Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΜΑΧΟΥΣ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ.

  Πρωινό 

Με βάση τις πληροφορίες που συγκεντρώσαμε μπορούμε να πούμε ότι το πρωινό τους, συγκριτικά με σήμερα, ήταν πολύ φτωχό σε ποικιλία μα πολύ πιο υγιεινό, γιατί περιελάμβανε αγνά υλικά, που τα έπαιρναν κυρίως από τα χωράφια τους και από τα ζώα τους.

Έτσι το πρωινό τους αποτελούνταν από τραχανά, χυλοπίτες, γάλα με καλαμποκίσιο ψωμί, αυγά, καφέ από ρεβίθι. Το πρωί της Κυριακής τρώγανε ένα είδους ζυμαρικού με τη χαρακτηριστική ονομασία «ρουσνίτσες».

Μεσημεριανό

Το μεσημεριανό τους τραπέζι ποικίλει ανάλογα με την εποχή. Βέβαια διαφοροποιείται κατά την περίοδο της νηστείας και των εορτών.

Κατά τους χειμερινούς μήνες η διατροφή τους καλυπτόταν κυρίως από όσπρια, πατάτες, πράσα, μαγειρευμένα με διάφορους τρόπους, και λάχανο. Όλα αυτά συνοδεύονταν από τουρσιά που έφτιαχναν οι νοικοκυρές το φθινόπωρο, καθώς επίσης και από αποξηραμένες πιπεριές, μελιτζάνες και κομπόστες από δαμάσκηνο. Όλα αυτά είχαν τη θέση της σαλάτας.

Τις Κυριακές και τις γιορτές το τραπέζι τους περιείχε κρέας, κυρίως κοτόπουλο μαγειρευμένο με ρύζι ή τραχανά. Συνοδευόταν από πίτα με τη χαρακτηριστική ονομασία «μπάνικ».

Στη διάρκεια των Χριστουγέννων με το χοιρινό, που όλοι είχαν στα σπίτια τους, έφτιαχναν λουκάνικα, ενώ το υπόλοιπο κρέας το συντηρούσαν, αφού πρώτα το έψηναν, μέσα σε ζωικό λίπος. Έτσι εξασφάλιζαν κρέας για μεγάλο χρονικό διάστημα. Την ημέρα της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων έτρωγαν την «μπάπκα». Ήταν το στομάχι του γουρουνιού παραγεμισμένο με μικρά κομματάκια χοιρινού κρέατος τσιγαρισμένα με πράσο και κόκκινο πιπέρι.

Τους καλοκαιρινούς μήνες η διατροφή διαφοροποιείται. Έτρωγαν κυρίως φαγητά που τα ετοίμαζαν από λαχανικά της εποχής. Αναφέρουμε τα πιο χαρακτηριστικά: στραπατσάδα με φρέσκες ντομάτες- πιπεριές και αυγά, τουρλού στο φούρνο με όλα τα λαχανικά   

της εποχής, ψημένο στα κάρβουνα, πατάτες 

μπλουμ με φρέσκο πράσινο κρεμμυδάκι.

Την ημέρα του Πάσχα το τραπέζι ήταν πλούσιο και περιείχε αρνί ή κατσίκι ψημένο στα κάρβουνα ή μαγειρευμένο. Συνοδευτικό στα καλοκαιρινά φαγητά ήταν ψητές πιπεριές με σκόρδο, νερό, ξύδι και άγρια χόρτα βρασμένα.

Βραδινό

Το βραδινό τους ήταν ακόμα πιο λιτό. Αποτελούνταν από πατάτες ψημένες στο τζάκι, αυγά μαγειρευμένα μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο, γνωστά ως «τσοουμπούρ», διάφορες πίτες, κυρίως γαλατόπιτα «μλέτσνικ», πρασόπιτα, «ναντρόμπνικ»: ένα είδος πίτας με κρεμμύδι, νερό και αυγά. Πολλές φορές τα βράδια οι μαμάδες ετοίμαζαν τη λεγάμενη «τσάρουβα  τσόρμπα», μεταφρασμένο ως βασιλικός ζωμός. Αυτό ήταν ένα είδος μέλανα ζωμού που το ετοίμαζαν με λάδι ή λίπος, κόκκινο πιπέρι και νερό. Το έτρωγαν βουτώντας ψωμί σε αυτό.

Νηστεία

Η νηστεία τηρούνταν αυστηρά από όλους τους χωριανούς μας, τόσο κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων όσο και κατά του Πάσχα και των άλλων εορτών.

Στο διάστημα αυτό τα φαγητά τους ήταν ακόμα πιο λιτά και περιορισμένα σε ποικιλία. Κυρίαρχο ρόλο την περίοδο αυτή κατείχαν τα χόρτα, το λάχανο ρασάου, καλαμπόκι βραστό και όσπρια.

      Γλυκά   

Το γλυκό θεωρούνταν πολυτέλεια, λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης των χωριανών και της πολύωρης και κουραστικής απασχόλησής τους στα χωράφια. Γι αυτό τα γλυκά που ετοίμαζαν ήταν ελάχιστα και συνόδευαν μόνο το γιορτινό τραπέζι. Τα πιο γνωστά από αυτά είναι ο μπακλαβάς, η σαρλία για τα Χριστούγεννα, τα πασχαλινά τσουρέκια, χαλβάς με αλεύρι και κουραμπιέδες με ζωικό λίπος.

                                                      

 Ποτά                           

Σ’ αντίθεση με τα ελάχιστα γλυκά, το ποτό ρέει άφθονο. Βέβαια τη μερίδα του λέοντος κατείχαν οι άντρες. Πίνανε τσίπουρο και ούζο σε καθημερινή βάση μετά το τέλος της κουραστικής μέρας στα χωράφια. Μικρότερη ήταν η κατανάλωση κρασιού. Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το κρασί και το τσίπουρο ήταν παραγωγή του χωριού μας, γιατί οι περισσότεροι από τους χωριανούς μας καλλιεργούσαν αμπέλια. Στα ποτά θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και το λικέρ που έφτιαχναν από ακράνια.

 Ροφήματα  

Πολλές φορές και κυρίως κατά τη διάρκεια της νηστείας το πρωινό τους περιελάμβανε ροφήματα. Αυτά ήταν τσάι που το μάζευαν από το βουνό και χαμομήλι. Τα χρησιμοποιούσαν και για θεραπευτικούς λόγους.

Για να εξασφαλίσουν τρόφιμα το χειμώνα, κυρίως πιπεριές, μελιτζάνες και ντομάτες, φρόντιζαν οι νοικοκυρές στο τέλος του καλοκαιριού να ξεράνουν στον ήλιο τα παραπάνω λαχανικά.

Τα τοποθετούσαν σε μέρος δροσερό και ξερό.

Το ίδιο έκαναν και για τα φρούτα, κυρίως τα σύκα, τα τζίτζιφα και τα δαμάσκηνα.

Η συντήρηση του κρέατος γινόταν ως εξής: τσιγάριζαν το κρέας με λίπος χοιρινό σ’ ένα μεγάλο καζάνι και, αφού είχε ψηθεί, το έβαζαν σε τενεκέδες μαζί με το λίπος. Με τον ίδιο τρόπο συντηρούσαν και τα λουκάνικα.

Από την εργασία μαθητών του Α2 τμήματος και της Β' τάξης του δημοτικού σχολείου Προμαχων. Ιούνιος 2003.

Εργάστηκαν οι μαθητές:

Α2 Τμήμα

1.                    Νάνος Νικόλαος

2.                    Νάνου Μαρία

3                       Νέμτση Ευδοξία

4                       Νούσεβ Ντάνιελ

5.                    Ορμάνη Αντωνία

6.                    Ορμάνη Πετρούλα

7                       Πουσίνης Ανδρέας

8                       Πουσίνη Γεωργία

9.                    Σατζάκης Στέλιος

10.               Σέλκος Δημήτριος

11.               Σέλκου Βασιλική

12.               Φάφκας Ελευθέριος

13.               Χατζής Ιωάννης

Β· Τάξη

1.                    Ανδρούτσου Ευαγγελία

2.                    Καραπάνου Άννα

3.                    Κωνσταντινίδου Βασιλική

4.                    Μητσάνης Ελευθέριος

5.                    Μητσάνη Ευδοξία

6.                    Μόλη Μαρία

7.                    Μόλη Μαρία

8.                    Μυλωνά Άννα

9.                    Μούγιος Δημήτριος

10.               Μττάτσης Γεώργιος

11.               Πούδη Μαρία

12.               Πουσίνης Πέτρος

13.               Σέλκος Νικόλαος

14.               Σιώρης Άγγελος

15.               Τανούρης Μάριος

16.               Τανούρη Θεοδώρα

17.               Τανούρη Κωνσταντίνα

18.               Τούμπη Ιορδάνα

19.               Φάφκας Νικόλαος

Με την καθοδήγηση των δασκάλων του Α2 Τμήματος Ασαλέα Δήμητρας

και της Β’ Τάξης Μάστορα Σταυρούλας.

Posted in: ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ , ΤΟΠΙΚΑ