ΤΑΒΛΙ: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ.

Το Τάβλι στην αρχαιότητα Το τάβλι είναι πάρα πολύ δημοφιλές στην Ελλάδα ώστε πολλοί θεωρούν ότι είναι αποκλειστικά εθνικό παιχνίδι. Ωστόσο το τάβλι είναι.
αρχαιότατο!

Εμφανίζεται πρώτη  φορά στη...
Μεσοποταμία, κατά την περίοδο 2900 με 1800 πΧ. Το αρχαιότερο τάβλι αναφέρεται ότι ανακαλύφθηκε στην Ουρ της Χαλδαίας μετά από ανασκαφές του Σερ Λέοναρντ Γούλεϋ.

Παρόμοιο παιχνίδι με το τάβλι, το λεγόμενο "Senet" παιζόταν και στην αρχαία Αίγυπτο όπως και το Τακτέ Νάρντ που παιζόταν στην Περσία περίπου το 1600 π. Χ. Το ταμπλώ των παιχνιδιών αυτών ήταν κάπως διαφορετικό από αυτό του σύγχρονου ταβλιού αλλά η λογική του παιχνιδιού ήταν περίπου ίδια.

Το τάβλι συναντάται αργότερα στην αρχαία Ελλάδα και στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Περίπου κατα το 50 μ.Χ. απλοποιήθκε και απέκτησε μορφή παρόμοια με τη σημερινή.

Το Τάβλι στο Δυτικό κόσμο
Το τάβλι αρχίζει να γίνεται γνωστό στην Ευρώπη στην εποχή των μεσαιωνικών χρόνων και αποκτά διαφορετικά ονόματα ανάλογα με την περιοχή.

Το πιο γνωστό ίσως παράδειγμα αντίδρασης που εμφανίστηκε απέναντι στο τάβλι ήταν η απόφαση του Καρδινάλιου Γουόλσεϋ, ο οποίος βρισκόταν στην αυλή του Ερρίκου του Η' να καούν όλα τα ταμπλώ του ταβλιού. Οι παίκτες όμως στην Αγγλία προκειμένου να συνεχίσουν να παίζουν σκέφτηκαν να φτιάξουν ένα ταμπλώ το οποίο να αναδιπλώνεται, ώστε να φαίνεται σαν βιβλίο. Εξαιτίας αυτής της απαγόρευσης το ταμπλώ πήρε τη μορφή που έχει σήμερα.

Το Τάβλι στη σύγχρονη εποχή
Από το 18ο αιώνα και μετά το τάβλι ήταν πλέον πλήρως αποδεκτό. Μάλιστα το 1743 εκδώθηκε από τον Edmund Hoyle, ο οποίος ήταν ειδικός στα επιτραπέζια παιχνίδια, η "Πραγματεία πάνω στο παιχνίδι του ταβλιού". Μέσω του Hoyle τυποποιήθηκαν οι κανόνες του παιχνιδιού, οι οποίοι ισχύουν μέχρι και σήμερα. Την ίδια περίοδο απέκτησε το διεθνές του όνομα backgammon. 
Κανόνες παιχνιδιού
Παίζεται με δύο παίκτες. Κάθε παίκτης έχει 15 πούλια, τα οποία κινεί πάνω στο ειδικό ταμπλώ, ανάλογα με το αποτέλεσμα από το ρίξιμο των δύο ζαριών. Ο στόχος του κάθε παίκτη είναι να μαζέψει όλα τα πούλια του από το ταμπλώ πρώτος οπότε αναδεικνύεται νικητής. Το τάβλι είναι ταυτόχρονα παιχνίδι τεχνικής αλλά και τύχης καθώς οι κινήσεις εξαρτώνται από το αποτέλεσμα από το ρίξιμο των ζαριών.

Παίζεται σε ένα ταμπλώ το οποίο χωρίζεται σε τέσσερα τμήματα. Κάθε τμήμα έχει 6 θέσεις, οπότε υπάρχουν συνολικά 24 θέσεις οι οποίες έχουν κατά παράδοση τριγωνικό σχήμα. Κάθε παίκτης έχει μια περιοχή από όπου ξεκινά. Η απένατι περιοχή από αυτή είναι η περιοχή του μαζέματος. Τα πούλια κινούνται κυκλικά. Όταν ένας παίκτης συγκεντρώσει όλα του τα πούλια στην περιοχή μαζέματος μπορεί να ξεκινήσει το μάζεμα.

Πώς παίζονται οι ζαριές
Για να ξεκινήσει ο παίκτης πρέπει να ρίξει τα δύο ζάρια. Υπάρχουν δύο είδη ζαριών που μπορεί να φέρει, απλές ή διπλές. Οι ζαριές στο τάβλι είναι απλές όταν οι ενδείξεις των δύο ζαριών είναι διαφορετικές (π.χ. 4-2, 6-3) ενώ λέγονται διπλές όταν οι ενδείξεις των δύο ζαριών είναι ίδιες. Οι απλές και οι διπλές ζαριές παίζονται με διαφορετικό τρόπο.

Στις απλές ζαριές ο παίκτης κινεί ένα από τα πούλια του κατά τη φορά της κίνησής του, κατά αριθμό θέσεων αντίστοιχο με την ένδειξη του ζαριού. Επίσης δεν μπορεί να τοποθετήσει κάποιο πούλι του πάνω σε πόρτα του αντιπάλου του. Με αντίστοιχο τρόπο παίζει για την ένδειξη του δεύτερου ζαριού. Ο παίκτης είναι υποχρεωμένος να παίξει και τις δύο ζαριές και μπορεί να το κάνει με όποια σειρά επιθυμεί. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει δυνατότητα να παίξει και τις δύο ζαριές τότε παίζει μόνο τη μία.

Οι διπλές ζαριές παίζονται όπως οι απλές με τη διαφορά ότι ο παίκτης παίζει 4 φορές τη διπλή ένδειξη του ζαριού. Αν δεν μπορεί να τις παίξει όλες, παίζει όσες μπορεί.

Βαθμολογία
Νικητής ενός παιχνιδιού τάβλι αναδεικνύεται αυτός που θα μαζέψει πρώτος όλα του τα πούλια από το ταμπλώ. Μπορεί να πάρει έναν ή δύο βαθμούς. Το παιχνίδι κερδίζεται με έναν βαθμό όταν ο ηττημένος έχει προλάβει να μαζέψει έστω και ένα από τα πούλια του, ενώ με δύο βαθμούς όταν ο ηττημένος δεν έχει μαζέψει κανένα πούλι.

Τα πιο συνηθισμένα παιχνίδια στο τάβλι είναι οι Πόρτες, το Πλακωτό και το Φεύγα.

Πόρτες
Οι Πόρτες είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα παιχνίδια στο τάβλι. Παίζεται σχεδόν με τον ίδιο τρόπο με το δυτικό τάβλι (backgammon).
Οι "πόρτες" είναι στην ουσία βάσεις πάνω στο ταμπλώ. Για να δημιουργηθεί μια πόρτα πρέπει ο παίκτης να φέρει δύο πούλια στο ίδιο σημείο, πριν φτάσουν πούλια του αντίπαλου σ΄αυτό. Οι πόρτες εμποδίζουν τον αντίπαλο να κινηθεί αλλά και ως βάσεις επιτρέπουν στον παίκτη να τοποθετεί τα πούλια του χωρίς να κινδυνεύουν.

Τα πούλια στις πόρτες στήνονται όπως φαίνεται στην εικόνα δεξιά. Ο παίκτης με τα κόκκινα πούλια στην εικόνα κάθεται στην κάτω πλευρά ενώ ο παίκτης με τα πράσινα στην πάνω πλευρά. Οι παίκτες έχουν απέναντί τους την περιοχή εκκίνησης και στην πλευρά τους την περιοχή μαζέματος, με την περιοχή μαζέματος του ενός παίκτη να είναι η περιοχή εκκίνησης τού άλλου. Ο ένας παίκτης κινείται δεξιόστροφα (σύμφωνα με τη συγκεκριμένη εικόνα, αυτός με τα κόκκινα πούλια) κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού ενώ ο άλλος (με τα πράσινα πούλια) αριστερόστροφα, δηλαδή αντίθετα από τη φορά των δεικτών του ρολογιού.
Αν ένα πούλι είναι μόνο του, δηλαδή χωρίς πόρτα, ο αντίπαλος μπορεί, κινώντας κάποιο δικό του πούλι, σε αυτήν την θέση, εφόσον έρθει η κατάλληλη ένδειξη του ζαριού, να το χτυπήσει. Το πούλι τότε απομακρύνεται από το ταμπλώ και ο αντίπαλος το κρατάει στο "χέρι" του.
Όταν ένας παίκτης έχει χτυπημένα ένα ή περισσότερα πούλια δεν μπορεί να κάνει άλλες κινήσεις αν δεν ξαναβάλει στο ταμπλώ τα πούλια που έχει στο χέρι. Τα πούλια τοποθετούνται στην περιοχή εκκίνησης ανάλογα με την ένδειξη του ριξίματος των ζαριών. Αν ο αντίπαλος έχει πόρτα στην αντίστοιχη θέση, το πούλι δεν μπορεί να τοποθετηθεί και ο παίκτης χάνει τη σειρά του. Αν έχει πόρτες και στις έξι θέσεις στην περιοχή εκκίνηση ο παίκτης δεν χρειάζεται να ρίξει τα ζάρια και παραχωρεί τη σειρά του μέχρι να απελευθερωθεί κάποια θέση.
Οι παίκτες μπορούν να ξεκινήσουν το μάζεμα όταν όλα τους τα πούλια βρίσκονται στην περιοχή μαζέματος. Υπάρχει όμως η πιθανότητα κατά τη διάρκεια του μαζέματος ο αντίπαλος χτυπήσει κάποιο πούλι που δεν έχει πόρτα οπότε πρέπει να τοποθετηθεί ξανά στην περιοχή εκκίνησης και δεν μπορεί να συνεχίσει το μάζεμα πριν το φέρει ξανά στην περιοχή μαζέματος.
Πλακωτό
Το Πλακωτό είναι ακόμη ένα από τα βασικά παιχνίδια στο τάβλι. Το κύριο χαρακτηριστικό του Πλακωτού, από όπου άλλωστε πήρε και το όνομά του, είναι ότι μπορεί ένας παίκτης να "πλακώσει" πούλια του αντιπάλου.
Η τακτική και σε αυτό το παιχνίδι είναι να δημιουργούνται πόρτες. Στο Πλακωτό ένας παίκτης μπορεί μα δημιουργήσει πόρτα βάζοντας δύο ή περισσότερα πούλια σε μια θέση είτε πλακώνοντας το πούλι του αντιπάλου. Οι πόρτες εμποδίζουν την κίνηση του αντιπάλου αλλά χρησιμεύουν και ως "βάσεις" που επιτρέπουν στον παίκτη να τοποθετεί τα πούλια του χωρίς να κινδυνεύουν.
Η περιοχή εκκίνησης του κάθε παίκτη βρίσκεται μπροστά του, κάτω δεξιά ή κάτω αριστερά και η περιοχή του μαζέματος βρίσκεται ακριβώς απέναντι. Κάθε παίκτης κινείται από την περιοχή εκκίνησης στην περιοχή μαζέματος κυκλικά (κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού ή αντίστροφα). Η περιοχή εκκίνησης του ενός παίκτη είναι η περιοχή μαζέματος για τον άλλο.

Τα 15 πούλια του κάθε παίκτη τοποθετούνται στην αρχική θέση δηλαδή την πρώτη θέση της κίνησής τους. Η θέση αυτή αποκαλείται "μάνα", και η ακριβώς δίπλα της λέγεται "παραμάνα".
Αν ένα πούλι είναι μόνο του, δηλαδή χωρίς πόρτα, ο αντίπαλος μπορεί, να τοποθετήσει σε αυτή τη θέση ένα ή περισσότερα από τα δικά του πούλια πλακώνοντάς το. Η θέση αυτή τώρα μπορεί να λειτουργήσει ως πόρτα για τον παίκτη που πλακώνει και επιπλέον μπορεί να τοποθετεί όσα πούλια ακόμα θέλει σε αυτήν. Το πούλι ξεπλακώνεται όταν τα πούλια που το πλακώνουν, τα οποία μπορούν να κινούνται ελεύθερα, απομακρυνθούν οπότε είναι ελεύθερο να κινηθεί.
Το πιάσιμο της "μάνας"
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω η "μάνα" είναι το σημείο εκκίνησης για τον κάθε παίκτη. Όταν ένας παίκτης "πιάσει" τη μάνα του αντιπάλου του το παιχνίδι τερματίζεται και είναι διπλό υπέρ του.
Θεωρητικά όταν ο παίκτης πλακώσει την μάνα του αντιπάλου είναι βέβαιο ότι θα κερδίσει το παιχνίδι διπλό. Ο μόνος τρόπος για να ελευθερθεί το πούλι στη θέση της μάνας είναι να μαζευτεί αυτό ή αυτά που το κρατούν. Είναι μάλλον σίγουρο ότι αυτό θα συμβεί αφού θα έχουν πρώτα μαζευτεί τα υπόλοιπα δεκατέσσερα πούλια.
Υπάρχει ωστόσο η πιθανότητα η μάνα να ελευθερωθεί πριν λήξει του παιχνίδι, επειδή δεν υπάρχει άλλος άσσος. Αυτό συμβαίνει όταν κατά το μάζεμα η ζαριά που θα φέρει ο παίκτης που κρατά τη μάνα περιέχει άσσο και επειδή ο αντίπαλος έχει κάποια πόρτα δεν μπορεί να σπάσει τον άσσο από τα υπόλοιπα πούλια του. Σε αυτή την περίπτωση είναι αναγκασμένος να παίξει με το πούλι που κρατάει τη μάνα, δίνοντας τη δυνατότητα στον άλλο παίκτη να κόψει ίσως να διεκδικήσει τη νίκη. Για αυτό πολλοί υποστηρίζουν ότι ποτέ δεν πρέπει κανείς να εγκαταλείπει το παιχνίδι στο πλακωτό καθώς είναι πιθανές οι ανατροπές.
Ένα άλλο πιθανό ενδεχόμενο αν συνεχιστεί το παιχνίδι μετά το πιάσιμο της μάνας είναι και ο αλλος παίκτης να πιάσει την μάνα του πρώτου. Σε αυτή την περίπτωση κανένας από τους δύο παίκτες δεν θα μπορέσει να ξεκινήσει το μάζεμα οπότε δεν θα είναι δυνατό να αναδειχθεί νικητής. Για να αποφευχθεί αυτό το ενδεχόμενο κατά κανόνα οι περισσότεροι παίκτες λήγουν το παιχνίδι όταν ο πρώτος παίκτης πιάσει τη μάνα του αντιπάλου και κερδίζει διπλό το παιχνίδι.
Φεύγα
Το παιχνίδι αυτό έχει καταγωγή από την Τουρκία όπου ονομάζεται «Μουλτεζίμ». Όπως φαίνεται και από το όνομά του ο σκοπός του κάθε παίκτη είναι να περάσουν όλα τα πούλια ολόκληρη την διαδρομή όσο πιο γρήγορα γίνεται. Το Φεύγα έχει τις δικές του τακτικές και ιδιορρυθμίες που το κάνουν να ξεχωρίζει από τα άλλα παιχνίδια.
Οι παίκτες έχουν ως περιοχή εκκίνησης την πάνω δεξιά και κινούνται με φορά αντίθετη των δεικτών του ρολογιού. Αυτό σημαίνει ότι και οι δυο παίκτες κινούνται με την ίδια φορά. Η περιοχή μαζέματός τους είναι η κάτω δεξιά.
Στην εκκίνηση και τα δεκαπέντε πούλια του κάθε παίκτη τοποθετούνται στην πρώτη θέση της κίνησής τους η οποία λέγεται μάνα.
Στην πρώτη φάση του παιχνιδιού κάθε παίκτης μπορεί να κινεί το ίδιο μόνο πούλι. Αυτό γίνεται μέχρι το πούλι αυτό φθάσει στην περιοχή εκκίνησης του αντιπάλου. Αφού συμβεί αυτό, κατά τη διάρκεια του υπόλοιπου παιχνιδιού, οι παίκτες έχουν τη δυνατότητα να κινούν όποια πούλια θέλουν με την προϋπόθεση να υπάρχουν διαθέσιμες ελεύθερες θέσεις.

Από τη θέση εκκίνησης, ένας παίκτης μπορεί να περάσει απευθείας στην περιοχή του αντιπάλου μόνο με τις πεντάρες και περισσεύει ένα πέντε το οποίο μπορεί να το παίξει από τη μάνα, χρησιμοποιώντας δεύτερο πούλι ή με το ίδιο πούλι. Οι εξάρες (6+6), τα ντόρτια (4+4) και οι τριπλές (3+3) δεν μπορούν να περάσουν γιατί χτυπούν στην μάνα του αντιπάλου.
Το Εξάπορτο
Όταν ένας παίκτης έχει φτιάξει πόρτες σε έξι συνεχόμενες θέσεις έχει κάνει αυτό που αποκαλείται "εξάπορτο". Ένα εξάπορτο αποτελεί ανυπέρβλητο εμπόδιο για τον αντίπαλο γιατί δεν μπορεί να το προσπεράσει με καμία ζαριά. Το να κάνει ένας παίκτης εξάπορτο δεν επιτρέπεται όταν:
αφού παίξει τη ζαριά του καταλαμβάνει όλες τις θέσεις της περιοχής του. Είναι υποχρεωτικό να αφήσει μία τουλάχιστον θέση της περιοχής του ανοικτή, χωρίς πόρτα.
ο αντίπαλος κρατιέται αποκλεισμένος με τέτοιον τρόπο ώστε να μην είναι δυνατό να προχωρήσει με καμία ζαριά.




ΠΗΓΕΣ...
livetavli.gr
http://cocapola.blogspot.gr/

Posted in: ΕΛΛΑΔΑ , ΚΟΣΜΟΣ , ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ