Ο σύγχρονος Έλληνας έχει σε πολύ μεγάλη εκτίμηση το ζεϊμπέκικο χορό. Το θεωρεί ιδανικό χορό που εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο την ελληνική λεβεντιά. Με καμάρι αναφέρεται στο ζεμπέκικο, στις ζεμπεκιές θεωρώντας τις αυτοσχέδιες κινήσεις αυτού του χορού ως μέσο λύτρωσης και επίδειξης ανδρισμού.Τι σημαίνει όμως ζεϊμπέκικο και ποια ήταν η σχέση των ζεϊμπέκηδων με τον Ελληνισμό; Πολύ φοβάμαι ότι ακολουθώντας την ιστορία της λέξης θα στιγματίσουμε την ψευδαίσθηση περί ζεϊμπέκικου και ελληνικής λεβεντιάς.
Οι ζεϊμπέκηδες, από την τουρκική λέξη ζεϊμπέκ, ήταν εξισλαμιθέντες Ελληνες της Μικράς Ασίας, που είχαν εξισλαμισθεί κατά το 19ο αιώνα. Ως ανταμοιβή για την προδοσία τους οι Οθωμανοί τους τοποθετούσαν στην στρατιωτική αστυνομία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Στη Μικρασιατική καταστροφή ήταν ο Τρόμος των Ελλήνων, επειδή κατάσφαζαν τους Ελληνες. Η Αγγελική Παπάζογλου τους περιγράφει με τρόμο: “κοντά βρακάκια και γυμνά πόδια… γεμάτοι με μαχαίρια…σαν κινούμενο χασαπιό ήτανε… Άμα ο ζεϊμπέκης είχε σκοτώσει πάνω από δέκα Έλληνες, είχε δικαίωμα να βάζει “πλάκα -που λένε- τα γαλόνια” σαν το ναύαρχο”
Για την καταγωγή των ζεϊμπέκων έχουν ακουστεί πολλά αλλά το σίγουρο είναι ότι από τις αρχές του 1900 το ζεϊμπέκικο δεν είναι ο χορός μιας μάλλον περιθωριακής ομάδας στην Τουρκία αλλά υιοθετείται από ανθρώπους του Τουρκικού κοινωνικού περιθωρίου, όπως οι νταήδες και απ εκεί τους αντέγραψαν οι δικοί μας
Γιώργος Δαμιανός
ΠΗΓΗ...http://periergaa.blogspot.com
2 σχόλια :
Ο χορός αντλεί την καταγωγή του από εξισλαμισμένους Ζεϊμπέκους.[5][6][7]. Οι Ζεϊμπέκοι ως ιδιαίτερη μειονότητα του πληθυσμού της Προύσας, του Αϊδινίου και της Ερυθραίας της Μικράς Ασίας, επονομαζόμενοι και «ιππότες των όρεων», ήσαν υπό διωγμό εξαιτίας της παραβατικής συμπεριφοράς τους[8]. Κατά τον Ηρόδοτο, η λέξη Ζεμπέκος παράγεται από την αρχαία Θρακική λέξη μπούκο που προερχόμενη από την φρυγική λέξη βέκος σημαίνει βούκα=μπουκιά η οποία με πρώτο συνθετικό την κλητική του Ζεύς, Ζευ, παράγει τη λέξη Ζεϊμπέκηδες, επίσης θεωρεί ότι συμβολίζει κατά κάποιο τρόπο μια αναζήτηση για την ένωση του πνεύματος με το σώμα, του θεού με τον άνθρωπο και χορευόταν στην απώτερη αρχαιότητα προς τιμήν της Κυβέλης της μητέρας θεάς. Κατά τον λαογράφο και συγγραφέα Θάνο Βελλούδιο η λέξη Ζεϊμπέκικος προέρχεται κατά το πρώτο συνθετικό από την φριγική λέξη Ζεϋ εκ του Ζευς που συμβολίζει το πνεύμα και κατά το δεύτερο από τη λέξη μπέκος ή βέκος που σημαίνει άρτος και συμβολίζει το σώμα.[9][10]
Ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης σε μια συνομιλία του με τον ρεμπέτη Τάκη Μπίνη έχει υποστηρίξει ότι «οι Ζεϊμπέκηδες ήταν Έλληνες κυρίως από την Μακεδονία και αλλού και Θρακιώτες, που ακολούθησαν τον Μέγα Αλέξανδρο στην εκστρατεία του στα βάθη της Ασίας. Τους ονόμαζαν Ζεϊμπέκια δηλαδή ζωέμπορους και Μακελάρηδες γιατί έσφαζαν ζώα και τα πουλούσαν. Στο πέρασμα των χρόνων θέλησαν να απαθανατίσουν τον ηρωισμό τους και να διατηρήσουν τις παραδόσεις τους και έτσι δημιούργησαν αυτόν το χορό, το ζεϊμπέκικο, που τον χόρευαν ένας ένας με σπαθιά στα χέρια και πότε πότε και στο στόμα: βγάζοντας μουγκρητά ή αλαλαγμούς, σαν τα σημερινά όπα, άλα, γιάλα και διάφορα άλλα.[11]
Σύμφωνα με άλλες θεωρίες ο χορός πρόκειται για κατεξοχήν αρχαίο ελληνικό - θρακικό που τον μετέφεραν και τον διέδωσαν στην Ασία οι αρχαίοι Αργείοι-Θράκες, όταν ίδρυσαν αποικία στις Τράλλεις (σημερινό Αϊδίνιο) της Μικράς Ασίας.[12] Ο Σίμων Καράς υποστήριζε πως ο χορός είχε κληρονομιά αρχαιοελληνική (ρυθμική - χορευτική) αφού το ρυθμικό τους σχήμα των 9 χρόνων διαφαίνεται στις ωδές της Λεσβίας Σαπφούς.[1
Κατά τον Θ. Μουρράη-Βελλούδιο, η προέλευση του χορού ανάγεται στον αρχαίο χορό «Αρτο-ζήν». Η λέξη «Ζεϋ» (από το Ζευς) συμβολίζει κατ’ αυτόν το πνεύμα, ενώ το «μπέκος», το ψωμί δηλαδή, το σώμα. Έτσι, με το ζεϊμπέκικο κερδίζει ο άνδρας «την απαλλαγή του από κάθε καταθλιπτικό σύμπλεγμα που μπορεί να τον καταπιέζει» κι αποκτά την σύνθεση της δωρικής και της φρυγικής αρμονίας, μέσα από την κατανυκτική ορχηστική περισυλλογή του στον χώρο που εντοπίζεται μεταξύ του χρόνου και του διαστήματος (και μακριά απ’ το Καλό και το Κακό), δηλαδή στο «χάος – φάος»[14].
Δημοσίευση σχολίου
Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής:
- Σχόλια τα οποία είναι υβριστικά ή περιέχουν χαρακτηρισμούς ή ανώνυμες καταγγελίες που δεν συνοδεύονται από αποδείξεις θα αφαιρούνται από τα Προμαχιώτικα Νεα .
- Τα Προμαχιώτικα Νέα διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρέσουν οποιοδήποτε σχόλιο θεωρούν ότι εμπίπτει στις παραπάνω κατηγορίες.
- Τα Προμαχιώτικα Νέα δεν παρεμβαίνουν σε καμία περίπτωση για να αλλοιώσουν το περιεχόμενο ενός σχολίου.
- Τα σχόλια αναγνωστών σε καμιά περίπτωση δεν αντιπροσωπεύουν τα Προαχιώτικα Νέα.
- Με την αποστολή ενός σχολίου αυτόματα αποδέχεστε τους όρους χρήσης .
H συντακτική ομάδα των Προμαχιώτικων Νέων.