Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2016
Το Κουτί της Πανδώρας
Ταξίδια στο απροσδιόριστο παρελθόν.
Τότε που οι αρχαίοι ημών πρόγονοι δημιουργούσαν με τη φαντασία τους χιλιάδες μύθους που περνούσαν από χείλη σε χείλη, από παππούδες και γιαγιάδες στα εγγόνια, σαν παραμύθια. Τους μύθους αυτούς οι ποιητές τους έκαναν ποιήματα, οι ζωγράφοι έργα ζωγραφικής και οι γλύπτες αγάλματα.
Ο μύθος
«Ο Δίας μοίρασε χαρίσματα σε όλους τους Θεούς μα δε νοιάστηκε πολύ για τους ανθρώπους. Όμως ο Προμηθέας, γιος του τιτάνα Ιαπετού και της Κλυμένης, επειδή αγαπούσε και λυπόταν τους ανθρώπους, ανέβηκε στον Όλυμπο κι από το εργαστήρι του Ήφαιστου έκλεψε τη φωτιά, την έβαλε μέσα σ’ ένα κούφιο καλάμι και την έδωσε στους ανθρώπους. Και τους έμαθε να λιώνουν τα μέταλλα και να φτιάχνουν εργαλεία.
Ο Δίας τότε θύμωσε πολύ. Πήγε τον Προμηθέα σ’ ένα ψηλό βουνό, τον Καύκασο, και διέταξε να τον δέσουν πάνω σε έναν βράχο με χοντρές αλυσίδες που του έφτιαξε ο Ήφαιστος. Και κάθε μέρα έστειλε έναν αετό που του έτρωγε το συκώτι. Τριάντα χρόνια έμεινε δεμένος ο Προμηθέας στον Καύκασο, ώσπου κάποτε πέρασε από εκεί ο Ηρακλής και τον ελευθέρωσε.
[(Απόσπασμα από το έργο του Αισχύλου «Προμηθέας Δεσμώτης», όταν ο χορός ρωτά τον Προμηθέα ποιό ήταν το αμάρτημα για το οποίο τιμωρείται)
Προμηθέας: «έκανα τους θνητούς να πάψουν να προβλέπουν το θάνατό τους ως μοιραίο«
Χορός: «και τι φάρμακο βρήκες γι’ αυτό;»
Προμηθέας: «τους έδωσα τυφλές ελπίδες»
Χορός: «σπουδαία λύση βρήκες»]
Αλλά ούτε οι άνθρωποι γλίτωσαν από το θυμό του Δία. Σκέφτηκε να τους στείλει συμφορές. Γι’ αυτό διέταξε τον Ήφαιστο να φτιάξει μια γυναίκα από χώμα και νερό. Της έδωσε ζωή και όλοι οι θεοί της έδωσαν δώρα: η Αθηνά σοφία, η Αφροδίτη ομορφιά, ο Ερμής πονηριά κτλ. Την ονόμασαν Πανδώρα και ο Δίας την έστειλε στη γη, δίνοντάς της ένα πιθάρι, που εκεί μέσα είχε κλείσει όλες τις συμφορές.
Η Πανδώρα, αφού κατέβηκε στη γη, γεμάτη περιέργεια άνοιξε το πιθάρι. Χύθηκαν τότε έξω όλες οι συμφορές: το μίσος, η απάτη, ο πόλεμος, η πείνα, οι αρρώστιες. Στον πάτο όμως του πιθαριού ο Δίας είχε βάλει την Ελπίδα, που φώλιασε στις καρδιές των ανθρώπων, για να τους δίνει θάρρος και παρηγοριά να συνεχίζουν την ζωή τους.» (΄όπως αναφέρεται στο βιβλίο της Γ’ Δημοτικού – σελ. 19)
Το πιθάρι (ή «κουτί» όπως επικράτησε εξαιτίας παράφρασης του μύθου) συμβολίζεται ως «δώρο κακών προθέσεων» που αποσκοπεί στο να ξεχυθούν όλα τα δεινά στην ανθρωπότητα. Η ενέργεια του Δία -σύμφωνα με τον Ησίοδο- να κρατήσει την ελπίδα μέσα στο πιθάρι, δεν είναι εύκολο να ερμηνευθεί.
Αποτελεί άραγε μια ύστατη κίνηση καλής πρόθεσης; Οι άνθρωποι συχνά θεωρούν ότι η ελπίδα τους δίνει θάρρος και παρηγοριά να συνεχίζουν την ζωή τους.
Υπάρχουν όμως και κάποιες στιγμές που γίνονται δέσμιοι της ελπίδας και μοιάζουν ανίκανοι να δράσουν. Το αίσθημα του «μοιραίου» δυναμώνει και φαίνεται να τους υποτάσσει. Το ερώτημα σε σχέση με την θεϊκή παρέμβαση αντιστρέφεται. Μήπως τελικά είναι ύστατη κίνηση αντεκδίκησης; Η ελπίδα τότε ξεπροβάλλει ως «ανάποδη χαρά», ως μια ψευδαίσθηση που αναστέλλει πιθανόν την κινητοποίηση και που δίχως αυτήν οι άνθρωποι θα ζούσαν πραγματικά ελεύθεροι να δράσουν, να αντιδράσουν και να εξελιχθούν.
[Σε άλλη εκδοχή του μύθου της Πανδώρας, το πιθάρι περιείχε τα δώρα του γάμου της και της είχε δοθεί η εντολή να μην το ανοίξει. Στην περίπτωση αυτή το άνοιγμα ή μη του πιθαριού παραπέμπει στην ελεύθερη βούληση του ανθρώπου. Το ερώτημα περί ελπίδας ωστόσο παραμένει αναπάντητο. Είναι άραγε συμφορά που πρέπει να σφραγιστεί ή θεϊκή φιλευσπλαχνία την ύστατη ώρα παράβασης του θεϊκού νόμου;]
Η απάντηση εξαρτάται από το αν θεωρεί κάποιος την Ελπίδα φυλακή ή διαφύλαξη της ψυχής.
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής:
- Σχόλια τα οποία είναι υβριστικά ή περιέχουν χαρακτηρισμούς ή ανώνυμες καταγγελίες που δεν συνοδεύονται από αποδείξεις θα αφαιρούνται από τα Προμαχιώτικα Νεα .
- Τα Προμαχιώτικα Νέα διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρέσουν οποιοδήποτε σχόλιο θεωρούν ότι εμπίπτει στις παραπάνω κατηγορίες.
- Τα Προμαχιώτικα Νέα δεν παρεμβαίνουν σε καμία περίπτωση για να αλλοιώσουν το περιεχόμενο ενός σχολίου.
- Τα σχόλια αναγνωστών σε καμιά περίπτωση δεν αντιπροσωπεύουν τα Προαχιώτικα Νέα.
- Με την αποστολή ενός σχολίου αυτόματα αποδέχεστε τους όρους χρήσης .
H συντακτική ομάδα των Προμαχιώτικων Νέων.