ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΟΙΚΙΑΚΑ ΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΠΡΟΜΑΧΩΝ.

Ταψί

Φτιαγμένο από χαλκό σε διάφορα μεγέθη.

Κατσαρόλα(τέντζερης)
Φτιαγμένη από μπακίρι (χαλκό)

Καζάνι (ρανία)

Μεγάλο σκεύος που το χρησιμοποιούσαν στους γάμους και στα βαφτίσια διότι χωρούσε μεγάλη ποσότητα φαγητού.

Τηνάνι (τάβα)

Ήταν φτιαγμένο από χαλκό και είχε μακρύ χερούλι για να μην καίγεται η νοικοκυρά      όταν

μαγείρευε. Υπήρχε σε διάφορα μεγέθη.

Τσουκάλι (γκάρνε)

Ήταν φτιαγμένο από πηλό. Το τοποθετούσαν δίπλα στο τζάκι. Σε αυτό έβραζαν όσπρια και κρέας.

Σκάφη ζυμώματος (νόκιφα)

Βαρύ ξύλινο σκεύος απαραίτητο για το ζύμωμα του ψωμιού.

Εργαλείο για τα κάρβουνα (κατσία)

 Το χρησιμοποιούσαν για να βγάζουν τα κάρβουνα από τη φωτιά.

Ξύλινο κιούπι (κάτσα)

Ξύλινο δοχείο συνήθως μεγάλο, με καπάκι σε σχήμα κυλίνδρου.  Ήταν φτιαγμένο από σανίδια, το ένα δίπλα στο άλλο. Το χρησιμοποιούσαν για να αποθηκεύουν και να συντηρούν σε αυτό τρόφιμα.

Γκιούμι

Υπήρχε σε διάφορα μεγέθη, φτιαγμένο από χαλκό.       Το χρησιμοποιούσαν για να μεταφέρουν νερό από τη βρύση της γειτονιάς αλλά και να ζεσταίνουν το νερό.

Παρλία

Ξύλινη, ελαφριά, επίπεδη επιφάνεια. Το σχήμα της ήταν στρογγυλωπό. Η νοικοκυρά καθόταν κάτω, με τα πόδια απλωμένα και πάνω σε αυτά τοποθετούσε την παρλία. Με τη βοήθεια του πλάστη άνοιγε σε αυτήν φύλλα για όλες τις πίτες.

Στάμνες

Φτιαγμένες από πηλό σε διάφορα μεγέθη. Είχαν λεπτό στόμιο και χερούλια. Ήταν ιδανικές για να κρατούν το καλοκαίρι δροσερό το νερό.

Καρδάρα (κότλε)

Είδος κατσαρόλα από χαλκό χωρίς καπάκι. Σε διάφορα μεγέθη. Το χρησιμοποιούσαν κυρίως για το άρμεγμα των ζώων

Κόσκινο (ρισιέτου) Είδος μεταλλικού κόσκινου με αρκετά μεγάλες τρύπες. Με αυτό έφτιαχναν τραχανά και καθάριζαν τα φασόλια.

Σφραγίδα άρτου (πασκούρνικ)

Μικρό σε μέγεθος, στρόγγυλο, ξύλινο σκεύος. Με αυτό η νοικοκυρά σφράγιζε τα πρόσφορα.

Σοφράς (σινία)

Χαμηλό  και στρόγγυλο ξύλινο

τραπέζι. Σε αυτό έτρωγε όλη η οικογένεια καθισμένη    σε

σκαμνάκια. Στη μέση του σοφρά έμπαινε το τηγάνι με το φαΐ.

Πήλινο ταψί (πότνιτσα)

Στρόγγυλο ταψί φτιαγμένο από

κοκκινόχωμα.  Το χρησιμοποιούσαν για να ψήνουν την μπομπότα, (ψωμί καλαμποκίσιο)

Καπάκι ψησίματος (βάρσνικ)

Στρόγγυλο μεταλλικό σκέπασμα για τα ταψιά. Το ταψί με το φαΐ έμπαινε πάνω σε τρία μεταλλικά πόδια, που ήταν τοποθετημένα πάνω στη φωτιά. Πάνω από το ταψί τοποθετούσαν το « βάρσνικ» και πάνω από αυτό τα κάρβουνα αναμμένα. Έτσι το φαΐ ψηνόταν και από πάνω και από κάτω.

Τρίποδας (προυστία) 

Σιδερένιο τρίποδο χαμηλό σε ύψος. Έμπαινε πάνω στη φωτιά. Ήταν η βάση πάνω στην οποία έβαζε η νοικοκυρά τα σκεύη για να μαγειρέψει, (ταψιά, κατσαρόλες, τηγάνια)

Ζυναριά (κουζίνας)

 Τη χρησιμοποιούσαν για να ζυγίζουν μικρές ποσότητες. Μονάδα μέτρησης είχε την οκά.

Χειρόμυλος

Πέτρινο οικιακό σκεύος.  Ήταν απαραίτητο σε κάθε αγροτικό νοικοκυριό. Με αυτό άλεθαν το σιτάρι. Αποτελείτο από δύο μεγάλες στρογγυλές πέτρες και στη μέση ένα καλά στερεωμένο ξύλινο χερούλι. Κρατώντας το χερούλι γύριζε η επάνω πέτρα και πίεζε το σιτάρι. Έτσι το άλεθαν. Με τον ίδιο τρόπο άλεθαν και το πλιγούρι.

Τσιμπίδα (μάσσα)

Σιδερένιο εργαλείο αρκετά μακρύ για να σκαλίζουν τη φωτιά.

Κόσκινο

Απαραίτητο στο κοσκίνισμα του

αλευριού.

Πλάστης (σουκάλου)

Μακρύς, λεπτός, ξύλινος κυλινδρικός πλάστης απαραίτητος στη νοικοκυρά για το άνοιγμα των φύλλων

Από την εργασία μαθητών του Α2 τμήματος και της Β' τάξης του δημοτικού σχολείου Προμαχων. Ιούνιος 2003.

Εργάστηκαν οι μαθητές:

Α2 Τμήμα

1.                    Νάνος Νικόλαος

2.                    Νάνου Μαρία

3                       Νέμτση Ευδοξία

4                       Νούσεβ Ντάνιελ

5.                    Ορμάνη Αντωνία

6.                    Ορμάνη Πετρούλα

7                       Πουσίνης Ανδρέας

8                       Πουσίνη Γεωργία

9.                    Σατζάκης Στέλιος

10.               Σέλκος Δημήτριος

11.               Σέλκου Βασιλική

12.               Φάφκας Ελευθέριος

13.               Χατζής Ιωάννης

Β· Τάξη

1.                    Ανδρούτσου Ευαγγελία

2.                    Καραπάνου Άννα

3.                    Κωνσταντινίδου Βασιλική

4.                    Μητσάνης Ελευθέριος

5.                    Μητσάνη Ευδοξία

6.                    Μόλη Μαρία

7.                    Μόλη Μαρία

8.                    Μυλωνά Άννα

9.                    Μούγιος Δημήτριος

10.               Μττάτσης Γεώργιος

11.               Πούδη Μαρία

12.               Πουσίνης Πέτρος

13.               Σέλκος Νικόλαος

14.               Σιώρης Άγγελος

15.               Τανούρης Μάριος

16.               Τανούρη Θεοδώρα

17.               Τανούρη Κωνσταντίνα

18.               Τούμπη Ιορδάνα

19.               Φάφκας Νικόλαος

Με την καθοδήγηση των δασκάλων του Α2 Τμήματος Ασαλέα Δήμητρας

και της Β’ Τάξης Μάστορα Σταυρούλας.

Posted in: ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ , ΤΟΠΙΚΑ