Ποτισμένη με το αίμα χιλιάδων στρατιωτών και στοιχειωμένη από τις ψυχές των θυμάτων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η ανεμοδαρμένη κορυφή του όρους Βόρας, στέκει αγέρωχη στα σύνορα της Ελλάδας με τα Σκόπια, ανάμεσα στους νομούς Φλωρίνης και Πέλλης, και ατενίζει μεγάλο μέρος της Μακεδονίας από τα 2524 μέτρα υψόμετρο, που την κατατάσσουν στην τρίτη θέση της λίστας με τα ψηλότερα βουνά της πατρίδας μας...
Το βουνό είναι πιο γνωστό με την ονομασία Καϊμάκτσαλαν, που πρέπει να σημαίνει λευκή κορυφή, και οι περισσότεροι το ξέρουν για το χιονοδρομικό του κέντρο που φιλοξενεί κάθε χρόνο πολλούς επισκέπτες. Σαν ορειβατικός προορισμός δεν βρίσκεται στις πρώτες προτιμήσεις ίσως λόγω της μορφολογίας του αλλά και για το γεγονός ότι η πρόσβαση στην κορυφή είναι η ευκολότερη στην ελληνική επικράτεια σε αυτά τα ύψη.
Η κορυφή του Βόρα κουβαλάει βαρύ ιστορικό φορτίο στις πλάτες της καθώς εκεί στις 16 Σεπτεμβρίου του 1916, στα μέσα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου διεξήχθη μία από τις πιο αιματηρές μάχες μεταξύ Σέρβων και Βουλγάρων στρατιωτών για την κατάληψή της. Έπειτα από σφοδρές συγκρούσεις, με αμέτρητα θύματα και από τις δύο πλευρές, ο σερβικός στρατός, αν και αποδεκατισμένος, ήταν αυτός που τελικά κατέλαβε το στρατηγικό ύψωμα. Οι μαρτυρίες αναφέρουν ότι οι Σέρβοι νεκροί ήταν περισσότεροι από τρεις χιλιάδες. Όταν η μάχη τελείωσε, οι Σέρβοι θάψανε γρήγορα τους νεκρούς συμπατριώτες τους σε ομαδικά νεκροταφεία κοντά στην κορυφή, κάποια από τα οποία διακρίνονται ακόμη και σήμερα. Το 1920 και μετά το τέλος του πολέμου, συγγενείς των θυμάτων και στρατιώτες που πήραν μέρος στη μάχη του Καϊμάκτσαλαν, ανέβηκαν στην κορυφή κι έχτισαν την εκκλησία του Προφήτη Ηλία, αφιερωμένη στη μνήμη των νεκρών συμπατριωτών τους, χρησιμοποιώντας υπολείμματα και υλικά από τη μάχη.
Ο αυλόγυρος της μικρής εκκλησίας είναι χτισμένος με την προσθήκη αγκαθωτού συρματοπλέγματος που είχαν χρησιμοποιήσει οι Βούλγαροι για να παρεμποδίσουν τους Σέρβους στην κατάληψη της κορυφής, και για κολονάκια έχουν χρησιμοποιηθεί όλμοι. Στο εσωτερικό του Προφήτη Ηλία, στο δάπεδο, υπάρχουν τοποθετημένοι, σε δύο σημεία, κάλυκες πυροβόλων όπλων. Στο ένα σημείο, μπροστά στο ιερό βήμα, οι κάλυκες σχηματίζουν σταυρό. Σήμερα κάποιοι από τους κάλυκες λείπουν, καθώς κατά το παρελθόν, φαίνεται να επισκέφθηκαν την εκκλησία και αυτοί που παντού «βλέπουν» κρυμμένους θησαυρούς αλλά και κάποιοι άλλοι που φεύγοντας πήραν «ενθύμιο».
Εξωτερικά και πάνω από την είσοδο του ναού, η εντοιχισμένη μαρμάρινη επιγραφή αναφέρει:
"Η εκκλησία αυτή είναι αφιερωμένη στα λιοντάρια, που έβαλαν το στήθος τους στο κατώφλι της ελευθερίας".
Σε μια γωνιά στο εσωτερικό βρίσκεται κι ένας μαρμάρινος αμφορέας που φιλοξενεί την τέφρα ενός Ελβετού δημοσιογράφου, ο οποίος κατέγραψε τις πολεμικές επιχειρήσεις των Σέρβων για την κατάληψη της κορυφής. Λίγες δεκάδες μέτρα χαμηλότερα από τον Προφήτη Ηλία είναι κατασκευασμένο κι ένα λιτό ταφικό μνημείο, αφιερωμένο κι αυτό στους νεκρούς Σέρβους στρατιώτες, το οποίο υπογείως φιλοξενεί οστά των θυμάτων που είχαν ενταφιαστεί πρόχειρα σε παρακείμενες τοποθεσίες, τις ημέρες των μαχών. Από την αντίθετη πλευρά και δίπλα από την εκκλησία βρίσκονται εγκαταλελειμμένα δύο κτίσματα του μεσοπολέμου τα οποία πρέπει να είχαν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν ως φυλάκια περιπόλων αλλά και ως καταφύγια.
Στην κορυφή του Βόρα ανεβαίνεις στην κυριολεξία με αυτοκίνητο. Ο δρόμος μετά το χιονοδρομικό κέντρο είναι χωμάτινος και κακής βατότητας αλλά ένα τετρακίνητο όχημα τον διασχίζει σχετικά εύκολα τους μήνες που το βουνό δεν είναι σκεπασμένο με χιόνι. Αν κάποιος επιλέξει να ανεβεί από το χιονοδρομικό στην κορυφή με τα πόδια θα χρειαστεί περίπου δύο ώρες για να διανύσει τα δυόμιση χιλιόμετρα σε απόσταση και τα πεντακόσια μέτρα σε υψόμετρο, σε μία σχετικά εύκολη και ασφαλή διαδρομή τους καλοκαιρινούς μήνες, χωρίς όμως σήμανση.
Η ατμόσφαιρα είναι φορτισμένη στην κορυφή του όρους Καϊμάκτσαλαν. Ακόμη και στις μέρες μας, περίπου εκατό χρόνια μετά τις φονικές μάχες που αιματοκύλισαν ολόκληρη την Ευρώπη, η περιοχή είναι διάσπαρτη από σημάδια εκείνης της περιόδου. Οβίδες, κάλυκες, τάφοι, χαρακώματα, συρματοπλέγματα και πολεμίστρες, απομεινάρια του πολέμου, δημιουργούν ένα βαρύ και πένθιμο σκηνικό και με τον αέρα να σφυρίζει μόνιμα και μανιασμένα από και προς όλες τις κατευθύνσεις αλλά και αδιάφορα για τον ανθρώπινο παραλογισμό και τις ολέθριες συνέπειές του...
Τις ημέρες που η διαύγεια είναι καλή, από την κορυφή του Βόρα μπορεί κανείς να διακρίνει τον Όλυμπο, τον Θερμαϊκό και τον Άθω, μεγάλο μέρος της Πίνδου, και το μάτι χάνεται στις κορυφογραμμές και στο γαλάζιο του ουρανού.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ-ΦΩΤΟ
ΛΙΤΣΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής:
- Σχόλια τα οποία είναι υβριστικά ή περιέχουν χαρακτηρισμούς ή ανώνυμες καταγγελίες που δεν συνοδεύονται από αποδείξεις θα αφαιρούνται από τα Προμαχιώτικα Νεα .
- Τα Προμαχιώτικα Νέα διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρέσουν οποιοδήποτε σχόλιο θεωρούν ότι εμπίπτει στις παραπάνω κατηγορίες.
- Τα Προμαχιώτικα Νέα δεν παρεμβαίνουν σε καμία περίπτωση για να αλλοιώσουν το περιεχόμενο ενός σχολίου.
- Τα σχόλια αναγνωστών σε καμιά περίπτωση δεν αντιπροσωπεύουν τα Προαχιώτικα Νέα.
- Με την αποστολή ενός σχολίου αυτόματα αποδέχεστε τους όρους χρήσης .
H συντακτική ομάδα των Προμαχιώτικων Νέων.