώ το μεγαλύτερο βρίσκεται κρυμμένο βαθιά μέσα μας. Έτσι, είναι πολύ δύσκολο να αποκαλύψουμε την πλήρη αλήθεια για τα συναισθήματά μας, επειδή παραμένουν ένα μυστήριο ακόμα και για εμάς.

Ζώντας με την Καρδιά και Όχι με το Νου

Η καταπίεση των συναισθημάτων σας είναι στην πραγματικότητα ένας μηχανισμός άμυνας, τον οποίο έχετε αναπτύξει με το πέρασμα του χρόνου. Αδυνατώντας να αντιμετωπίσετε και να εκφράσετε τα αληθινά σας συναισθήματα, μαθαίνετε να τα κρύβετε βαθιά μέσα σας, ελπίζοντας ότι θα εξαφανιστούν. Με την πολύχρονη απόρριψη και καταπίεση, αποκτάτε την επιβλαβή συνήθεια να πνίγετε αυτόματα κάθε συναίσθημα που σας προκαλεί ανασφάλεια, σύγχυση ή το θεωρείτε απαράδεκτο. Αρχίζετε να ερμηνεύετε με το μυαλό ό,τι αισθάνεστε, αντί να το νιώθετε, απλά και αυθόρμητα, με την καρδιά σας.

Τι Νιώθετε Πραγματικά;

Αποτέλεσμα της καταπίεσης των συναισθημάτων σας
είναι ότι παύετε να αισθάνεστε και αρχίζετε να σκέφτεστε
πως θα έπρεπε να αισθάνεστε.

Η ανακάλυψη των κρυμμένων συναισθημάτων σας παίζει πρωτεύοντα ρόλο στην ανάπτυξή σας, επειδή, όσο τα καταπιέζετε, τόσο χάνετε την επαφή με αυτό που είστε και θέλετε πραγματικά. Για να σας βοηθήσω να κατανοήσετε το λαβύρινθο των συναισθημάτων σας, επινόησα ένα χάρτη συναισθημάτων. Όταν είστε αναστατωμένοι ή ανήμποροι (συναισθηματικά) να αντιμετωπίσετε μια συγκεκριμένη κατάσταση, βιώνετε υποσυνείδητα διάφορα επίπεδα συναισθημάτων ταυτόχρονα.

Τα επίπεδα αυτά είναι:

• 1. Θυμός, Μομφή και Πικρία
• 2. Πόνος, Θλίψη και Απογοήτευση
• 3. Φόβος και Ανασφάλεια
• 4. Ενοχή, Τύψεις και Μεταμέλεια
• 5. Αγάπη, Κατανόηση, Συγχώρηση και Επιθυμία

Η απόλυτη ειλικρίνεια έχει πολλά διαφορετικά επίπεδα.
Είναι τελείως φυσιολογικό να έχετε πολλά αλληλοσυγκρουόμενα
συναισθήματα ταυτόχρονα.

Όταν εκφράζετε όλα τα αρνητικά σας συναισθήματα,
μπορείτε να βιώσετε την αγάπη
και την κατανόηση τελείως αυθόρμητα.

Η απόλυτη αλήθεια για το πως αισθάνεστε έχει πολλά επίπεδα. Φυσιολογικά εσείς αναγνωρίζετε ένα συναίσθημα τη φορά, αλλά και τα άλλα είναι επίσης παρόντα. Όταν βιώνετε όλα αυτά τα επίπεδα και τα εκφράζετε πλήρως, οι συναισθηματικές αναταραχές διευθετούνται πολύ ευκολότερα. Κάθε συναίσθημα πρέπει να το ζείτε και να το εκφράζετε χωρίς περιορισμούς, διαφορετικά δεν θα ερμηνευτεί ποτέ σε βάθος. Στη δεύτερη περίπτωση, το πιο πιθανό είναι να το καταπιέσετε, δημιουργώντας μεγαλύτερο συναισθηματικό φορτίο, το οποίο, όμως, θα μεταφέρετε από τη μια σχέση στην άλλη.
Εκφράζοντας ειλικρινά όλα τα αρνητικά σας συναισθήματα, μπορείτε να βιώσετε άμεσα την αγάπη και την κατανόηση, όπως στην αρχή της σχέσης.
Κάτω από όλα τα αρνητικά σας συναισθήματα υπάρχουν τα θετικά· κάτω από όλο το θυμό και τον πόνο βρίσκονται η αγάπη και η προθυμία για επικοινωνία. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν εκδηλώνετε το θυμό ή τον πόνο και αμελείτε να εκφράσετε όλη την αλήθεια για την αγάπη που βρίσκεται από κάτω. Ο μόνος τρόπος για να φέρετε στο φως την αγάπη είναι να βιώσετε και να εκφράσετε όλα τα άλλα συναισθήματα που έχουν στοιβαχτεί πάνω της.

Κάτω από όλα τα αρνητικά συναισθήματα
περιμένει η αγάπη για να αναβλύσει.

Μένοντας προσκολλημένοι

Έχετε νιώσει ποτέ προσκολλημένοι στο θυμό, ακόμη και όταν δεν θέλετε πια να είστε θυμωμένοι;
Έχετε νιώσει ποτέ παγωμένοι από το φόβο και, όσο σκληρά κι αν προσπαθήσετε, δεν καταφέρατε να τον αποβάλετε;
Αυτά είναι μερικά παραδείγματα όσων συμβαίνουν όταν δεν αποδέχεστε και δεν εκφράζετε τα συναισθήματα που υπάρχουν μέσα σας. Η αδυναμία σας να αναγνωρίσετε και να εκφράσετε ειλικρινά όσα αισθάνεστε θα σας αναγκάσει να παραμείνετε κολλημένοι σε ένα επίπεδο συναισθήματος και θα σας εμποδίσει να νιώσετε απόλυτα όλα τα θετικά συναισθήματα.

Οι άντρες δυσκολεύονται να δείξουν πόσο ευάλωτοι είναι,
επειδή δεν τους δόθηκε η ανάλογη στήριξη για να κλάψουν
ή να νιώσουν πληγωμένοι.

Όλοι μεγαλώνοντας διδασκόμαστε, άμεσα ή έμμεσα, να ΜΗΝ εκφράζουμε όλα μας τα συναισθήματα. Τα μικρά αγόρια μαθαίνουν ότι “Τα μεγάλα παιδιά δεν κλαίνε” ή ότι ” Οι άνδρες δεν κλαίνε”. Το μήνυμα που εκπέμπεται είναι ότι δεν έχουν την άδεια να εκδηλώσουν συναισθήματα τα οποία αποκαλύπτουν πόσο ευαίσθητα ή ευάλωτα είναι.
Αντίθετα, τους δίνεται η άδεια να είναι επιθετικά, επειδή υποτίθεται πως αυτό είναι στοιχείο ανδρισμού. Σε πολλές περιπτώσεις διδάσκονται ότι μπορούν να δείξουν το θυμό τους, όχι όμως πόνο ή φόβο, γιατί τα άλλα αγόρια θα τα κοροϊδέψουν ή θα τα χτυπήσουν.

Αν δεν καταφέρετε να εκφράσετε
τα πιο ευάλωτα συναισθήματά σας,
κινδυνεύετε να μείνετε προσκολλημένοι
στο θυμό ή στην απογοήτευση.

Το αποτέλεσμα είναι ότι, όταν ένας ενήλικας βιώνει μια έντονη συναισθηματική αντίδραση, συνήθως μένει προσκολλημένος στο επίπεδο του θυμού και της μομφής, αφού δεν αισθάνεται ασφαλής ώστε να εκφράσει όσα υπάρχουν στα άλλα πιο ευάλωτα επίπεδα. Συχνά οι άνδρες μένουν προσκολλημένοι στο θυμό μέχρι να εκδικηθούν ή να καταπνίξουν τα άλλα τους συναισθήματα, ώστε να είναι απρόσιτα. Κάθε μορφή οικογενειακής βίας είναι αποτέλεσμα ανεπίλυτου θυμού.
Δυστυχώς, όποτε ένας άνδρας αισθάνεται να απειλείται, το τελευταίο που θα παραδεχτεί είναι πως νιώθει ευάλωτος, πληγωμένος ή φοβισμένος.
Το πιο πιθανό είναι να προσποιηθεί τον αδιάφορο, κάτι που τον κάνει να μένει προσκολλημένος στο θυμό ή στη σύγχυση. Η παραμονή στο θυμό είναι από τους πιο συνηθισμένους τρόπους αντίστασης στον πόνο και τη θλίψη. Όταν, όμως, θυμώνεις περισσότερο απ’ όσο θα ήθελες, πρέπει να μάθεις πάλι να κλαις.

Εκφράζοντας τον πόνο και την ενοχή που κρύβονται
πίσω από το θυμό σας, μπορείτε εύκολα να τον αποβάλετε
και να επιτρέψετε στην αγάπη να σας πλημμυρίσει πάλι.

Για τις περισσότερες γυναίκες τα πράγματα είναι τελείως αντίθετα. Μαθαίνουν να μην εκφράζουν ποτέ θυμό ή εχθρότητα. Διδάσκονται ότι επιτρέπεται να δείχνουν ευάλωτες μπορούν να κλαίνε όσο θέλουν και, κατά κάποιον τρόπο, προγραμματίζονται να νιώθουν φόβο. Έτσι, όταν ενηλικιώνεται μια γυναίκα και της συμβαίνει κάτι οδυνηρό, κλαίει και φοβάται, αλλά συνήθως δεν εκφράζει το θυμό της έντονα. Και επειδή η οργή δεν μπορεί να βγει στην επιφάνεια και η γυναίκα μένει προσκολλημένη στη θλίψη της, καταλήγει σε υστερικές εκδηλώσεις.

Οι γυναίκες έχουν την τάση να μένουν προσκολλημένες
στα τρυφερά συναισθήματά τους, επειδή δεν τους δόθηκε η άδεια
να εκφράσουν και τα όποια αρνητικά συναισθήματα.

Όταν δεν μπορείτε να εκφράσετε απόλυτα το θυμό σας (με μη καταστροφικό τρόπο, βέβαια) νιώθετε φοβισμένοι, ανήμποροι ή βυθίζεστε στην κατάθλιψη. Η κατάθλιψη δεν είναι έντονη θλίψη· είναι καταπιεσμένος θυμός που άλλαξε κατεύθυνση και στράφηκε εναντίον σας.

Τα καταθλιπτικά άτομα αισθάνονται συνήθως κουρασμένα και χωρίς ζωή μέσα τους, επειδή χρησιμοποιούν όλη τη ζωτική τους ενέργεια για να εμποδίσουν την εμφάνιση του θυμού και της οργής. Αν έχετε πέσει σε κατάθλιψη, το πρώτο βήμα είναι να επουλώσετε τις πληγές από τις παλιές σας σχέσεις, εκφράζοντας πρώτα το θυμό σας για τους άλλους και μετά εναντίον του εαυτού σας. Κατόπιν πρέπει να γυρίσετε πίσω, να περάσετε μέσα από τα άλλα συναισθηματικά σας επίπεδα, για να φτάσετε τελικά στο επίπεδο της αγάπης και της συγχώρεσης.

     Απόσπασμα από το μικρό βιβλιαράκι του John Gray: “Αγαπήστε ξανά”, εκδόσεις Φυτράκη.

  Δήμητρα Ξενάκη, Ψυχοθεραπεύτρια-Συστημική/Οικογενειακή Θεραπεύτρια, BSc(Hons)Psych(Open), μέλος της EFTA (European Family Therapy Association)

   Πηγή:  psycheandlife2.wordpress.com

Posted in: ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ