Τρίτη 17 Ιουλίου 2018
"Σημειώσεις ενός αρρώστου". Γιώργος Κοτζιούλας
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΑΡΡΩΣΤΟΥ
[Σκέψεις και στοχασμοί είναι πολλές φορές η μοναδική συντροφιά σε στιγμές αδυναμίας και απελπισίας. Μια εκ βαθέων εκμυστήρευση με τη φωνή της πάσχουσας ψυχής, του λαβωμένου σώματος. Μια φιλοσοφική ενδοσκόπηση με ποιητικό λόγο, όπου μικρές σύντομες εικόνες αναγορεύονται σε καθολικές παραδοχές και παραπέμπουν σε σύμβολα παγιωμένα. Κλειδί ευρηματικό για τη γνωμική ισχύ των αφηγήσεων είναι οι παρομοιώσεις, οι αναγωγές και οι παραλληλισμοί.]
Στη μέση του τοίχου είναι βαλμένο ένα καρφί. Ξαπλωμένος όπως είμαι σηκώνω το χέρι και τοποθετώ την παλάμη μου απάνω του. Κανονίζω έτσι που να γίνει το κέντρο της. Αλλά το να θέλω να μεταθέσω τον πόνο είναι μια ματαιόπονη πλεονεξία. Η Ιερά Ιστορία μ’ αφήνει, φανερά, ασυγκίνητον· έχω όμως στο κεφάλι μου το βαρύ, που το νοιώθω σαν τραυματισμένο, μια θλίψη πραγματική κι άγραφη, που δίνει την έκφραση ενός νεομάρτυρος.
*
Η μικρή, πάρα πολύ μικρή λάμπα που μου φέγγει, μοιάζει με μια γυναίκα κοντούλα, όλη υποταγή. Το φως της είναι θαμπό, σαν τα μάτια που συνήθισαν να μην ελπίζουν. Άμα το βαρεθείς μπορείς να το σβύσεις μ’ ένα φύσημα, χωρίς δεύτερο κόπο. Θυμάμαι κάτι μητέρες βασανισμένες που περνούν όλη τη ζωή τους σα μια τιμωρία. Σήμερα τις τυραννούν οι άντρες των, αύριο θα τις τυραννούν τα παιδιά τους. Κι αυτές υπομένουν, έτοιμες και πρόθυμες, σα να μη μπορούν να κάμουν τίποτ’ άλλο.
*
Το κρεββάτι, μερικές φορές, γίνεται όμοιο με λάκκο. Ανοίγεται αυτόματα κάτω σου και βουλιάζεις μέσα του σα σε σκαμμένο χώμα. Κι όταν θελήσεις έπειτα να βγεις, σκοτίζεσαι και τρικλίζεις και πάλι πέφτεις. Είναι μια σκοτεινή αγκαλιά που σε καλεί, όλο σε καλεί και σου λέει πως δεν υπάρχει αλλού θέση για σένα. Ώ στενόμακρε τάφε της ημέρας, όταν φτάσει το τελευταίο μας πρωί, κάμε να σε δεχτούμε σα μια κούνια αναπαυτική και λικνιστική, σαν την πρώτη μας εκείνη κούνια!
*
Τα σχήματα της γεωμετρίας που μαθαίνουν οι μικροί στο σκολειό, είναι στερεά κι αμετακίνητα, καμωμένα με σχολαστική βεβαιότητα. Αυτός είναι ίσως ο λόγος που πολλοί αποστρέφονται τούτο το μάθημα, και προ πάντων οι θλιμμένοι και αμίλητοι. Για να το βρουν υποφερτό, πρέπει να μεγαλώσουν ακόμα, ν’ αρρωστήσουν κατ’ επανάληψη και να γείρουν στην κλίνη πονεμένα. Τότε μπορούν να χειρονομούν αργά και σοβαρά, με τα δάχτυλα ανοιγμένα ή κλειστά, με τον καρπό κρεμασμένο σαν από δέντρο, με τον αγκώνα σε κλίση γωνίας, για να εξετάσουν όλα τα φανταστικά σχήματα που θα σκεπάσουν τη γεωμετρία του τοίχου.
Ένα γιατρικό που περιμένει, φέρνει κάποτε την πιο άσχετη ανάμνηση. Πάνε κάμποσο χρόνια από τότε που, με παιδικά φουστάνια, με πήρε η μάνα μου για να πάει να βγάλει ένα δόντι της. Σ’ όλο το δρόμο βαστούσε το στόμα της και βογγούσε συγκρατημένα. Όταν, ύστερ’ απ’ τη δοντάγρα με τα γυαλιστερά σκέλη και το αίμα που της έφευγε πολύ, είδα τη μάνα μου λιπόθυμη, μέσα στην τρεμούλα μου, πίστεψα πως την είχανε σκοτώσει. Και μένω πάντα μ’ αυτή την εντύπωση του φόνου.
*
Ο άνθρωπος στερείται συνοχής κι αλλάζει με τις ώρες. Μα ο νους και το σώμα δεν είναι τόσο ξεχωριστά, όσο τα παριστάνει το λατινικό ρητό. Αν το ξέραν αυτό τα παιδιά, οι άντρες θάταν καλύτεροι. Κι όσοι αγαπούνε το πνεύμα, δε θα παραμελούσαν το κορμί! Είναι μια αλήθεια που μόνο με ανάλυση, με το συγχρονισμό, με το παράδειγμα θα γινόταν αντιληπτή. Μέσα στα κείμενα παραμένει ιερογλυφικό μυστήριο που γυρεύει τον ερμηνευτή. Αλλά ποιος λέει πως οι γιατροί δεν είναι χρησιμώτεροι από τους δασκάλους; Πάρε μια απλή υπόθεση και παρακολούθησέ την: Συμβαίνει να σου πρήζεται το μάγουλο και ν’ αργεί να ξεπρηστεί. Κυττάζεσαι κάθε τόσο στον καθρέφτη κι αδημονείς. Οι φουκαράδες που γυρνούν με τους όγκους του λαιμού, του σαγονιού και του προσώπου, αρχίζουν να σου φαίνονται λιγώτερο αποκρουστικοί: είναι μια σκέψη προνοίας για κάτι που μπορείς να πάθεις. Αν λοιπόν τύχαινε να μη λείψει ποτέ αυτή η φουσκωμένη ασχήμια που σου παραμορφώνει την όψη, τί θάχες να πεις για την αόριστη έκφραση των διαβατών, για την αποστροφή των φίλων, για την απομάκρυνση της αγαπημένης, έτσι ξαφνική και τόσο φυσική;
*
Ο ήλιος είναι το φωτεινό βλέμμα του Θεού· αλλά για έναν άρρωστο είναι το φοβερό μαστίγιο της ειρωνείας. Έρχεται κοντά σου με υποκριτική καλωσύνη για να σε περιπαίξει, απέξω με τις φωνές των παιδιών, με τους θορύβους του δρόμου, με τον παιάνα της υγείας. Σου χρυσώνει τον ασβεστωμένο τοίχο επίτηδες, για να αποσύρει όλες τις σκιές στην ευπαθή ψυχή σου. Κι όταν φεύγει, έχει στον αποχαιρετισμό του το κρυφό δηλητήριο των ανεκδήλωτων εχθρών.
*
Όταν είσαι ξενητεμένος, δε θυμάσαι τρυφερώτερα τους δικούς σου παρά σαν αρρωστήσεις. Τότε κλείνεις τα μάτια για πολύ, καρτερώντας να αισθανθείς στα μαλιά το μητρικό χάδι, να νοιώσεις αποπάνω σου την αγρύπνια της γιαγιάς, ν’ ακούσεις την ανήσυχη στοργή των μικρών αδερφών, και τέλος, να υποψιαστείς, εκεί κοντά, την αγνώριστη αγωνία της πατρικής αξιοπρέπειας.
*
Η συχνή αρρώστια είναι μεταφορά στην πραγματικότητα με τη χυδαιότερη βία. Είναι ακόμα διακοπή, και σύγχυση, κ’ εκτροπή. Σου φέρνει τον κίνδυνο μπροστά για να δοκιμάσει την ολιγοπιστία σου, και σε καθησυχάζει με μια γενναιοδωρία που ταπεινώνει. Σε τρομάζει, κι αμέσως σε γελοιοποιεί. Σου βάζει στο φοβισμένο στόμα ονόματα ιερά, για να σ’ εξευτελίσει αργότερα που θα γίνεις καλά και θα βλαστημάς…
***
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής:
- Σχόλια τα οποία είναι υβριστικά ή περιέχουν χαρακτηρισμούς ή ανώνυμες καταγγελίες που δεν συνοδεύονται από αποδείξεις θα αφαιρούνται από τα Προμαχιώτικα Νεα .
- Τα Προμαχιώτικα Νέα διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρέσουν οποιοδήποτε σχόλιο θεωρούν ότι εμπίπτει στις παραπάνω κατηγορίες.
- Τα Προμαχιώτικα Νέα δεν παρεμβαίνουν σε καμία περίπτωση για να αλλοιώσουν το περιεχόμενο ενός σχολίου.
- Τα σχόλια αναγνωστών σε καμιά περίπτωση δεν αντιπροσωπεύουν τα Προαχιώτικα Νέα.
- Με την αποστολή ενός σχολίου αυτόματα αποδέχεστε τους όρους χρήσης .
H συντακτική ομάδα των Προμαχιώτικων Νέων.