Καλώς ήρθατε στον ιστότοπο του ιστορικού μας χωριού, όπου μπορείτε να δείτε άρθρα, που αφορούν όλες τις εκφάνσεις του κοινωνικού γίγνεσθαι. Περιπλανηθείτε στις αναρτήσεις μας για να ταξιδέψετε σε μια πλούσια ποικιλία θεμάτων που ετοιμάζουμε με μεράκι και αγάπη για τον ευλογημένο μας τόπο.

ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΜΕ ΤΟ GOOGLE MAPS

ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΜΕ ΤΟ GOOGLE MAPS
Κλίκ στην εικόνα

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Πανοραμική άποψη.

Ι.Μ Αγίου Ιλαριωνος

Ιερός Ναός Αγίου Ιλαρίωνος.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Άποψη του χωριού.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Άποψη πλατείας.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Το μνημείο των ηρώων.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Νερόμυλος.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Πετροντούβαρο.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Σοκάκι.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Πανοραμική άποψη.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Εξωκλήσι.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Ι.Μ Αγίου Ιλαρίωνος.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Πανοραμική άποψη.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Καταρράκτης.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Αγία Παρασκευή.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Φράγμα.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

"Μπιτσκία".

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Εξωκλήσι Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης .

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Εξωκλήσι.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Χορευτικός σύλλογος.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Εκκλησία - κοινότητα.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Το μνημείο των ηρώων.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Άνοιξη.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Χειμώνας.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Χειμώνας.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Χειμώνας.

ΠΡΟΜΑΧΟΙ

Χειμώνας.

Τετάρτη 24 Μαρτίου 2021

Η Αλμωπία στην Επανάσταση της 25ης Μαρτίου 1821

Αγγελής Γάτσος

Λίγα πράγματα γνωρίζουμε για τη συμμετοχή των Ελλήνων της Μακεδονίας στην Επανάσταση του 1821, κι αυτό γιατί ο κύριος όγκος των γεγονότων και οι ιστορικές συνθήκες ευνοούσαν τον ξεσηκωμό στον Μοριά. Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε αυτή την εθνική εξέγερση συμμετείχαν όλοι οι Έλληνες, άσχετα με το αν η επανάσταση πέτυχε ή όχι στις περιοχές τους. Ο ελληνισμός διασκορπισμένος, και με την πολυφωνία που τον διακρίνει, κατόρθωσε να αφουγκραστεί το μήνυμα της λευτεριάς. Γι’ αυτό και στις πιο μικρές περιοχές, όπου δεν φαντάζεται πολύς κόσμος ότι θα υπήρχαν ξεσηκωμένοι, συναντούμε μνημεία και ανδριάντες.

Έτσι και στη μικρή Αριδαία, ποιος να το φανταζόταν ότι θα κοσμούσε μια πλατειούλα το άγαλμα ενός μεγάλου αγωνιστή του 1821; Ο ήρωας αυτός είναι ο Αγγελής Γάτσος, και αξίζει να τον γνωρίσουμε.

Ο Αγγελής Γάτσος γεννήθηκε το 1771 και καταγόταν από τους Σαρακηνούς, ένα μικρό χωριό της Αλμωπίας. Ψηλός στο ανάστημα και με έντονα χαρακτηριστικά, ήταν γνωστός για τη φλογερή ορθόδοξη πίστη του, αλλά και τη γενναιότητά του. Πολλοί τον χαρακτηρίζουν υπερβολικό, όμως τα ιστορικά δεδομένα της εποχής και οι συνθήκες οδηγούσαν τους ανθρώπους και σε συμπεριφορές που έφταναν στα άκρα. Είναι αναχρονισμός να προσπαθούμε να αποδώσουμε χαρακτηρισμούς για ένα άλλο ιστορικό πλαίσιο λαμβάνοντας κριτήρια από το δικό μας πλαίσιο.

Σε ηλικία 16 ετών ο Αγγελής μεταβαίνει στο Πόζαρ. Εκεί εργάζεται, φροντίζοντας τα κοπάδια κάποιου προύχοντα. Αργότερα μαθαίνει ότι ο μπέης της περιοχής έχει σκοπό να επισκεφθεί τον εργοδότη του με εχθρικές διαθέσεις, γι’ αυτό και σκοτώνει τον Οθωμανό αξιωματούχο. Έπειτα από αυτή του την πράξη φεύγει κλέφτης στα βουνά και το όνομά του εντοπίζεται και στους αρματολούς του Ολύμπου. Ο Γάτσος παντρεύτηκε την Πρώια από τους Σαρακηνούς και απέκτησε μαζί της πέντε κόρες και έναν γιο, τον Νικόλαο, αλλά είχε και έναν υιοθετημένο γιο, τον Δημήτριο. Εγκαταστάθηκε στο Περισώρι της Νάουσας και δεν έμαθε ποτέ γράμματα.

Το 1822 συμμετέχει στη σύσκεψη στη Μονή της Δόβρας στην Ημαθία, και μαζί με άλλους αρματολούς αποφασίζουν την ένοπλη εξέγερση με κέντρο την Νάουσα. Πολεμά ηρωικά, ιδιαίτερα στην επίθεση στη Βέροια, και αμύνεται για την Νάουσα, η οποία όμως στις 13 Απριλίου πέφτει στα χέρια των Οθωμανών. Η οικογένειά του συλλαμβάνεται από τους Οθωμανούς, ενώ η γυναίκα του είναι έγκυος και γεννά στη φυλακή. Μετά τη σφαγή της Νάουσας ο Γάτσος μετακινείται πλέον νότια, και μαζί με άλλους Μακεδόνες οπλαρχηγούς φτάνει στον Ασπροπόταμο Θεσσαλίας
.
Γενικά Αρχεία του Κράτους: Μακεδόνες οπλαρχηγοί υπό τον στρατηγό Καρατάσο


Συμμετέχει στις πολεμικές επιχειρήσεις του Καραϊσκάκη και του Ράγκου στα Άγραφα και από εκεί φτάνει στο Μεσολόγγι. Τον ίδιο χρόνο θα ενισχύσει και την εκστρατεία του Μαυροκορδάτου στην Ήπειρο με σκοπό την ενδυνάμωση του Σουλίου. Στην εκστρατεία αυτή πολεμά με 1.200 άνδρες – ανάμεσά τους ο Μάρκος Μπότσαρης.

Στη μάχη της 29ης Ιουνίου 1822 στην Πλάκα Πραμάντων θα ηττηθούν, ενώ ο αδερφός του Αγγελή Πέτρος θα βρει το θάνατο. Το 1823 βρίσκεται στο Τρίκερι, ενώ τον Αύγουστο του επόμενου χρόνου φτάνει από τις βόρειες Σποράδες στην Ύδρα μαζί με τους επαναστάτες της Θεσσαλίας και άλλους Μακεδόνες οπλαρχηγούς για την άμυνα του νησιού. Τον Μάρτιο του 1825 παίρνει μέρος στη Μάχη της Σχινόλακκας ενάντια στον Ιμπραήμ, όπου και επικρατούν οι Έλληνες.

Είναι αντίθετος με τις πειρατικές επιχειρήσεις ένοπλων Θεσσαλών και Μακεδόνων, ενώ τον Νοέμβριο του 1826 βρίσκεται στις Θερμοπύλες μαζί με τον Καρατάσο και 1.500 αρματωμένους. Στις 9 Νοεμβρίου διεξάγει μάχη με τους Οθωμανούς στην Αταλάντη της Φθιώτιδας. Το 1830 ο γιος του Νικόλαος ελευθερώνεται, ενώ και οι δύο γιοι του ακολουθούν στρατιωτικά επαγγέλματα.

Ο Γάτσος πεθαίνει το 1839 φτωχός στην Αταλάντη με το βαθμό του Συνταγματάρχη.

Η γνώση και η απόδοση τιμής σε πρόσωπα σαν τον Γάτσο δεν έχουν να κάνουν μόνο με την διατήρηση της τοπικής ιστορίας αλλά φανερώνουν ότι οι απανταχού Έλληνες ξεσηκώθηκαν με ό,τι μέσο είχαν για την ελευθερία. Ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός δεν άγγιξε μόνο τους μορφωμένους, αλλά κάθε Έλληνας –φτωχός, πλούσιος, εγγράμματος ή μη, όλο το έθνος– διψούσε για την ανεξαρτησία. Η πολύπαθη Μακεδονία μας δεν υστερεί σε τίποτα, ανέδειξε ήρωες και οπλαρχηγούς, έδωσε τα παιδιά της για τον ιερό αγώνα. Αυτό είναι μια άλλη περίτρανη απόδειξη για την ελληνικότητά της.

Ας ευχηθούμε, λοιπόν, όλοι οι Έλληνες από την Κρήτη μέχρι τον Έβρο: Χρόνια Πολλά Ελλάδα! Και ας ελπίσουμε ότι η ελληνική ψυχή παραμένει αδούλωτη στα ιδανικά της: Ελευθερία, Ελλάδα, Ορθοδοξία.

Μαρία Προκοπίδου
Εκπαιδευτικός-συγγραφέας

______
Πηγές

Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, τ. ΣΤ΄, Θεσσαλονίκη 1982.
Γεώργιος Χ. Χιονίδης (επιμ.), Ανέκδοτα έγγραφα και άγνωστα στοιχεία για κλεφταρματολούς και για την Επανάσταση (1821-1822) στη Μακεδονία και στον Όλυμπο, Βέροια, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών.
Ιωάννης Χολέβας, Οι Έλληνες σλαβόφωνοι της Μακεδονίας, εκδ. Πελασγός, 1999.




ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΠΕΛΛΑΣ ΓΙΑ ΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 1821

 


Έδεσσα 24-3-2021

 

Αγαπητές συμπολίτισσες, αγαπητοί συμπολίτες

Μετά από 400 χρόνια Σκλαβιάς  και για εμάς τους Μακεδόνες 500, καταφέραμε να διατηρήσουμε την Ελληνική μας συνείδηση και τη Χριστιανική μας πίστη.

Γιατί η ψυχή του Έλληνα ήταν διαποτισμένη από το όραμα και τα ιδανικά της Ελευθερίας.

Γιατί οι Έλληνες διατήρησαν την Πίστη τους και τις διαχρονικές τους αξίες στις παραδόσεις, τα ήθη και έθιμα, που περήφανα συνεχίζουμε μέχρι τις μέρες μας.

Συμπληρώνονται φέτος 200 χρόνια από την Έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.

Οι Έλληνες μέσα από πολύχρονους, αιματηρούς αλλά ηρωικούς απελευθερωτικούς αγώνες, καταφέραμε να οικοδομήσουμε ένα σύγχρονο κράτος.

Μια πολιτεία που λειτουργεί με βάση τις αρχές της Δημοκρατίας, που προστατεύει και ενδιαφέρεται για τους πολίτες της.

Τώρα είναι ίσως η ευκαιρία, να σκεφτούμε με νέους όρους το μέλλον την Ελλάδας.

Να οραματιστούμε και να δημιουργήσουμε όλοι μαζί ενωμένοι, μια Ελλάδα ακόμη πιο ισχυρή και αλληλέγγυα .

Συμπολίτισσες, συμπολίτες

Τιμούμε σήμερα όλους αυτούς, γνωστούς και άγνωστους ήρωες, που με αυτοθυσία αγωνίστηκαν και έπεσαν για την Ελευθερία μας.

Οπλαρχηγούς και καπετάνιους, κληρικούς και λαϊκούς, στεριανούς και νησιώτες, άνδρες και γυναίκες που αγωνίστηκαν για την Παλιγγενεσία της Ελλάδας μας.

Τιμούμε σήμερα, Έλληνες και Φιλέλληνες.

Τιμούμε φυσικά και όλους τους αγωνιστές από την Πέλλα που πολέμησαν για την Ελλάδα, σ όλη την Ελλάδα.

Η Επανάσταση του 1821 είναι το σημαντικότερο γεγονός της νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, που οδήγησε στην δημιουργία της σύγχρονης Ελλάδας με την μορφή ενός ισχυρού κράτους, με ισχυρή φωνή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον κόσμο και κυρίαρχο ρόλο στην Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Ζήτω η Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Ζήτω η Ελλάδα.

Ζήτω το Αθάνατο Ελληνικό Έθνος.

"Διονύσιος Σολωμός" της Βάσως Ρουμελή.

 


Και πολλά τα δεινά αυτής της χώρας. Πολλοί οι βιαστές της περηφάνιας του λαού αυτού:

«Μη σκύβεις ποτέ το κεφάλι…

ψηλά να το κρατάς για να θωρείς τον ήλιο της ζωής».

Διονύσιος Σολωμός

Ευτυχώς όμως που αυτή οι χώρα, αυτός ο βασανισμένος λαός δεν έσκυψε ποτέ το κεφάλι.  Άνθρωπος χωρίς γλώσσα είναι άνθρωπος χωρίς σκέψη. Και άνθρωπος χωρίς σκέψη είναι σκλαβωμένος.

Μήγαρις ἔχω ἄλλο στὸ μυαλό μου,
πάρεξ ἐλευθερία καὶ γλῶσσα.

Πως θα μπορούσα να αποκαλέσω τον μέγιστο Διονύσιο Σολωμό που μου χάρισε την ταυτότητα της πατρίδας μου; ΑΘΑΝΑΤΟ ΠΑΤΕΡΑ θα το πω και θα προσκυνήσω το χέρι του. Σκόρπισε αγιοσύνη και έδωσε τον ύμνο της ελευθερίας παρακαταθήκη και φυλακτό. Οι πολιορκημένοι βρίσκουν φωνή  κι οι  στρατιώτες εμβατήριο νίκης.

Κήρυξε με ιερή εμμονή τις αθάνατες αξίες της ζωής: δικαιοσύνη, ελευθερία, αλήθεια, πίστη, αγάπη, χρέος .

«Από τους φοβερούς γκρεμνούς, τις χαμηλές κοιλάδες και τα ψηλά βουνά, από την ερημιά των ποταμών και της θάλασσας, από τους δρόμους, τις σπηλιές, τα πηγάδια, ακόμη και μέσα από τα ζεστά κρεβάτια, σηκωθείτε, ω σφαγμένοι της Ελλάδος και προσευχηθείτε»

( Οι σφαγμένοι της Ελλάδας)

«Δυστυχισμένε  μου λαέ, καλέ κι ηγαπημένε, πάντοτ’ ευκολόπιστε

και πάντα προδομένε (Επιγράμματα)

 

Σε γνωρίζω Αθάνατε πατέρα

Σε γνωρίζω μέσα από τους στίχους σου

που λαμπάδιασαν την φουσκονεριά της θάλασσας

και την έκαναν πύρινη τρικυμία.

Σε γνωρίζω από τον ύμνο της πατρίδας μου,

που έγραψες με χέρι άμωμο και ιερό.

Οι λέξεις σου τιμαλφή κειμήλια

που στεφάνωσαν με λεβεντιά το χρέος.

Σε γνωρίζω από την γαλανόλευκη

σημαία της ρωμιοσύνης και

το σταυρό της ορθόδοξης παλιγγενεσίας.

 

Πόσα λάβαρα δεν δακρύσανε

όταν υψώθηκαν σε άγρυπνη επιφυλακή;

Πόσες σπίθες δεν ανάψανε στην φρενήρη

αρρυθμία της επανάστασης;

 

Ω! Ξύπνησες Αθάνατε πνοές,

από το λήθαργο της μοιρολατρίας,

από το αποκύημα της διχοστασίας.

Έντυσες με περιτύλιγμα αντρείας τους νέους,

ράντισες με ηρωισμό τα ρουθούνια

των ελεύθερων πολιορκημένων

και το αίμα τους… με γέννησε  ελεύθερο!

 

Ναι, σε γνωρίζω έτσι όπως με δίδαξαν

ο πατέρας μου

κι

 ο δάσκαλος μου…

Σαν προσευχή…

 

Εσύ που έδωσες φωνή στη σιωπή,

εσύ που έδωσες όπλα στην ψυχή,

που σκόρπησες ρίγη και περηφάνια

στις λαβωμένες δυνάμεις μας,

Εσύ που στεφάνωσες με δάφνες

και κλαδιά ελιάς το ματωμένο χώμα,

σμίλεψε την πέτρα της σύγχρονης

παραμόρφωσης και θέριεψε τον θυμό μας.

Σκήπτρα δολερά μισέψανε πάλι τον ήλιο μας

και στείλανε θηρία

για να σκοτεινιάσουν τα βουνά μας.

Αδίστακτα  θέλουν να κυρτώσουν την λευτεριά.

Όχι…κανείς δεν θα απλώσει χέρι

στην αγιοσύνη των ματωμένων ηρώων.

«Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη

των Ελλήνων τα ιερά

και σαν πρώτα ανδρειωμένη,

χαίρε ω χαίρε

του Διονύσιου Σολωμού Ελευθεριά»!

 

Γ’  Βραβείο UNESCO στον 1ο Διεθνή Ποιητικό Διαγωνισμό 2016 με   θέμα: «Μια ωδή στον Διονύσιο Σολωμό»

ΑΠΌΣΠΑΣΜΑ από την ποιητική συλλογή “ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΗΣ” που εκδόθηκε από τις Εκδόσεις Ινφογνώμων 2019

 


Εκδήλωση του Δήμου Αλμωπίας, για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση

 


ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΛΜΩΠΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ 200 ΧΡΟΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

 

Αγαπητοί συνδημότισσες και συνδημότες, φίλες και φίλοι,

Σας προσκαλούμε την Τετάρτη 24 Μαρτίου και ώρα 19:00 στην κεντρική εκδήλωση του Δήμου Αλμωπίας, για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, με θέμα:

Ιστορικά γεγονότα στην Αλμωπία κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και της Επαναστάσεως του 1821/ Αγγελής Γάτσος και Κωνσταντίνος Μπίνος: Η ζωή και η δράση των Ηρώων της Αλμωπίας.

Ομιλητές: Ιωάννης Γεωργίου, Εκπαιδευτικός

                 Χρήστος Μπίνος, Πρώην Δήμαρχος Αριδαίας, Οδοντίατρος

Χαιρετισμό θα απευθύνει ο Δήμαρχος Αλμωπίας, Χρήστος Μπάτσης.

 

Λόγω των μέτρων που ισχύουν για την αντιμετώπιση της πανδημίας, η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά και μπορείτε να την παρακολουθήσετε από την σελίδα του Δήμου Αλμωπίας στο Facebook και από το κανάλι του Δήμου Αλμωπίας στο Youtube:                              (https://www.youtube.com/channel/UCuqLt_MiAxcpcCYv8dz_JjA).

Ελάτε να γιορτάσουμε όλοι μαζί, την συμπλήρωση 2 αιώνων από την Εθνεγερσία!

ΔΙΑΔΩΣΤΕ ΤΟ...