Oι περισσότεροι άνθρωποι θα ήθελαν να είχαν γράψει ένα βιβλίο.
Στέφανος Δάνδολος
Και οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν πως εάν έγραφαν σε βιβλίο την ζωή τους, αυτό θα γινόταν μπεστ-σέλλερ, θα έκανε πάταγο, θα τα σάρωνε όλα. Δεν μπορώ να θυμηθώ πόσες φορές με έχουν καθίσει κάτω με την απαίτηση να ακούσω τι έχουν να πουν, επειδή αυτό που έχουν να πουν δεν έχει, κατά την γνώμη τους, ξαναειπωθεί ποτέ. "Εγώ εάν έγραφα την ζωή μου, θα γινόταν χαμός", ναι, κάπως έτσι το λένε. Και ζουν με αυτό το "εάν". Μπορεί να μεσουρανούν σε άλλους χώρους, να έχουν του κόσμου τα φράγκα, να βγάζουν μέσα σε μια μέρα όσα βγάζεις εσύ σε τρεις μήνες, αλλά πάντα στο όνειρό τους υπάρχει χώρος και για ένα βιβλίο. Όλοι θέλουν να γράψουν. Οι ροκ σταρ βγάζουν βιογραφίες, οι νοικοκυρές ξαναγράφουν με άλλο τρόπο όσα μυθιστορήματα διαβάζουν, οι συνταξιούχοι συνθέτουν μπερδεμένα έπη υπό την μορφή ημερολογίου. Ο χρόνος να περνάει.
Με την διάβρωση του συγγραφικού χώρου από τα επώνυμα πρόσωπα της τηλεόρασης, είναι λογικό να έχει χαθεί λίγο η μπάλα. Το ίδιο και με τους πολιτικούς. Αναρωτιέσαι πώς γίνεται να βρίσκουν τον χρόνο να γράψουν ο τάδε παρουσιαστής ή ο δείνα βουλευτής, όταν ζουν τόσες στιγμές σε κοινή θέα, μπροστά στα μάτια μας. Αλλά, στην τελική, αυτό είναι δικό τους πρόβλημα, δεν αφορά εμάς. Γράφουν ένα βιβλίο. Άντε να πουλήσουν λίγο περισσότερο στην μάζα που εξακολουθεί να γοητεύεται από τις διασημότητες. Σιγά το πράγμα. Η λογοτεχνία έχει διαιρεθεί σε τόσες υποκατηγορίες, που μπορεί να χωρέσει τους πάντες. Προσωπικά δεν με ενοχλεί. Εδώ έχουν εκδώσει δολοφόνοι από τα κάγκελα της φυλακής, θα χαλαστώ από τους celebrities;
Εκείνο που με ενοχλεί είναι η κλωτσοπατινάδα. Το να εκτρέπεις την δυσπιστία σου σε χλεύη. Μπορούμε να κατηγορήσουμε κάποιον που έγραψε κάτι, εστιάζοντας στο θέμα του; Εάν ναι, τότε παρακαλώ να βγούμε σήμερα και να κάψουμε τις "Λολίτες" του Ναμπόκοφ που υπάρχουν στις βιβλιοθήκες μας. Συνέβη λοιπόν το εξής οξύμωρο σε αυτή τη χώρα του οξύμωρου. Ένας άνθρωπος της τηλεόρασης, ο Αντώνης Κανάκης, έγραψε ένα βιβλίο για τον χαμό του πατέρα του. Ξεσηκώθηκαν διάφοροι σοβαροί και ασόβαροι να κράξουν το πόνημα. Συγγραφίνες που δεν τις ξέρει η μάνα τους αναρωτήθηκαν πώς είναι δυνατόν να έγραψε ένα ολόκληρο βιβλίο σε λίγες μέρες. Συγγραφίνες που τις ξέρει η μάνα τους αναρωτήθηκαν για ποιους σκοτεινούς λόγους μπορεί να γράφει κανείς για τον πατέρα του ή για την μητέρα του, υπονοώντας τα χρήματα, την εύκολη συγκίνηση του κοινού και κάτι που μοιάζει πλέον με "μόδα". Μοιραία το κάδρο άνοιξε κι άλλο. Το στόχαστρο μεγάλωσε. Από τη μία ήταν ο Κανάκης. Και από την άλλη, το δίδυμο Κορτώ-Χωμενίδης. Ο πρώτος εξέδωσε πρόπερσι ένα βιβλίο για την μητέρα του και βραβεύτηκε πέρυσι, ο δεύτερος εξέδωσε πέρυσι ένα βιβλίο για την μητέρα του και βραβεύτηκε φέτος. Ξαφνικά, αρχίσανε να διαφωνούν χιλιάδες τύποι στα social media σχετικά με κορυφαία, βαρυσήμαντα ζητήματα, όπως γιατί αρχίζει κάποιος να γράφει κάτι, αν έχει το δικαίωμα να το κάνει, αν του επιτρέπεται, αν είναι ηθικό, τέτοιες ανόητες χοντράδες. Για μερικές μέρες όλη η εξυπνακίστικη ελαφρότητα που τσακίζει τούτο τον τόπο εκτοξεύτηκε με μένος σε τρία πρόσωπα: σε έναν παρουσιαστή που έγραψε ένα βιβλίο για τον πατέρα του και σε δύο έμπειρους μυθιστοριογράφους που βραβεύτηκαν με βιβλία γραμμένα για τις μητέρες τους. Σήκωσα τα χέρια ψηλά και είπα, εντάξει, δεν υπάρχει γυρισμός από κει που έχουμε φτάσει πνευματικά.
Υπάρχουν δύο ειδών φλέβες στο γράψιμο: η φλέβα της επινόησης (fiction) και η φλέβα της αλήθειας (non fiction). Όταν χτυπάς την πρώτη, πασχίζεις να φτιάξεις ένα κομψοτέχνημα, εστιάζοντας στη δομή, στα υλικά της κατασκευής, στο ρυθμό, σε ένα σωρό τομείς. Όταν ανοίγεις την δεύτερη φλέβα, όλα πάνε περίπατο. Η αλήθεια θέλει ψυχή, τίποτε άλλο. Καταθέτεις στο χαρτί σάρκα. Αίμα. Αποτυπώματα. Γίνεται όλο ένας χάρτης ζωής. Τον Κανάκη τον έχω παρακολουθήσει ελάχιστα στο γυαλί, τόσο ώστε να βρίσκω το χιούμορ του εντελώς κρύο, εφάμιλλο ίσως της ατμόσφαιρας σε γαλαρία γυμνασιακού πούλμαν εκδρομής. Όμως, διαβάζοντας κάποια αποσπάσματα του κειμένου του, βρήκα την κατάθεση της ψυχής του συγκλονιστική. Η άρνηση να αποδεχτεί την απώλεια του πατέρα του, ο πόνος, η οδύνη, το θάρρος του να ξεγυμνώσει τον τσαλακωμένο του ψυχισμό, η προσπάθεια να αποδεχτεί ότι θα συνεχίσει να ζει χωρίς τον άνθρωπο μέσα από τον οποίο μεγάλωσε και ανδρώθηκε, με συγκίνησαν βαθιά και με έκαναν να αισθάνομαι ο πιο τυχερός γιος του κόσμου που έχω τον πατέρα μου υγιή, δυνατό και πάντα στο πλευρό μου. Είναι ένα κείμενο ακατέργαστο, κι εκεί συμπυκνώνεται η ομορφιά του: δεν είναι από τα γραπτά που γεννιούνται για να αρέσουν, αλλά από αυτά που λειτουργούν σαν καθρέφτες όσων τα διαβάζουν. Σε κάθε λέξη προβάλλεις την δική σου ζωή. Είναι μια κραυγή προσωποποιημένη σε λέξεις. Πότε σπας; Πότε ραγίζεις πραγματικά; Όταν χάνεις έναν δικό σου, τον πιο δικό σου. Ο Κανάκης έγραψε ό,τι θα ήθελα να γράψω εγώ εάν έχανα ποτέ τον πατέρα μου, και το σημαντικότερο, έγραψε κάτι που θα έκανε τον δικό του πατέρα υπερήφανο. Τα κουβαλάμε τέτοια φορτία οι γιοι: όσο κι αν μεγαλώσουμε, όσα κι αν έχουμε πετύχει, θέλουμε πάντοτε να κάνουμε τους πατεράδες μας να καμαρώνουν.
Σε ό,τι αφορά τον Κορτώ και τον Χωμενίδη, αυτοί είναι άλλη ιστορία. Τα δικά τους βιβλία είναι ένα μείγμα κομψοτεχνήματος και βαθύτερης κατάθεσης. Εκεί υπάρχει και χτίσιμο, λόγω εμπειρίας. Μα ακόμη και πριν πάρει το βραβείο του ο Κορτώ, θεωρούσα το "Βιβλίο της Κατερίνας" ό,τι πιο όμορφο έχει γράψει, ό,τι πιο τρυφερό και σπαραχτικό, και σίγουρα ένα από τα ωραιότερα ελληνικά βιβλία του εικοστού πρώτου αιώνα. Μια θάλασσα από συναισθήματα. Εν ολίγοις, το γράψιμο αντλεί από την μνήμη, το βίωμα. Τις περισσότερες φορές αυτά μετατρέπονται σε μυθοπλαστικές ιστορίες. Αλλά υπάρχουν κι εκείνες οι περιπτώσεις που η σελίδα παίρνει το σχήμα της αλήθειας σου. Είτε είναι ο Κοεμτζής, είτε ο Καζαντζάκης και η Καραπάνου, το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να κρίνουμε τα κείμενα. Όχι αυτούς που τα γράφουν ή αυτούς για τους οποίους τα γράφουν.
Πηγή: http://www.iefimerida.gr/
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής:
- Σχόλια τα οποία είναι υβριστικά ή περιέχουν χαρακτηρισμούς ή ανώνυμες καταγγελίες που δεν συνοδεύονται από αποδείξεις θα αφαιρούνται από τα Προμαχιώτικα Νεα .
- Τα Προμαχιώτικα Νέα διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρέσουν οποιοδήποτε σχόλιο θεωρούν ότι εμπίπτει στις παραπάνω κατηγορίες.
- Τα Προμαχιώτικα Νέα δεν παρεμβαίνουν σε καμία περίπτωση για να αλλοιώσουν το περιεχόμενο ενός σχολίου.
- Τα σχόλια αναγνωστών σε καμιά περίπτωση δεν αντιπροσωπεύουν τα Προαχιώτικα Νέα.
- Με την αποστολή ενός σχολίου αυτόματα αποδέχεστε τους όρους χρήσης .
H συντακτική ομάδα των Προμαχιώτικων Νέων.