ΚΑΠΕΤΑΝ ΚΩΣΤΑΣ ΓΑΡΕΦΗΣ (Μακεδονομάχος) Ι874 - 1906
Ο Σαρακατσάνος αυτός κατήγετο από το χωριό Άνω Μηλιές Μαγνησίας και σε ηλικία 35 ετών τέθηκε στις υπηρεσίας της επιτροπής του Κομιτάτου του Ελληνικού Προξενείου, που είχε έδρα τη Θεσσαλονίκη, με Πρόξενο τον αείμνηστο πατριώτη Λάμπρο Κορομηλά. Ο Πρόξενος θαύμασε τον ενθουσιασμό του ήρωα Γαρέφη και όταν εξοικονόμησε μόλις είκοσι έξι παλληκάρια, του ανέθεσε την αρχηγία και τον έστειλε για το πολυπαθές διαμέρισμα της Καρατζιόβας (σημερινή Αλμωπία), όπου του προσετέθησαν και άλλα τριάντα πέντε παλληκάρια ντόπια. Έτσι άρχισε τη δράση εναντίον των Βουλγάρων κομιτατζήδων, οι οποίοι με τους αρχηγούς των Λούκωφ και Καρατάσωφ, τυραννούσαν τον Ελληνικό πληθυσμό. Παπάδες και δάσκαλοι αναπτέρωσαν τα εθνικά φρονήματα των παλληκαριών και συνέδραμαν τον Καπετάν Γαρέφη, όλοι οι κάτοικοι, ιδία δε οι κτηνοτρόφοι Σαρακατσάνοι, στάθηκαν πολύτιμοι βοηθοί στο έργο του.
Ο Κώστας Γερέφης με το σώμα του, όλοι τους Πηλιορήτες Ήρωες. |
Άλλες πληροφορίες θέλουν τον Καπετάν Γαρέφη να εκτελεί τους εχθρούς του με πιστόλι.
Ο θάνατος του εθνομάρτυρα
«Χρυσώνει ο ήλιος της αυγής το πράσινο λημέρι
μοιρολογάει στα κλαδιά το πρωινό τ’ αγέρι…»
Ωστόσο εκείνη η εφιαλτική νύχτα της Μπογντάνιτσας δεν είχε αυγή. Πριν ακόμα χαράξει, η νύχτα γίνηκε ξαφνικά μέρα καθώς οι τριάντα καλύβες παραδόθηκαν απ’ τους ίδιους τους ιδιοκτήτες τους στο πυρ για να εξασφαλιστεί έτσι το άλλοθι των Σαρακατσαναίων για την τούρκικη Αρχή. Στο μεταξύ όσοι Βούλγαροι σώθηκαν, τράπηκαν σε άτακτη φυγή κι η περιβόητη βουλγάρικη τσέτα, μένοντας ακέφαλη, διαλύθηκε λίγες μέρες αργότερα.
Ο Γαρέφης, μ’ όλο το σοβαρό τραυματισμό του, επέμεινε, πριν εγκαταλείψει με τα παλικάρια του το πεδίο της μάχης, να ιδεί τ’ αποτελέσματα της συμπλοκής. Τον πήγαν λοιπόν σηκωτό τα παλικάρια του κι είδε τα πτώματα των κομιτατζήδων και τα λάφυρα. Ωστόσο το γεγονός ότι ο Λούκα δεν βρισκόταν ανάμεσα στους νεκρούς τον στενοχώρησε αφάνταστα γιατί πίστευε — κι είχε δίκιο — πως τον είχε χτυπήσει κι αυτόν καίρια όπως τον Καρατάσο.
Κατά τα χαράματα το Σώμα του ηρωικού οπλαρχηγού τράβηξε για τα ψηλώματα, πριν καταφτάσει στον τόπο της μάχης το τούρκικο ασκέρι. Ο Γαρέφης, μ’ όλους τους πόνους του, έκανε καρδιά και περπατούσε, στηριγμένος στα χέρια των ψυχογιών του. Σαν, όμως, οι πόνοι της πληγής του δυνάμωσαν, τα παλικάρια του έφτιαξαν ένα πρόχειρο φορείο με κλαδιά, πάνω στο οποίο και τον μετέφεραν οι ψυχογιοί του Νάσιος και Γρηγόρης και οι Αριστ. Μπασδέκης και Χρ. Μπιρτζίνος. Έτσι ο πληγωμένος καπετάνιος μεταφέρθηκε στην περιοχή της Πουλτσίστας, όπου βρισκόταν το τσελιγγάτο του Γ. Γιαννακούλα, κι εκεί, στις στερνές επιθανάτιες ώρες του, φιλοξενήθηκε γι’ ασφάλεια και με μεγάλη μυστικότητα, στο φτωχοκάλυβο του Παναγιώτη Παλάσκα.
Στο μεταξύ τα περίλυπα παλικάρια του ειδοποίησαν αμέσως να ‘ρθει γιατρός εμπιστοσύνης απ’ τα Βιτώλια (Μοναστήρι), η πληγή όμως του Γαρέφη ήταν τέτοια που δεν περίμενε γιατρό. Ωστόσο το λεοντόκαρδο παλικάρι έζησε δυο ολόκληρα μερόνυχτα και στις στερνές του στιγμές η φαμίλια του Παλάσκα κι οι Γιαννακουλαίοι των συμπαραστάθηκαν με συγκινητική αφοσίωση κι απαράμιλλη ανθρωπιά.
Οικογένειες Καραφυλλιά (Κουτρουζούλα) και Γκόγκου – περ. 1900.
Κάτω ο Δημήτρης Καραφυλλιάς, πατέρας του πεθερού της κας Μαρίας.
Στο καλύβι του σκοτώθηκε ο Κώστας Γαρέφης
πηγή φωτό:http://sarakatsanoi.blogspot.gr/2013/11/1924-7.html
|
Προς τιμή του το γειτονικό χωριό μετονομάστηκε από Τσερνέσοβο σε Γαρέφιο, όλοι δε οι κάτοικοι της περιφερείας, ευγνώμονα αναφέρουν το όνομά του και τον τραγουδούν σε χαρές και πανηγύρια με τα παρακάτω άσματα.
Στην εικόνα ολόσωμη αναμνηστική φωτογραφία, σε εσωτερικό χώρο (φωτογραφείο), του ένοπλου Κωνσταντίνου Γαρέφη, ντυμένου με ντουλαμά και έχοντας το όπλο του παρά πόδα. Στο στήθος του φέρει αργυρό ανδρικό κόσμημα που ονομάζεται σταυραετός. Κρατάει αραβίδα Μάνλιχερ Μ 1893 και στη ζώνη του φέρει πιστόλι Μπράουνινγκ Μ 1900. ( Από τη συλλογή φωτογραφιών του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα.) Ο ντουλαμάς είναι είδος κοντού χοντρού μανδύα ή χλαίνης με χαμηλό γιακά και πτυχές στη φούστα του, που ήταν φτιαγμένος από μάλλινο εγχώριο χοντρό ύφασμα, δουλεμένο στον αργαλειό. Σήμερα οι άνδρες της Προεδρικής Φρουράς, φέρουν υπερήφανα την ίδια στολή, σαν απόδειξη σεβασμού στην Εθνική μας παράδοση και σαν φόρο τιμής στους ήρωες των αγώνων του Έθνους μας για την απόκτηση της ανεξαρτησίας του και λευτεριάς του και ιδιαίτερα του Μακεδονικού Αγώνα και του Παύλου Μελά. |
Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΚΩΝ. ΓΑΡΕΦΗΣ
Βαριά στενάζουν τα βουνά κι ο ήλιος σκοτεινιάζει,
το δόλιο το Μορίχοβο και πάλι ανταριάζει.
Λαμποκοπούν χρυσά σπαθιά, πέφτουν ντουφέκια αράδα,
Κώστας Γαρέφης πολεμάει, μ εξήντα παλικάρια.
« Έβγα βρε Λούκωφ άτιμε, Βουλγαρο-Καρατάσωφ,
μερόνυχτα περπάτησα, εδώθε για να φτάσω.
Μέσα στον ήλιο, στη βροχή, στο κρύο και στην πάχνη,
τρέχω βρε Λούκωφ άπιστε, να μετρηθούμε αντάμα.
Δεν έχεις γέρους άρρωστους, σήμερα δω να σφάξεις,
ούτε κορίτσια ντροπαλά, μήτε εκκλησιές να κάψεις,
παπάδες για να τυραννάς, αγνά αθώα βρέφη,
μον έχεις τώρα σου μπροστά, τον Κώστα το Γαρέφη ».
Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΚΩΝ. ΓΑΡΕΦΗΣ
Τι να σας πω μωρέ παιδιά, τι να σας μολογήσω,
αυτός ο Τάκης Κεχαγιάς κι αυτός ο Γιώργος Μπρέλης,
πυκνά στέλνουν τα γράμματα, μέσα στο Προξενείο.
Ο Λούκωφ στο Μορίχοβο μαζί κι ο Καρατάσωφ,
πολλά κορίτσια πρόσβαλαν, νύφες και παντρεμένες,
πρόσβαλαν και μια παπαδιά, πο μεσ την Καρατζιόβα.
Κώστας Γαρέφης σαν τ άκουσε, πολύ του κακοφάνκε
και τα παιδιά του φώναξε και στα παιδιά του λέει:
« Πάρτε και ζώστε τ άρματα κι αρπάξτε τα ντουφέκια ».
Στο Βάλτο εξημέρωσε, στην Τσέγανη βραδιάζει
και παίρνει αράδα τα μπατζιά κι όλα τα βλαχομπάτζια
και φτάνει στο Τσερνέσοβο, στα βλάχικα καλύβια.
« Που σαι βρε Λούκωφ άπιστε, Βούλγαρε Καρατάσωφ,
τόσον καιρό σας κυνηγώ για να σας ανταμώσω,
να βάψω το μαχαίρι μου, στων τύραννων το γαίμα,
που τυραννούν τ αδέρφια μας και σφάζουν τα παιδιά μας ».
Βιβλιογραφία: Μακεδονικός αγών, Δημητρίου Γκαβανά, Θεσσαλονίκη 1971,
Απόστολος Αποστολίδης, Αχαρνές Αττικής
11 σχόλια :
Αυτός ο Λούκας ο κομιτατζής έχει σχέση με τον καπετάν Λούκα από το Μέγαρο Γρεβενών ; (Λουκάς Κόκκινος 1878-1913).Μπορείτε να μου απαντήσετε;Ευχαριστώ.
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CF%85%CE%BA%CE%AC%CF%82_%CE%9A%CF%8C%CE%BA%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%82
Ο Λουκάς ή Λούκας Κόκκινος (1878-1913) ήταν Μακεδονομάχος, οπλαρχηγός από το Μέγαρο Γρεβενών.
Σ' αυτόν αφιερωμένο και το τραγούδι από την κομπανία του Δημήτρη Κώτσικα....Ενα πουλακι εκαθισε στου Λεχοβου την ραχη δεν κελαιδουσε, Δεν κελαιδουσε σαν πουλι μη δεν σαν χελιδονη Παραλαλουσε, Παραλαλουσε Λουκα μ' και ελεγε, Παραλαλουσε μ' και ελεγε μ' ανθρωπινη λαλιτσα καλαει σεν' Λουκα, Καλαει σεν' Λουκα στα βουνα και στα Κασατνοχωρια τι χαλαβες, Τι χαλαβες Λουκα μ' τι γυρευες.
Αηδονια χελιδονια, μην κελαιδισεται, κοιματε ο Καπετανιος, μην το ξυπνισεται Αερας τα φυσαει τα πλατανοφυλα, Θεος να τα φυλαει τα Ελληνοπουλα https://www.youtube.com/watch?v=2wadZrTk1G8
https://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&ved=0CCkQFjAA&url=http%3A%2F%2Fel.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25CE%259B%25CE%25BF%25CF%2585%25CE%25BA%25CE%25AC%25CF%2582_%25CE%259A%25CF%258C%25CE%25BA%25CE%25BA%25CE%25B9%25CE%25BD%25CE%25BF%25CF%2582&ei=N1LAUeSBBYGYPaTQgPgL&usg=AFQjCNH9kpOq6EZsCSDPRda831L9HGxSCA&sig2=9T7T7eXkgWcGk3V6h_KfeA
Ο Λουκάς Κόκκινος γεννήθηκε το 1878 στο Μέγαρο Γρεβενών. Το 1896, ήταν ήδη καταδιωκώμενος από τις Οθωμανικές αρχές. Γι αυτό το λόγο κατέφυγε στα βουνά και κατατάχτηκε στην ομάδα του Διαμαντή Μάνου. Γρήγορα όμως αποχωρίστηκε κι έκανε δική του ομάδα. Το 1904, μαζί με τους καπετάνιους Παύλο Κύρου, Διαμαντή Μάνο και Αθανάσιο Γκούμα οδήγησαν την ομάδα του Παύλου Μελά σε Κοζάνη, Σιάτιστα και μέσω Βογατσικού στη Βόρεια Μακεδονία. Το ίδιο έτος η ομάδα του συνεργάστηκε με την ομάδα του καπετάν Μάλιου από την Κορυτσά. Μαζί περιόδευσαν στην περιοχή των Γρεβενών και ιδιαίτερα στα βλαχοχώρια. Εκεί οργάνωσαν αντίσταση κατά των Ρουμανιζόντων. Μαζί με την ομάδα του Μάλιου εισέβαλαν στη Δαμασκηνιά Κοζάνης και εξουδετέρωσαν Βούλγαρους κομιτατζήδες. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με τα σώματα των Φιωτάκη, Αντωνίου Ζώη και Τσολακόπουλου. Συνέπραξε επίσης, με την ομάδα του Αντώνιου Βλαχάκη (καπετάν Λίτσα) στη μάχη της Οσνίτσανης (Καστανόφυτο). Εκεί, προέβη σε αγριότητες κατά εξαρχικών (ενδεχομένως και αμάχων) και πυρπόλησε μεταξύ άλλων το σπίτι του κομιτατζή Δούκα. Μετά το θάνατο του Βλαχάκη ανέλαβε τη διοίκηση του σώματός του. Μετά από μερικές ημέρες από τη μάχη της Οσνίτσανης, μαζί με τον οπλαρχηγό Βαγγέλη Βλάχο, εισέβαλαν στο Πετροπουλάκι (Έζερετς) Καστοριάς και προκειμένου να εκδικηθούν τους κομιτατζήδες που είχαν κρυφτεί εκεί, κατέστρεψαν αρκετά σπίτια[1]. Από τις 15 Σεπτεμβρίου 1905 μέχρι 14 Ιουνίου του 1907 ο Λουκάς πήρε μέρος σε πολλές μάχες. Το Δεκέμβριο του 1906 παραμένοντας στα Καστανοχώρια της Καστοριάς συνέπραξε με τον ανθυπολοχαγό του πεζικού Γρηγόριο Φαληρέα. Το 1911 με την παλιά του ομάδα σκότωσαν τους δολοφόνους του Αιμιλιανού. Κατά τον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο, το 1912 έλαβε μέρος με την ομάδα του και πριν φτάσει ο Ελληνικός στρατός στα Γρεβενά, απελευθέρωσε τα χωριά Κάστρο, Έλατος και Σύνδενδρο. Υπό τις εντολές του Γ. Φαληρέα συμμετείχε σε σύγκρουση με Οθωμανικό απόσπασμα στο Λέχοβο Φλώρινας, όπου τραυματίστηκε. Τελικά φυγαδεύτηκε στα Γρεβενά όπου ξεψύχησε παραδομένος στα τραύματά του τον Οκτώβριο του 1913, έχοντας ζήσει την απελευθέρωση της ιδιαίτερης πατρίδας του.Ο Αντώνης Βλαχάκης έγραψε για το Λουκά Κόκκινο:
Αν ο Λούκας ήξερε γράμματα, αλλά κι έτσι ακόμα, αν ήταν μερικοί ακόμα σαν κι αυτόν, στην περιφέρειά του, δεν θα χρειαζόταν να πάνε σ` αυτήν αξιωματικοί καπεταναίοι.
Η εκκλησία του Αγίου Πνεύματος στη γενέτειρά του Λουκά Κόκκινου (Μέγαρο Γρεβενών) χτίστηκε με έξοδα του καπετάνιου.
ΚΑΜΙΑ σχέση. Ο ένας ηταν ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΣ, ο άλλος Βούλγαρος Κομιτατζής (σκυλί).
Η τρίτη φωτογραφία έχει λάθος λεζάντα, δεν είναι η οικογένεια Γιαννακούλα, αλλά η οικογένεια του Δημήτρη Καραφυλλιά, στα καλύβια του οποίου έγινε η μάχη με τους Βουλγάρους κομιτατζήδες όπου λαβώθηκε ο Κώστας Γαρέφης.
Υπάρχει η πρωτότυπη φωτογραφία.
Δισέγγονος του Δ. Καραφυλλιά.
ααα Ελέγχθηκε και ενημερώθηκε. Ευχαριστούμε πολύ.
Λυπήθηκα πολύ για τις ανακρίβειες που περιλαμβάνει το δημοσίευμά σας για τον ήρωα Μακεδονομάχο Κώστα Γαρέφη.
1) Ο Κ.Γαρέφης γεννήθηκε στις Μηλιές του Πηλίου ( Νομού Μαγνησίας ).Δεν υπάρχουν Άνω ή Κάτω Μηλιές
2)Δεν ήταν Σαρακατσάνος ( πού το βρήκατε !) .Οι Μηλιές Πηλίου δημιουργήθηκαν στην τουρκοκρατία από πρόσφυγες που ήρθαν απ'το ομώνυμο χωριό της Β.Εύβοιας.
http://clubs.pathfinder.gr/Kalliorasclub/945722
http://seanmagnisias.blogspot.gr/2013/09/blog-post_26.html
Αγαπητε φιλε. Ο κωστας Γαρεφης πραγματι γεννηθηκε στις μηλιες πηλιου. Ομως ηταν Σαρακατσανος και ο παππους του γεννηθηκε και εζησε στην περιοχη του Σουλιου και ηταν παντρεμενος με επισης Σαρακατσανα και μαλιστα συγγενη του Κατσαντωνη!
Επισης, σημερα υπαρχουν Γαρεφαιοι-απογονοι της οικογενειας του Κωστα Γαρεφη (καθως ο ιδιος ηταν ανυπαντρος)- στην Αλεξανδρεια ημαθιας και ειναι ολοι τους Σαρακατσαναιοι φυσικα. Ενας απο αυτους ειναι θειος μου.
Τελος, οι ανθρωποι με τους οποιους εζησε στο Καιμακτσαλαν κατα τον Αγωνα (Σουλτογιανναιοι, καραφυλαιοι, γιανακουλαιοι, χυταιοι, παλασκαιοι κτλ) ειναι ΟΛΟΙ τους συγγενεις μου και Σαρακατσανοι και οσοι απο αυτους (οι γεροντοτεροι) περιεγραψαν τον Γαρεφη ολοι τους τον αποκαλουσαν Σαρακατσανο.
Τελος, κατι που δεν αναφερεται στο αρθρο, οταν ο Γαρεφης ξεψυχουσε ειπε "μανουλα μου εκει που γνεθεις δεν γριτσαλιαζει η κλωστη να καταλαβεις οτι ξεψυχω;"
Πεθανε, τον μοιρολογησαν οι γιαγιαδες μας και τον εθαψαν ΓΑΜΠΡΟ
Δημοσίευση σχολίου
Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής:
- Σχόλια τα οποία είναι υβριστικά ή περιέχουν χαρακτηρισμούς ή ανώνυμες καταγγελίες που δεν συνοδεύονται από αποδείξεις θα αφαιρούνται από τα Προμαχιώτικα Νεα .
- Τα Προμαχιώτικα Νέα διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρέσουν οποιοδήποτε σχόλιο θεωρούν ότι εμπίπτει στις παραπάνω κατηγορίες.
- Τα Προμαχιώτικα Νέα δεν παρεμβαίνουν σε καμία περίπτωση για να αλλοιώσουν το περιεχόμενο ενός σχολίου.
- Τα σχόλια αναγνωστών σε καμιά περίπτωση δεν αντιπροσωπεύουν τα Προαχιώτικα Νέα.
- Με την αποστολή ενός σχολίου αυτόματα αποδέχεστε τους όρους χρήσης .
H συντακτική ομάδα των Προμαχιώτικων Νέων.