ΟΡΜΑ-ΛΟΥΤΡΑΚΙ-ΛΥΚΟΣΤΟΜΟ-ΠΡΟΜΑΧΟΙ-ΓΑΡΕΦΙ: ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΑ ΠΑΝΕΜΟΡΦΑ ΒΟΥΝΑ ΤΩΝ ΝΤΟΠΙΩΝ ΧΩΡΙΩΝ.

• Άνω Λουτράκι – Σοκόλ (1.827μ)

Η διαδρομή ξεκινάει από το Άνω Λουτράκι Αριδαίας και την εκκλησία του Αγ. Νικολάου που βρίσκεται επάνω στον κεντρικό χωματόδρομο του εγκαταλειμμένου χωριού. Ακολουθείτε τον χωματόδρομο για άλλα 6χλμ και μπαίνετε σε δάσος με οξυές. Κινείστε με νότια κατεύθυνση μέχρι την άκρη ράχης που οριοθετεί το ρέμα της Λούτας. Εκεί ανηφορίζετε τη στενή απότομη ράχη που σε λίγο γίνεται αρκετά φαρδιά και μετά από μία ώρα ξαναμπαίνετε σε δάσος με οξυές. Ανηφορίζετε την πλαγιά που βρίσκετε στα αριστερά σας για να βρεθείτε για άλλη μια φορά στην άκρη του απότομου ρέματος και προσπερνάτε από τα αριστερά χαρακτηριστικό βράχο. Συνεχίζετε την ανηφορική σας πορεία χωρίς να αλλάξετε κατεύθυνση μέχρι την κορυφή Σοκόλ ακριβώς στη συνοριακή γραμμή Ελλάδας - Σκοπίων.

• Πρόμαχοι (390μ) – Μικρό Πέτερνικ (1.525μ)

Βγαίνοντας από το χωριό Πρόμαχοι ακολουθείτε το Δασικό δρόμο που ανεβαίνει για το βουνό. Στα 0,5χλμ συναντάτε ένα εκκλησάκι και από εκεί ακριβώς απέναντι ξεκινά το στενό μονοπάτι που θα ακολουθήσετε.

Η διαδρομή κρατά λιγότερο από 3 ώρες και εναλλάσσεται από μονοπάτι σε δασικό δρόμο και αντίστροφα. Δεν υπάρχει σήμανση ενώ η διαδρομή είναι σχετικά δύσκολη. Το δάσος όμως με τις δρυς και τις οξυές που θα διασχίσετε, η πυκνόφυτη κορυφή του μικρού Πέτερνικ από πεύκα και η βραχώδης χαμηλότερη κορυφή που θα κατηφορίσετε στα Ν – ΝΔ με θέα σε όλο τον όγκο του Βόρα και προς το Πίνοβο θα σας ανταμείψουν.

Πρόμαχοι – Μικρό Πέτερνικ

• Βόρας: Πρόμαχοι (330μ) – Ρέμα Προμάχων – Λόκβα (1.220μ) - Πέτερνικ (1.755μ)

Η διαδρομή που περιγράφεται εδώ κινείται αρχικά μέσα στην κοιλάδα που φαίνεται πάνω από τους Πρόμαχους ενώ στην συνέχεια στρέφεται και προσεγγίζει την κορυφή περνώντας από το ξέφωτο-οροπέδιο Λόκβα (λιμνούλα). Είναι όμορφο με πολλά νερά και προσφέρεται αν θέλουμε να αποφύγουμε τον χωματόδρομο που ανεβαίνει από το χωριό.

Διάρκεια της πορείας είναι 4 ώρες και 30 λεπτά περίπου (ανάβαση) χωρίς σήμανση, όμως κινείστε πάνω σε εμφανή μονοπάτια ή χωματόδρομους.

Διαδρομή ΑΑφήνουμε το δρόμο και ανηφορίζουμε αριστερά ακριβώς από την περίφραξη του κτήματος και στην γωνία του βρίσκουμε χορταριασμένο τρακτερόδρομο – παλιό μονοπάτι. Ο δρόμος κινείται αρχικά Β και στην συνέχεια ΒΔ και συναντά μεγαλύτερο τρακτερόδρομο ακριβώς σε μια στροφή του. Το ακολουθείτε και φθάνετε σε διασταύρωση όπου επιλέγετε το αριστερό σκέλος που ανηφορίζει τώρα πιο απότομα. Ανηφορίζοντας συνεχώς φθάνετε σε διάσελο πάνω ακριβώς στην κορυφογραμμή του Πέτερνικ1.
Διαδρομή ΒΑκολουθείτε το φαρδύ δασικό δρόμο και μετά από 1.000μ περίπου φεύγει δεξιά μονοπάτι. Το μονοπάτι είναι στην αρχή στενό και κινείται σε ξέφωτο. Ακολουθείτε το δρόμο που ανηφορίζει για 500μ περίπου και στη συνέχεια μπαίνετε σε τρακτερόδορμο που οδηγεί στην κορυφογραμμή όπου συναντάτε την πρώτη διαδρομή. Ο κεντρικός δασικός δρόμος συνεχίζει και αφού κάνει μια απότομη δεξιά στροφή στρέφεται Β και συνεχίζει προς τα σύνορα και την Κράβιτσα.
Από εδώ στρέφεστε ΝΑ και ακολουθείτε στενό και δυσδιάκριτο μονοπάτι που κινείται στα αριστερά της ράχης, περνά κάποια ορύγματα και στην συνέχεια αρχίζει να ανηφορίζει πολύ απότομα. Τελικά βγαίνει από το δάσος πάνω στην κορυφογραμμή και εύκολα στην κορυφή.

Πρόμαχοι – Λόκβα - Πέτερνικ

• Βόρας: Πρόμαχοι (290μ) – Γκόλο Μπίλο (1.409μ)

Η διαδρομή διαρκεί 3 ώρες περίπου ανάβαση δεν έχει σήμανση αλλά ακολουθεί μονοπάτι ή δρόμο.

Αφετηρία της διαδρομής είναι στο ΒΑ άκρο του χωριού, δυστυχώς μεγάλο μέρος από το μονοπάτι έχει πατηθεί από δασικό δρόμο μέχρι τα 1.000μ περίπου. Ακολουθείτε τον δρόμο με Α κατεύθυνση για 1.600μ περίπου και αφού περάσετε ρεματιά ακολουθείτε τη ραχούλα όπου δεξιά υπάρχουν βράχια και ο δρόμος κατηφορίζει. Εδώ υπάρχει αριστερά μονοπάτι που είναι φαρδύ και γενικά ευδιάκριτο και ανηφορίζει Β. Μετά από λίγο βγαίνετε σε παλιό χωράφι. Συνεχίζοντας Β ξαναβρίσκετε το μονοπάτι άλλα παραπάνω βγαίνετε στον αγροτικό δρόμο. Τελικά φθάνετε κοντά στη ράχη και έπειτα σε μεγάλο λιβάδι όπου υπάρχει στέρνα και μαντρί. Από εκεί ξεκινούν δύο διαδρομές σε δύσκολο-δυσδιάκριτο μονοπάτι.

Πρόμαχοι – Γκόλο Μπίλο

Διαδρομή ΑΑφήνετε το δρόμο και ανηφορίζετε αριστερά στην κορυφογραμμή όπου βρίσκετε μονοπάτι λίγο δεξιά της. Βγαίνετε σε μικρό ξέφωτο διάσελο πάνω στην ράχη. Εκεί ψάξτε για το μονοπάτι που μπαίνει μέσα στο δάσος αριστερά της κορυφογραμμής και είναι στενό άλλα καθαρό. Η έξοδος οδηγεί σε ξέφωτο όπου χάνεται. Μετά ακολουθείτε το μονοπάτι στην άλλη πλευρά από το ξέφωτο και κατηφορίζετε προς μικρή ρεματιά την οποία αφού περάσετε συναντάτε τρακτερόδρομο. Κατηφορίζετε απότομα και συναντάμε μεγαλύτερο αγροτικό δρόμο που έρχεται από τους Πρόμαχους, ο οποίος ανηφορίζει φθάνοντας σε βαθύ διάσελο.
Χωρίς μονοπάτι ανηφορίζετε απότομα Α-ΒΑ, ακολουθώντας ένα όρυγμα και βγαίνετε στην κορυφογραμμή και στη συνέχεια στην κορυφή.
Διαδρομή Β
Ακολουθείτε το φαρδύ μονοπάτι όπως και στην διαδρομή Α και σε λίγο έρχεται από δεξιά ο δρόμος που ξεκινά από την ποτίστρα. Κατεβαίνετε σε αυτόν στρίβοντας σε μονοπάτι και συνεχίζετε χωρίς μονοπάτι απέναντι, ανηφορίζοντας σε μικρή ράχη. Ξεκαθαρίζει το μονοπάτι που μοιάζει με αυλάκι και ανηφορίζετε. Σε λίγο βρίσκεστε σε διασταύρωση όπου ακολουθείτε ένα μονοπάτι που τραβερσάρει. Συνεχίζετε την πορεία σας Β-ΒΑ ελαφρά και έπειτα ΒΔ.
Αφού αφήσετε τη ράχη που ανηφορίζει ΒΑ συνεχίζετε Β μπαίνοντας στο δάσος όπου βρίσκεται το μονοπάτι. Κατηφορίζει ελαφρά πλησιάζοντας μικρή ρεματιά και στη συνέχεια κινείται δίπλα στην ρεματιά βγαίνοντας τελικά σε μεγάλο ξέφωτο-λιβάδι λίγα μέτρα κάτω από την κορυφογραμμή.
Σε αυτό το διάσελο βγαίνει και το μονοπάτι από το Άνω Γαρέφιο. Ανηφορίζετε τώρα ελεύθερα πάνω στην ράχη, περνάτε μια πρώτη κορυφή και κατηφορίζετε ελαφρά σε διάσελο. Εδώ έρχεται μονοπάτι που σε λίγο σας οδηγεί στην ψηλότερη κορυφή.

• Βόρας: Άνω Γαρέφιο (200μ) – Γκόλο Μπίλο (1.409μ)

Η διαδρομή έχει διάρκεια 3 ώρες και 30 λεπτά περίπου, ακολουθεί μονοπάτια και δρόμους χωρίς σήμανση και ως αφετηρία έχει το άνω Γαρέφιο.

Μπαίνοντας στο Άνω Γαρέφιο ακολουθείτε ανηφορικό δρόμο, περνάτε αριστερά από βρύση και στρίβετε δεξιά βγαίνοντας από το χωριό. Ο δρόμος περνά αριστερά από το νεκροταφείο και παρακάτω γίνεται χωματόδρομος. Ανηφορίζετε Β, συναντάτε το δρόμο και αφού τον ακολουθήσετε για λίγο φεύγετε πάλι αριστερά και ανηφορίζετε σε ράχη με πεύκα πλησιάζοντας σε περίφραξη δεξιά όπου το μονοπάτι είναι καθαρό. Μετά από λίγο στρίβετε δεξιά και βγαίνετε στο δασικό δρόμο που αφήσατε, πάνω σε μια αριστερή στροφή του. Ακολουθείτε το δρόμο που ανηφορίζει και μετά βρίσκετε αριστερά φαρδύ μονοπάτι. Μετά στρέφετε ΝΔ και ανηφορίζετε ελαφρά περνώντας δίπλα από την δεξαμενή της ύδρευσης του χωριού. Παραπάνω συναντάτε δρόμο και τον ακολουθείτε για 300μ περίπου. Μετά ανεβαίνετε απότομα δεξιά όπου βρίσκετε πάλι το μονοπάτι. Συναντάτε απέναντι μονοπάτι που κινείται σε αραιή βλάστηση και βγαίνετε σε μεγάλο ξέφωτο-χωράφι. Εκεί συναντάτε δρόμο που ακολουθείτε για λίγα λεπτά και αμέσως μετά μπαίνετε στο δάσος όπου ξαναβρίσκετε το μονοπάτι. Ανηφορίζει αρχικά Β ενώ στην συνέχεια στρέφεται ΒΔ. Τελικά καταλήγει πάλι σε δρόμο αφού περάσει σημείο όπου έχει καταστραφεί για λίγα μέτρα από κατολίσθηση. Στα δεξιά μας υπάρχει το εκκλησάκι του Αγ. Γεωργίου ενώ η θέα προς τον κάμπο της Αριδαίας είναι μαγευτική.
Ακολουθώντας τον δρόμο Β φθάνετε μετά από λίγο σε στάβλο. Εσείς ανηφορίζετε αριστερά από τον στάβλο και μετά από λίγο συναντάτε μονοπάτι. Το μονοπάτι διακλαδίζεται σε δύο σκέλη που οδηγούν και τα δύο σε διάσελο πάνω στην κορυφογραμμή. Εδώ περιγράφεται το αριστερό σκέλος που είναι πιο καθαρό. Ακολουθείτε το μονοπάτι με Δ-ΝΔ κατεύθυνση και μέσα από το δάσος οξυάς. Αφού συναντήσετε για δύο φορές δρόμο μπροστά σας τον ακολουθείτε μέχρι να ξανασυναντήσετε το μονοπάτι που συναντά το δρόμο παραπάνω. Μετά από 50μ στο δρόμο παίρνετε δεξιά μονοπάτι-τρακτερόδρομο που ανηφορίζει ΒΔ, κόβει πάλι τον δρόμο (16) και τελικά καταλήγει στην ράχη σε διάσελο όπου υπάρχει ποτίστρα.
Μετά από 50μ από την ποτίστρα ακολουθώντας τον δρόμο βρίσκετε μονοπάτι που ανηφορίζει ομαλά και καταλήγει τελικά σε λιβάδι πάνω στην κορυφογραμμή. Κινείστε τώρα στην ράχη και σε λίγο φτάνει εδώ και κάποιος τρακτερόδρομος. Συνεχίζετε στον τρακτερόδρομο πάνω στη ράχη που στην συνέχεια στρέφεται αριστερά και ανηφορίζει απότομα. 50μ περίπου μετά από αυτήν τη στροφή ο δρόμος πλησιάζει σε κάποιο ξέφωτο με βράχια και στην συνέχεια στρέφεται ΝΔ. Εδώ βρίσκετε το μονοπάτι που ανηφορίζει περνώντας πάνω από τα βράχια ενώ στην συνέχεια κατηφορίζει ελαφρά και καταλήγει σε φαρδύ δασικό δρόμο που τερματίζει σε αυτό το σημείο. Συνεχίζετε τώρα σε αυτόν το δρόμο και μετά από 300μ φεύγει αριστερά μονοπάτι. Καταλήγει σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία όπου υπάρχει ένα μεγάλο λιβάδι περιτριγυρισμένο από δάση. Μέσα στο δάσος, στην ΒΑ πλευρά της κορυφογραμμής υπάρχουν πολλά ορύγματα από τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο.
Συνεχίζετε τώρα πάνω στην φαρδιά ράχη με ΒΔ κατεύθυνση χωρίς μονοπάτι. Περνάτε αριστερά από χωράφι, ανεβένετε την κορυφή και στην συνέχεια κατηφορίζετε για λίγο και συναντάτε μονοπάτι που οδηγεί αμέσως στην ψηλότερη κορυφή. Από εδώ υπάρχει άπλετη θέα σε όλο το συγκρότημα του Μακεδονικού Κόζιακα και στην κορυφογραμμή των συνόρων.

Άνω Γαρέφι – Γκόλο Μπίλο

• Βόρας: Όρμα (400μ) – Άνω Κορυφή (865μ) – Άνω Ράδοβο (1.300μ) – Δαμασκηνιές (1.560μ)

Διάρκεια διαδρομής 4 ώρες και 30 λεπτά χωρίς σήμανση.
Από το χωριό Λουτράκι λίγο πρίν φτάσετε στα λουτρά συναντάτε διασταύρωση ακριβώς πάνω στο μεγάλο ρέμα (Ρέμα Νικολάου) που κατεβαίνει από την χαράδρα. Ακολουθείτε το αριστερό σκέλος του δρόμου που οδηγεί στο χωριό Όρμα και μετά από 500μ ακολουθείτε το χωματόδρομο που συναντάτε.
Μετά από 1χλμ κατηφορίζετε σε μικρότερο που φτάνει στο ρέμα, περνάτε στην απέναντι όχθη και φθάνετε σε διασταύρωση όπου υπάρχει εκκλησάκι του Αγ. Βασιλείου. Συνεχίζετε ευθεία και μετά από 500μ αφήνετε το δρόμο και παίρνετε το χωματόδρομο που ανηφορίζει με ΝΑ κατεύθυνση. Τον ακολουθείτε μέχρι να συναντήσετε το δρόμο για Άνω Κορυφή. Αριστερά στο έξω μέρος της στροφής που θα συναντήσετε υπάρχει μονοπάτι που οδηγεί στην κοίτη μεγάλης ρεματιάς. Περνώντας στα δεξιά του ρέματος ακολουθείτε υποτυπώδες μονοπάτι. Εδώ συνεχίζετε Α σε στενό μονοπάτι που ανηφορίζει σε πυκνή θαμνώδη βλάστηση και καταλήγει στην Άνω Κορυφή. Ακολουθείτε τώρα το φαρδύ χωματόδρομο, παίρνετε μια δεξιά στροφή που κάνει από τρακτερόδορμο-μονοπάτι και σε λίγο αφού βγει πάλι στον κεντρικό δρόμο, φεύγει δεξιά μονοπάτι. Το ακολουθείτε σε δάσος οξυάς και σας βγάζει πάλι στο δρόμο. Συνεχίζετε απέναντι σε τρακτερόδρομο που ανηφορίζει απότομα μέσα σε μια λάκκα. Σε λίγο η λάκκα διχάζεται σε δύο σκέλη και ακολουθείτε τρακτερόδρομο στο δεξί σκέλος και από εκεί στα αριστερά θα βρείτε σε λίγο δασικό δρόμο.
Ανηφορίζετε ΝΔ και μετά από 100μ συνεχίζετε στο μονοπάτι μέχρι να φτάσει αυτό στην κοίτη ρεματιάς όπου και χάνεται. Κατηφορίζετε παράλληλα με την ρεματιά μέχρι να βρείτε το δρόμο που ακολουθείτε για 200μ περίπου και συνεχίζετε αριστερά σε τρακτερόδρομο. Αυτός συνεχίζει μέχρι να συναντήσει τελικά τον χωματόδρομο που αφήσατεε στην αρχή της πορείας. Ακολουθώντας αυτόν τον δρόμο φτάνετε σε διάσελο στην θέση Δαμασκηνιές όπου συναντάτε την άσφαλτο που έρχεται από την Κερασιά και πηγαίνει στο χιονοδρομικό.

• Δοκάρι (1.575μ) – Σκληρή Πέτρα (2.157μ) – Καλύβια Σίσκου (1.500μ)

Μετά το χωριό Λουτράκι και παίρνοντας το δρόμο για την Όρμα συναντάτε δασόδρομο που ανηφορίζει στο βουνό. Τον ακολουθείτε και μετά από 4 με 5 χιλιόμετρα ο δρόμος έχει εναλλασσόμενες στροφές δεξιόστροφες και αριστερόστροφες. Στην πρώτη μεγάλη αριστερή στροφή θα συναντήσετε το μονοπάτι που περνά την ρεματιά από ξύλινο γεφυράκι και σας οδηγεί ΒΑ μέσα σε δάσος οξυάς.
Αρχικά κινείστε παράλληλα με την μεγάλη ρεματιά και μετά απομακρύνεστε από αυτήν καθώς κερδίζει ύψος. Στην πρώτη διασταύρωση ακολουθείτε το δεξί μονοπάτι που ανηφορίζει και σας οδηγεί σε ξέφωτο πάνω σε ράχη και στην συνέχεια μπαίνει στο δάσος όπου βαδίζει σε πετρωτό έδαφος. Όταν βγαίνει από το δάσος ακολουθεί την κορυφογραμμή που σχηματίζουν οι κορυφές Μπελ-Καμέν και Μπουρίκα.
Εδώ συναντάτε και το μονοπάτι που κινείται πάνω στην ράχη και αν το ακολουθήσετε με Α κατεύθυνση μπορούμε να ανηφορίσουμε εύκολα σε 30 λεπτά περίπου στην κορυφή Μπουρίκα (1.688μ). Κινούμενοι Δ σε καλό μονοπάτι πάνω στην κορυφογραμμή φθάνετε γρήγορα στην τοποθεσία Δοκάρι όπου συναντάτε δασικό δρόμο.
Διασχίζετε το δρόμο και ανηφορίζετε σε μονοπάτι στην απέναντι πλευρά του. Το μονοπάτι κινείται με ζικ-ζακ σε λιβάδια με πλούσια βλάστηση. Τελικά μετά από 30 λεπτά περίπου το μονοπάτι στρέφεται λίγο ΝΔ και κινείται με κατεύθυνση την κοίτη μικρής ρεματιάς. Από εδώ και για λίγα λεπτά γίνεται ασαφές καθώς μπερδεύεται με δευτερεύοντα μονοπάτια. Αν όμως ανηφορίσετε με ΝΔ κατεύθυνση το ξαναβρίσκετε κοντά σε υγρό λιβάδι και πηγή. Στην συνέχεια είναι φαρδύ και καθαρό και με σήμανση. Τώρα στρέφεται Α και τραβερσάρει τις πλαγιές του βουνού παράλληλα με τα σύνορα ανηφορίζοντας πολύ ελαφρά. Περνά από πανέμορφα λιβάδια με αγριολούλουδα και πολλές λιμνούλες Μετά από 30 λεπτά περίπου περνάτε μεγάλη ρεματιά και φθάνετε σε στάνη.
Σας οδηγεί κάτω από την κορυφή Σκληρή πέτρα.
Το μονοπάτι συνεχίζει με Ν κατεύθυνση και οδηγεί στο χιονοδρομικό κέντρο σε 1 ώρα και 30 λεπτά περίπου. Κατηφορίζετε ΝΑ πίσω από τα βράχια που υπάρχουν σε αυτό το σημείο και αμέσως βρίσκετε το παλιό μονοπάτι που κατηφορίζει την πλατιά ράχη με μεγάλα ζικ-ζακ. Αρχικά είναι πολύ φαρδύ και καθαρό, πιο κάτω όμως καλύπτεται σε μερικά σημεία από βλάστηση και χάνεται. Κινούμενοι όμως Α-ΝΑ το ξαναβρίσκετε πιο κάτω. Τελικά το μονοπάτι αρχίζει να στρέφεται ΒΑ και κατευθύνεται προς το κοιλάδα του ρέματος Καπετάν Γαρέφη. Μόλις κατέβει σε αυτήν γίνεται πιο καθαρό, στρέφεται ΝΑ και καταλήγει στην τοποθεσία καλύβια Σίσκου όπου υπάρχει μαντρί. Εκεί υπάρχει δρόμος που έχει καλύψει το παλιό μονοπάτι, τον ακολουθείτε με ΒΑ κατεύθυνση και συναντάτε μεγαλύτερο δασικό δρόμο. Κινείστε σε αυτόν λίγα μέτρα δεξιά και τον αφήνετε για να ακολουθήσετε πάλι στενό δασικό δρόμο που κατηφορίζει αριστερά προσέχοντας να μην ακολουθήσετε κάποια αριστερά παρακλάδια του που κατεβαίνουν στο ρέμα. Τελικά μετά από 30 λεπτά κατηφορικής πορείας συναντάτε τον κεντρικό δρόμο που ανηφορίζει από την Όρμα. Ακολουθώντας αυτόν τον δρόμο, μετά από 6,5χλμ φθάνετε στην αφετηρία της διαδρομής.
Η διάρκειά της είναι 8 ώρες με καλή σήμανση ως την Σκληρή Πέτρα.

Δοκάρι - Σκληρή Πέτρα

• Βόρας: Πόζαρ (300μ) – Τσέρνα Ρέκα – Κράβιτσα (1.750μ)

Αυτή είναι μια από τις ομορφότερες διαδρομές στο όρος Βόρα με ανάβαση που διαρκεί 4 ώρες και 30 λεπτά περίπου με αραιά σήμανση. Ακολουθεί ένα παλιό καλό μονοπάτι, που έχει καλυφθεί όμως κατά το ήμισυ από δασικούς δρόμους. Κινείται στην χαράδρα του ποταμού Τσέρνα Ρέκα (Μαύρο Ποτάμι) και στη συνέχεια μέσα σε όμορφο δάσος δρυός και οξυάς.
Η αφετηρία γίνεται από το χωριό Λουτράκι δίπλα ακριβώς στο ρέμα κάτω από τα τεράστια βράχια που φράζουν την χαράδρα. Περνάτε το ποτάμι και συνεχίζετε σε δρόμο που βαδίζει αρχικά δίπλα στο ρέμα και αργότερα στρέφεται ΒΑ. Μετά από 500μ μπαίνετε σε μονοπάτι που ανηφορίζει απότομα την πλαγιά και μετά από λίγο ξαναβγαίνει στον δρόμο πάνω σε μια δεξιά στροφή του. Λίγα μέτρα πάνω στο δρόμο και μπαίνετε πάλι στο μονοπάτι που ανηφορίζει ΒΔ περνά από λιβάδι και στη συνέχεια συναντά πάλι τον δρόμο. Κόβουμε την στροφή του δρόμου και τελικά τον ακολουθούμε. Εδώ υπάρχει τριπλή διακλάδωση. Ακολουθείτε για μερικά μέτρα τον μεσαίο δρόμο και στην συνέχεια μπαίνετε δεξιά σε μονοπάτι και γρήγορα βγαίνετε πάλι στον δρόμο. Μετά από 1χλμ περίπου ο δρόμος καταλήγει σε μαντρί και συνεχίζετε σε μονοπάτι το οποίο καταλήγει σε διαστάυρωση.
Ακολουθείτε το στενότερο μονοπάτι που πιο πάνω αρχίζει να ανηφορίζει με αρκετά ζικ-ζακ και καταλήγει σε ξέφωτο όπου συναντά παλιό δασικό δρόμο που τερματίζει σε αυτό το σημείο. Τον ακολουθείτε μέχρι να συναντήσετε παλιότερο δασικό δρόμο τον οποίο και επιλέγετε. Αυτός ανηφορίζει αρχικά κάνοντας 3 ζικ-ζακ και στην συνέχεια κινείται Β. Συναντάτε μεγάλο δασικό δρόμο που κόβει αυτόν που βρίσκεστε. Τον ακολουθείτε μέχρι να ξανασυναντήσετε στενό δασικό δρόμο που έχει καλύψει το μονοπάτι, στη συνέχεια στρέφεται ΒΔ περνά διασταύρωση όπου πηγαίνετε δεξιά και τελικά εξελίσσεται σε μονοπάτι.
Συνεχίζετε λοιπόν το μονοπάτι το οποίο πλησιάζει την χαράδρα, ενώ αριστερά υπάρχουν εντυπωσιακοί καταρράκτες. Στο σημείο αυτό χρειάζεται προσοχή γιατί το μονοπάτι διακόπτεται σε σημεία αλλά μετά από λίγο το ξαναβρίσκετε. Συνεχίζοντας θα βρεθείτε σε σημείο όπου το μονοπάτι είναι κυριολεκτικά κτισμένο στον βράχο με ένα εντυπωσιακό τοιχίο πάνω από πέντε μέτρα. Καθώς όμως κάνει μια δεξιά στροφή και μπαίνει στα στενά ένα τμήμα του έχει πέσει και είναι αδύνατο να περάσετε. Για αυτό πρέπει να πάρετε αυτήν την στροφή, να ανηφορήσετε απότομα στην βραχώδη ράχη και σε λίγο συναντάτε μονοπάτι το οποίο κατηφορίζει προς το ρέμα. Αγνοήστε το και συνεχίστε να ανηφορίζετε λίγο ακόμα ώσπου να συναντήσετε καλό μονοπάτι και το ακολουθείτε. Οδηγεί τελικά λίγο κάτω από την ράχη όπου χάνεται. Συνεχίζετε ελεύθερα και ανηφορίζετε στην κορυφογραμμή και λίγο δεξιότερα της συναντάτε δασικό δρόμο.
Βαδίζετε το δρόμο πού έχει καλύψει το παλιό μονοπάτι και συναντάτε μεγαλύτερο δασικό δρόμο που δεξιά κατηφορίζει ενώ αριστερά κατευθύνεται προς Πόζαρ. Διασχίζετε αυτόν τον δρόμο και συνεχίζετε σε δασικό ελαφρά ανηφορικό. Μετά από 1χλμ περίπου βγαίνετε σε άλλον μεγάλο δασικό. Βαδίζετε για λίγο αριστερά σε αυτόν τον δρόμο και αμέσως βγαίνετε από αυτόν και ακολουθείτε παλιό κατεστραμμένο δασικό δρόμο – μονοπάτι αριστερά από το ρέμα. Μετά φθάνετε σε διασταύρωση όπου στρίβετε δεξιά και σας οδηγεί σε δάσος με μεγάλες οξιές. Συναντά τελικά δασικό δρόμο. Αριστερά ο δρόμος αυτός οδηγεί σε 10 λεπτά περίπου στα σύνορα ενώ δεξιά κατευθύνεται προς Πέτερνικ. Διασχίζετε τον δρόμο και συνεχίζετε ελεύθερα μέχρι την κορυφογραμμή, την ακολουθείτε και φθάνετε στην βάση της απόκρημνης κορυφής Κράβιτσα .

Λουτράκι - Κράβιτσα

• Βόρας: Λυκόστομο (200μ) – Βαθύρρεμα (1.020μ)

Η πορεία αυτή διαρκεί 3 ώρες ανάβαση και ακολουθεί το παλιό μονοπάτι που ανεβαίνει το ρέμα που ξεκινά κοντά στο χωριό Λυκόστομο. Στο μεγαλύτερο μέρος του το μονοπάτι διατηρείται σε καλή κατάσταση. Από το χωριό Λυκόστομο ακολουθείστε τον κεντρικό δρόμο με ΒΑ κατεύθυνση. Επιλέξτε στις επόμενες τρεις διασταυρώσεις ευθεία, αριστερά και πάλι αριστερά μέχρι ο δρόμος αυτός να γίνει χωματόδρομος και αμέσως μπαίνετε σε μονοπάτι που ανηφορίζει ΒΔ μπαίνοντας σε δάσος με πεύκα . Σε λίγο βγαίνει σε δασικό δρόμο τον οποίο και ακολουθείτε. Βαδίζουμε μέχρι να συναντήσετε δίπλα σας παλιό φυλάκιο και δασύλλιο πεύκης και τελικά φθάνετε σε διασταύρωση όπου ένας δρόμος ανηφορίζει απότομα ΒΔ ενώ ένα άλλος κατηφορίζει ΒΑ. Ακολουθείτε τη δεξιά πορεία μέχρι να φτάσετε σε νέα διασταύρωση. Ακολουθείτε τον δρόμο που περνά μπροστά από ένα μαντρί που υπάρχει σε αυτό το σημείο. Μετά από 1χλμ ο δρόμος αυτός κάνει μια απότομη αριστερή στροφή και ανηφορίζει πολύ απότομα. Μετά από 100μ περίπου σε αυτήν την απότομη ανηφόρα θα βρείτε δεξιά από τον δρόμο παλιό δασόδρομο. Εδώ ξεκινά το μονοπάτι.
Αρχικά κινείστε σε βραχώδες έδαφος μέσα στο δάσος, άλλα στην συνέχεια καθαρίζει και κινείται σχεδόν επίπεδα. Διασχίζει έναν παλιό δασόδρομο και στην συνέχεια το μονοπάτι κατηφορίζει ελαφρά. Εδώ έρχεται από αριστερά ένας άλλος δρόμος και το μονοπάτι σβήνει. Πρέπει να κινηθείτε κατηφορικά με κατεύθυνση τη ρεματιά και να περάσετε στην απέναντι όχθη. Συνεχίζετε παράλληλα με το ρέμα και δίπλα σε αυτό και αφού περάσετε ένα μεγάλο βράχο και μια πηγή αμέσως μετά ανηφορίζετε διαγώνια στην πλαγιά όπου θα βρείτε πάλι το μονοπάτι. Μετά το μονοπάτι αρχίζει να πλησιάζει σε ρεματιά και τελικά χάνεται. Εδώ περνά στην απέναντι όχθη και μετά από λίγο καθαρίζει πάλι. Αφού περάσει από ξέφωτο το μονοπάτι κλείνει από πεσμένους κορμούς, για αυτό θα πρέπει να κινηθείτε δεξιότερα δίπλα στο ρέμα και μετά από 100μ συναντάτε πάλι το μονοπάτι στο σημείο που περνά στην απέναντι όχθη. Το μονοπάτι εδώ ανηφορίζει με ζικ-ζακ και τελικά βγαίνει σε χαλασμένο δασικό δρόμο που ακολουθείτε για λίγο μέχρι να ξαναβγείτε στο μονοπάτι και ξανά στον ίδιο δρόμο. Τον ακολουθείτε για 200μ όπου τερματίζει και συνεχίζει το μονοπάτι φαρδύ και καθαρό.
Το μονοπάτι εδώ κάνει μια κυκλική πορεία και φθάνει σε μικρότερη ρεματιά όπου περνά στην απέναντι όχθη. Στην απέναντι όχθη φθάνει και δασικός δρόμος. Ακολουθώντας δασικούς με ΒΔ κατεύθυνση μπορούμε να ανεβείτε στο Ντόμπρο Πόλε.

Λυκόστομο -Βαθύρεμα

• Βόρας: Λουτρά Πόζαρ (360μ) - Μπουρίκα (1688μ) – Δοκάρι – Κιλντέρκα (1722μ) – Χαράδρα Ράμνομπορ

Η διαδρομή αυτή παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες λόγω της μεγάλης διάρκειας της, 12 ώρες περίπου και της σημαντικής υψομετρικής διαφοράς. Επίσης η ανάβαση μέχρι την κορυφή Μπουρίκα είναι ιδιαίτερα απότομη και κουραστική ενώ η διάσχιση της χαράδρας Ράμνομπορ μπορεί να είναι δύσκολη αν είναι φουσκωμένο το ποτάμι. Από την Αριδαία κατευθυνόμαστε για τα Λουτρά Πόζαρ και μετά το χωριό Λουτράκι λίγο πρίν φτάσουμε στα λουτρά συναντάμε διασταύρωση ακριβώς πάνω στο ρέμα Νικολάου που κατεβαίνει από την χαράδρα. Αυτό το σημείο είναι η αφετηρία. Στρίβεται αριστερά στο δρόμο που οδηγεί στο χωριό Όρμα και μετά από 500μ ακολουθήστε τον χωματόδρομο που φεύγει διαγώνια. Μετά από 2.5 χλμ σε αυτόν, σε σημείο που ο δρόμος αρχίζει να κατηφορίζει λίγο, ακολουθείστε το δασικό δρόμο που ξεκινά στα δεξιά. Όταν ο δρόμος αυτός τελειώσει ξεκινά το μονοπάτι. Από αυτό το σημείο ξεκινά και η σήμανση. (1 ώρα)
Το μονοπάτι κινείται ομαλά, είναι στενό άλλα καθαρό και ευδιάκριτο. Για τις επόμενες ώρες κινείστε πάνω και κοντά σε μια μακριά ράχη μέχρι την τοποθεσία Δοκάρι στα 1500μ. Μετά κατηφορίζετε σε ώμο πάνω στην ράχη όπου συναντάτε διασταύρωση. Το δεξιό σκέλος οδηγεί στην τοποθεσία Καστανιές και στην συνέχεια κατεβαίνει στην χαράδρα. Εσείς ακολουθείστε το αριστερό. Όταν βγείτε από το αραιό δάσος και ανηφορίζετε τη γυμνή απότομη πλαγιά. Από εδώ και πάνω το μονοπάτι ελάχιστα διακρίνεται άλλα η σήμανση είναι καλή. Το μονοπάτι κινείται με στόχο την κορυφογραμμή Τελικά αφού περάσετε από πολλά σκαμπανεβάσματα φθάνετε στο ψηλότερο σημείο της ράχης στην κορυφή Μπουρίκα (1688μ).
Από την κορυφή ξεκινά σημαδεμένο μονοπάτι που κατηφορίζει Β και καταλήγει σε λίγα μόνο λεπτά σε μπαλκόνι με όμορφη θέα της χαράδρας. Κατηφορίζοντας από την κορυφή με Ν κατεύθυνση ξαναβρίσκετε το μονοπάτι που από εδώ και περά καθαρό και εύκολο και κατηφορίζει ομαλά την ράχη. Συνεχίζετε πάνω στην ράχη σε όμορφο δάσος οξυάς και ανηφορίζετε μέχρι να συναντήσουμε δασικό δρόμο στην θέση Δοκάρι. Ακολουθείστε το δασικό δρόμο που κατηφορίζει με Β κατεύθυνση και μετά από 500μ,στο σημείο που τελειώνει ο δρόμος, ψάξτε για το μονοπάτι που κατηφορίζει στα δεξιά μέσα στο δάσος αγνοώντας κάποιους παλιούς χορταριασμένους δασικούς δρόμους που ξεκινούν από αυτό το σημείο. Το μονοπάτι κατηφορίζει ,ανηφορίζει περνά από δάσος και καταλήγει σε διασταύρωση.
Στη διασταύρωση αυτή θα συναντήσετε ερείπια παλιού χτίσματος,.Εκεί ξεκινά ένα μονοπάτι που μας οδηγεί ΒΑ στην πηγή Σολούνα. Ένα άλλο μονοπάτι ανηφορίζει πιο απότομα με Β αρχικά και στην συνέχεια με ΒΑ πορεία και οδηγεί σε 30 λεπτά στην κορυφή Κιλντέρκα (1722μ). Από αυτήν την κορυφή μπορείτε να συνεχίσουμε το σημαδεμένο μονοπάτι πάνω στα σύνορα μέχρι την κορυφή Σοκόλ (1822μ). Τέλος ένα τρίτο μονοπάτι, αυτό που θα ακολουθήσετε, στρέφεται ΝΔ και κατηφορίζει προς την χαράδρα. Το μονοπάτι περνά αρχικά ΝΑ από δάσος με Μαύρη πέυκη αλλά μετά στρέφεται ΝΔ και μέσα σε δάσος οξυάς προς την ρεματιά, καταλήγοντας τελικά σε δύο καλύβια λίγα μέτρα από το ρέμα.
Εδώ το μονοπάτι σβήνει και δεν υπάρχει επαρκής σήμανση. Κατεβείτε το ρέμα και περάστε στην απέναντι όχθη όπου θα βρείτε σημάδια. Στην συνέχεια η διαδρομή ακολουθεί το ρέμα πότε από αριστερά και πότε από τη δεξιά πλευρά του. Κατά την κατάβαση το ρέμα που ακολουθείτε διασταυρώνετε με το ρέμα Λούτα και μετά με το ρέμα Κουνουπίτσα . Στην τελευταία διασταύρωση υπάρχει μονοπάτι που κινείται αριστερά και φθάνει στους εντυπωσιακούς καταρράκτες που σχηματίζει το δεύτερο αυτό ρέμα.
Το κυρίως μονοπάτι περνά σε αυτό το σημείο στην απέναντι όχθη, όπου ξεκινά άλλο μονοπάτι με κατεύθυνση το παλιό Λουτράκι πιο ψηλά. Εσείς συνεχίζετε στην δεξιά πλευρά του ρέματος. Στην συνέχεια αφού περάσετε αρκετές φορές το ρέμα καταλήγετε τελικά στα στα Λουτρά Πόζαρ.

Μπουρίκα Ράμνομπορ

ΠΗΓΗ...http://www.voras.net

Posted in: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ , ΤΟΠΙΚΑ