Η απώλεια υπάρχει στη ζωή μας με πολλές μορφές καθημερινά. Ένας χωρισμός, μια απόλυση μπορεί να σημάνει ένα μικρό θάνατο, μια αναγκαστική προσαρμογή σε νέα δεδομένα, μια εκ νέου μάθηση πραγμάτων, συνηθειών, δραστηριοτήτων και συναισθημάτων πρωτόγνωρων ως τότε.
Ως πένθος ορίζουμε την οδύνη που βιώνουμε ύστερα από μια σημαντική απώλεια, συνήθως το θάνατο κάποιου αγαπημένου μας προσώπου, συνοδευόμενη από συχνά αφόρητο ψυχικό και σωματικό πόνο.
Το πένθος είναι μια φυσιολογική διαδικασία προσαρμογής, μας δίνει το χώρο και το χρόνο να μάθουμε να ζούμε χωρίς το άτομο που έχει χαθεί, δεν μπορεί να επισπευσθεί, είναι πιο περίπλοκο απ΄όσο πιστεύουν οι άνθρωποι και μοιάζει σαν να έχει τελικά τη δική του ζωή.
Σε αντίθεση με ό,τι ενδεχομένως πιστεύουμε, το πένθος είναι μια ενεργητική διαδικασία, κατά την οποία το άτομο έχει να επιτελέσει συγκεκριμένα έργα.
Καταρχάς, χρειάζεται το άτομο να αναγνωρίσει την πραγματικότητα της απώλειας, να συνειδητοποιήσει δηλαδή αυτό που του έχει συμβεί και να το αποδεχτεί ως τετελεσμένο γεγονός.
Έπειτα κρίνεται αναγκαίο να έρθει σε επαφή με την οδύνη αφήνοντας πίσω στρατηγικές αποστασιοποίησης και συναισθηματικής αποφυγής.
Επιπλέον, ουσιαστικής σημασίας είναι η αναδόμηση της σχέσης με αυτόν που πέθανε, μιας σχέσης που δε χάθηκε, όμως πρέπει να τροποποιηθεί σύμφωνα με τα νέα δεδομένα.
Σε αυτό το στάδιο το άτομο χρησιμοποιεί τα βιώματά του, τις πεποιθήσεις του, τα ατομικά του χαρακτηριστικά καθώς και τα χαρακτηριστικά της σχέσης με το θανόντα για να μπορέσει να ανταπεξέλθει.
Τέλος είναι απαραίτητη η αναδημιουργία του εαυτού, το άτομο δηλαδή πρέπει να αλλάξει κάποιες πλευρές του και κάποιες συνήθειές του και να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα αφομοιώνοντας τα νέα δεδομένα.
Πόσο θα διαρκέσει;
- Ο πόνος έρχεται σαν σε κύματα και η ένταση και η συχνότητα των κυμάτων αυτών μειώνεται με την πάροδο του χρόνου
- Τα στάδια του πένθους (άρνηση-θυμός-διαπραγμάτευση-κατάθλιψη-αποδοχή), διαφέρουν τόσο ως προς τη σειρά όσο και ως προς τη διάρκεια και την ένταση σε κάθε άτομο.
- Τις πρώτες μέρες είμαστε στον «αυτόματο πιλότο», «φεύγουμε» ή «παλεύουμε» με τα συναισθήματά μας, τις επόμενες μέρες ωστόσο, οι νευροδιαβιβαστές επανέρχονται στα φυσιολογικά επίπεδα και έτσι ίσως ο πόνος ενταθεί.
- Μεγάλη σημασία έχει να περάσει ο χρόνος μεν, να κάνουμε και πράγματα που θα μας ωφελήσουν σε αυτό το χρόνο δε.
- Είναι πιθανόν πολλές φορές το άτομο να συμπεριφέρεται λες και δεν έχει συμβεί η απώλεια ή να εκδηλώσει έντονες μορφές θυμού και διαμαρτυρίας προς οποιαδήποτε κατεύθυνση.
- Για περίπου 12 μήνες, είναι φυσιολογικό στους ενήλικες «το πένθος να ζει».
- Είναι σημαντικό πάντως να ξέρουμε ότι τελικά ο πόνος θα μαλακώσει.
Είμαι φυσιολογικός;
Απαραίτητο είναι να γνωρίζουμε ότι είναι φυσιολογικό να μην αισθανόμαστε φυσιολογικοί.
Έτσι κι αλλιώς το πένθος έχει ένα παράδοξο: αυτό που μας βοηθά είναι αυτό που μας πονά.
Για παράδειγμα, οι καλές σχέσεις με το θανόντα γεννούν αφόρητη θλίψη, οι κακές σχέσεις με το θανόντα γεννούν τύψεις.
Είναι φυσιολογικό ακόμα και να μη θέλουμε να νιώσουμε καλά, γιατί μπορεί να νιώθουμε ότι με αυτό τον τρόπο ξεχνάμε ή αδικούμε το θανόντα, είναι φυσιολογικό να θέτουμε δύσκολα ερωτήματα και να ανησυχούμε για το μέλλον, είναι φυσιολογικό να βιώνουμε αυτό το μεταβατικό στάδιο όπως εμείς θέλουμε.
Συχνές δυσλειτουργικές πεποιθήσεις όπως «ο Θεός με τιμώρησε», «Η ζωή μου τελείωσε», «Πρέπει να είμαι δυνατός και να μην κλαίω για τα παιδιά μου», «Θα τρελαθώ», δε βοηθούν στην ένταξη της απώλειας στην αυτοβιογραφική μας μνήμη.
Κάντε ένα πείραμα: προσπαθήστε να γράψετε με το αντίθετο χέρι από αυτό που γράφετε συνήθως.
Κάπως έτσι θα είναι και η νέα σας ζωή στην αρχή.
Όπως άλλωστε είπε και ο S.Freud: «Το να θυμάσαι είναι ο καλύτερος τρόπος για να ξεχάσεις»...
Της Όλγας-Παναγιώτας Καραθανάση, Ψυχολόγου, MScΟργανωτική & Οικονομική Ψυχολογία, εκπαίδευση στη Γνωσιακή-Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία.
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής:
- Σχόλια τα οποία είναι υβριστικά ή περιέχουν χαρακτηρισμούς ή ανώνυμες καταγγελίες που δεν συνοδεύονται από αποδείξεις θα αφαιρούνται από τα Προμαχιώτικα Νεα .
- Τα Προμαχιώτικα Νέα διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρέσουν οποιοδήποτε σχόλιο θεωρούν ότι εμπίπτει στις παραπάνω κατηγορίες.
- Τα Προμαχιώτικα Νέα δεν παρεμβαίνουν σε καμία περίπτωση για να αλλοιώσουν το περιεχόμενο ενός σχολίου.
- Τα σχόλια αναγνωστών σε καμιά περίπτωση δεν αντιπροσωπεύουν τα Προαχιώτικα Νέα.
- Με την αποστολή ενός σχολίου αυτόματα αποδέχεστε τους όρους χρήσης .
H συντακτική ομάδα των Προμαχιώτικων Νέων.