ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΝΙΚΟΥ.

 Εμφανίζεται αργά – αργά και σταδιακά, με τέτοια επιδέξια ησυχία, ώστε ακόμα όταν έχει πλησιάσει σε απόσταση αναπνοής, ίσως να μην έχουμε ακόμα αντιληφθεί πόσο κοντά μας βρίσκεται. Κι όμως, αδιάψευστα τα ίχνη έχουν ήδη αρχίσει να καταμαρτυρούν την παρουσία του.

Στην αρχή νιώθουμε κάπως περίεργα, σαν μία αδιόρατη αίσθηση δυσφορίας. Αργότερα, συλλαμβάνουμε τον εαυτόν μας να βρίσκεται όλο σε πιο συχνές περιόδους άγχους. Μέρα με την ημέρα, βδομάδα με την εβδομάδα, μήνα με τον μήνα, το άγχος αυξάνεται, για να καταλήξει να γίνει μόνιμος σύντροφος της καθημερινής μας διαβίωσης, δυσβάσταχτο βάρος που συνοδεύει κάθε αγωνιούσα ανάσα μας. Η δυσφορία επίσης μεγενθύνεται, και σχεδόν «ξαφνικά» αρχίζουμε να κατανοούμε πως το μυαλό μας έχει κυριευθεί από πλημμύρα αρνητικών σκέψεων. Κάθε δραστηριότητα της αληθινής μας ζωής μεταφράζεται μέσα στον νού μας σε μία αρνητική σκέψη, η οποία παράγει πολλές άλλες, οι οποίες τροφοδοτούν το άγχος, το οποίο αυξάνει την δυσφορία, η οποία οδηγεί το μυαλό να μεταφράζει κάθε ερέθισμα του περιβάλλοντος που βιώνει σε νέες αρνητικές σκέψεις! Αυτός ο φαύλος κύκλος μοιάζει να μην έχει σταματημό.

Ώσπου μία ημέρα πραγματοποιεί την πρώτη εμφάνισή του. Σχεδόν απροειδοποίητα. «Σχεδόν», διότι εκ των υστέρων θα καταλάβουμε ότι μας είχε ήδη προϊδεάσει. Εκείνην, όμως, την πρώτη φορά μας αισθανόμαστε ότι μας αιφνιδιάζει. Ένα απροσδιόριστο «σφίξιμο» στα άκρα, χέρια και πόδια, μία έντονη εφίδρωση, έντονη ταχυκαρδία, βαθειά αίσθηση δυσφορίας στο στέρνο και σε όλο το σώμα γενικά και η αδικαιολόγητη μα αστείρευτη αίσθηση πως η ζωή μας απειλείται από τον θάνατο. Και για αποκορύφωμα, η ακλόνητη πεποίθηση πως δεν μπορεί κανείς να μας βοηθήσει. Αντιθέτως, πως αν τολμήσουμε να ομολογήσουμε αυτό που νιώθουμε σε άλλους, φοβόμαστε πως θα μας κατακρίνουν, ή δεν θα μας πιστέψουν ή θα μας γελοιοποιήσουν.

 Κι έτσι, σιγά-σιγά αρχίζουμε να μειώνουμε τις δραστηριότητές μας με την ελπίδα πως δεν θα του ξεφύγουμε. Όμως εκείνος συνεχίζει να επανέρχεται, όλο συχνότερα, όλο εντονότερα, αιφνιδιαστικά, εκεί που δεν τον περιμένουμε. Για να τον αποφύγουμε, αρχίζουμε να θυσιάζουμε κομμάτια από την ζωή μας. Λιγοστεύουμε τις κοινωνικές μας επαφές, περιορίζουμε τις εξόδους και τα ταξίδια, φροντίζουμε να περνάμε όλο περισσότερο χρόνο μέσα στο σπίτι, διότι εκεί νιώθουμε πιο «ασφαλείς». Βγαίνουμε από το σπίτι μόνο για να πάμε στην δουλειά, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις εγκαταλείπουμε ακόμα και την εργασία μας, σε μία μάταιη απόπειρα να απαλλαγούμε από την παρουσία του. Κλεινόμαστε μέσα στο σπίτι, καραδοκώντας πότε θα έρθει πάλι να μας επισκεπτεί. Απομακρυνόμαστε από τους φίλους μας, καθώς δεν τολμάμε να τους ομολογήσουμε αυτό που μας βασανίζει. Το πολύ-πολύ να το εκμυστηρευτούμε σε ένα-δύο άτομα του στενού μας οικογενειακού ή φιλικού κύκλου, κι αυτό όχι από επιλογή, αλλά επειδή έχουμε ανάγκη την παρουσία τους για κάθε μετακίνησή μας, για παρηγοριά ή προστασία. Όμως, η δυσφορία και τα συμπτώματα συνεχίζουν να ανθίστανται και να μεγενθύνονται.

Η βασική εντύπωση που αφήνει όλη αυτή η διαδικασία είναι η αίσθηση του εγκλωβισμού, της απόγνωσης, της αβοηθησίας, της αφόρητης δυσαρέσκειας, μίας ζωής δίχως φώς μήτε προοπτικές. Κι ένας έντονος φόβος, ο φόβος του θανάτου. Κι η ανάγκη για σιωπή, να μην μάθει κανείς τίποτε, διότι “για φαντάσου τι θα βάλουν με το μυαλό τους για μένα”.

Κι έχει όνομα όλη αυτή η ταλαιπωρία. Την έχουμε αποκαλέσει “Πανικό”, ή Διαταραχή Πανικού, η οποία συγγενεύει στενά με άλλες αγχώδεις διαταραχές, όπως η Αγοραφοβία. Αυτό που συχνά αγνοούμε είναι πως ο Πανικός βασίζεται στην μεγάλη ψευδαίσθηση πως, όταν τον νιώσω, νομίζω ότι πρόκειται να χάσω τις αισθήσεις μου και να πεθάνω. Συμβαίνει όμως το ακριβώς αντίθετο. Δεν είναι δυνατόν να πεθάνω, διότι εκείνην ακριβώς την στιγμή ο οργανισμός μου βρίσκεται σε υπερδιέγερση. Άρα όλη η διαταραχή βασίζεται στο παιχνίδι ψευδαισθήσεων του φόβου πως ο Πανικός θα καταλήξει σε κάτι σοβαρότερο, το οποίο ουσιαστικά ποτέ δεν έρχεται. Αυτή η υπόνοια όμως είναι αρκετή, ώστε η ιδέα και μόνο ενός νέου επεισοδίου Πανικού να με καθηλώνει όλο και πιο πολύ στον φόβο και την απόγνωση. Ώστε καταλήγω να φοβάμαι τον φόβο, να τρέμω στην άφιξη του Πανικού, μήπως κάτι άλλο τον συνοδεύσει. Όμως, τίποτε άλλο δεν υπάρχει εκεί. Μόνο ο φόβος μου και η ψευδαίσθηση που σκορπά ο Πανικός στο διάβα του.

Μήπως αναγνωρίζω αυτήν την περιγραφή; Μήπως μου θυμίζει κάτι; Ίσως τυχαίνει να το έχω βιώσει κάποια στιγμή αυτό το συναίσθημα; Μήπως το έχω νιώσει, αλλά το έχω αφήσει να περάσει απαρατήρητο; Μήπως δεν του έδωσα, αρχικά, την δέουσα σημασία και το αγνοώ συστηματικά; Παρ’όλα αυτά, μήπως μέσα μου τρέφεται η αμφιβολία πως ματαίως το αγνοώ, πως ο Πανικός θα επανέλθει σε ανυποψίαστο χρόνο για να με διαφεντέψει ξανά; Και το βασικότερο, μήπως έχω νιώσει την απέραντη αίσθηση αβοηθησίας να με τυλίγει σε κάθε επίσκεψη αυτού του απρόσδεκτου επισκέπτη; Μήπως εκείνη την στιγμή έχω θεωρήσει ότι «κανείς δεν μπορεί να με βοηθήσει, μήτε να με απαλλάξει από την δυσάρεστη ετούτη αίσθηση»; Πόσο δε μάλλον να με διαβεβαιώσει πως «δεν θα μου συμβεί ξανά;».

Κι έτσι καθώς βυθίζομαι σε τούτες τις σκέψεις, αναπτύσσω την «βεβαιότητα» ότι δεν είναι δυνατόν να συμβαίνει αυτό που νιώθω σε κανέναν άλλον. Έχω την αποκλειστικότητα, και για αυτό και την βαθειά ντροπή να εκφράσω ανοιχτά ό,τι με ταλαιπωρεί.

Παράλογος που είναι ο Πανικός! Όλα όσα τον στοιχειοθετούν είναι απλά ψευδαισθήσεις, παρανοήσεις, με αποτέλεσμα να με κρατά μέσα στον καλοφτιαγμένον ιστό του. Κι εγώ σε πλήρη αδράνεια, να βυθίζομαι μοιρολατρικά στην αναμονή της επόμενης επίσκεψής του.

Yπάρχει, όμως, άλλη εκδοχή; Μπορεί ο Πανικός να αντιμετωπιστεί, κι αν ναί με ποιόν τρόπο; Είναι, άραγε, αποτελεσματικοί οι τρόποι αντιμετώπισής του; Θα μπορέσω να απαλλαγώ ολοκληρωτικά και ανεπιστρεπτί από αυτόν;

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως ο Πανικός αγγίζει καθημερινά έναν ολοένα αυξανόμενο αριθμό ατόμων, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα των δυτικών κοινωνιών. Ειδικότερα στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια ο πληθυσμός τον οποίον αγγίζει έχει αυξηθεί δραματικά, ιδίως μεταξύ 17 και 44 ετών, ανεξαρτήτως φύλου, αν και στις γυναίκες η συχνότητα εμφάνισης είναι 2,5 με 3 φορές μεγαλύτερη από ότι στους άνδρες. Επιπλέον, η συχνότητα εμφάνισης είναι μικρότερη για όσους εργάζονται, είναι παντρεμένοι και δεν διαμένουν μόνοι τους.

Υπολογίζεται πως πολύ συχνά ο Πανικός αλλά και άλλες Αγχώδεις Διαταραχές, όπως η Αγοραφοβία και η Κοινωνική Φοβία δεν διαγιγνώσκονται, με αποτέλεσμα να μην τίθεται σε διαδικασία θεραπείας ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού που υποφέρει από αυτές.

Υπάρχει πιθανότητα, πως καθώς αρχίζω να διαπιστώνω ότι υποφέρω από την διαταραχή Πανικού διστάζω να ζητήσω βοήθεια. Είτε διότι αρχικά δεν έχω ακριβώς κατανοήσει τί συμβαίνει είτε γιατί διστάζω να το παραδεχθώ είτε γιατί δεν πιστεύω πως μπορώ να λάβω αποτελεσματική βοήθεια από πουθενά. Συχνά ταλαιπωρούμαι για αρκετό διάστημα προσπαθώντας ανεπιτυχώς να αντιμετωπίσω μόνος την κατάσταση, έως ότου φθάσω σε τέτοιο σημείο, ώστε να αισθανθώ ότι έχει πλέον ξεφύγει του “ελέγχου” μου. Τότε μόνο, απελπισμένος και κατάκοπος αποφασίζω να ψελλίσω “βοήθεια”.


Ανεξάρτητα από το πότε θα πω αυτήν την “μαγική” λέξη, υπάρχει η δυνατότητα να απαλλαγώ από την εξαντλητική κατάσταση που ο Πανικός προκαλεί. Αρκεί να παραδεχθώ το γεγονός πως ο Πανικός όντως μου έχει χτυπήσει την πόρτα της ζωής μου.

Χρειάζεται να γνωρίζουμε πως ο Πανικός ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ, μπορούμε να τον διαχειριστούμε, και το κυριότερο χρειάζεται να αναλάβουμε την ευθύνη του εαυτού μας, να φροντίσουμε δηλαδή να περιχαρακώσουμε τον εαυτόν μας από ο,τιδήποτε μπορεί να μας φέρει ένα βήμα πιο κοντά σε αυτήν την κατάσταση. Καθώς επίσης είναι σημαντικό να μην ντρεπόμαστε εάν αυτό μας συμβεί. Δεν αποτελούμε καμία εξαίρεση σε κανέναν κανόνα. Χρειάζεται επίσης να γνωρίζουμε πως δεν υπάρχει λόγος να αισθανόμαστε ενοχές για την εμφάνιση του Πανικού. Αποτελεί μία κατάσταση – ιδίωμα του σύγχρονου δυτικού τρόπου διαβίωσης.

Όσο πιο νωρίς συνειδητοποιήσω ότι ο Πανικός με επισκέπτηκε, τόσο πιο γρήγορα και αποτελεσματικά μπορώ να τον αντιμετωπίσω.

Ακόμα, όμως, και για όσους αρχικά είναι διστακτικοί απέναντι στην αναζήτηση βοήθειας, όταν αυτή τελικά λάβει χώρα, θα τους προσφέρει σημαντική ανακούφιση και δρομολόγηση μίας ικανοποιητικής αντιμετώπισης.

Πώς πρέπει να δράσω, όμως, όταν αρχίσω να υποπτεύομαι την εισβολή του Πανικού στην ζωή μου;

Βήμα 1ο: Συνειδητοποιώ και αποδέχομαι την ιδέα πως ο Πανικός είναι παρών.

Βήμα 2ο: Αναζητώ εξειδικευμένη βοήθεια. Ανάλογη βοήθεια μπορεί να παρέχει ένας ψυχίατρος ή ένας ψυχολόγος. Στα πρώτα στάδια της αντιμετώπισης του πανικού συχνά είναι καλός ο συνδυασμός λήψης ελαφριάς μορφής ψυχοφαρμάκων και η συστηματική εφαρμογή γνωσιακής ψυχοθεραπείας. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο είναι σημαντική η συνεργασία ψυχιάτρου και γνωσιακού ψυχολόγου προς αυτήν την πορεία. Καθώς η γνωσιακή ψυχοθεραπεία προχωρά επιτυχημένα, μπορεί να γίνει σταδιακή μείωση και τελικά διακοπή της χορήγησης των φαρμάκων. Ο τελικός στόχος της θεραπείας είναι ουσιαστικά η επανεκπαίδευση του ατόμου, ώστε να υϊοθετήσει νέες συμπεριφορές, οι οποίες θα τον απαλλάξουν από τα συμπτώματα του πανικού και θα τον οδηγήσουν σε μία ανεξάρτητη, γαλήνια και δημιουργική διαβίωση.

Έχει διαπιστωθεί πως ο συνδυασμός γνωσιακής ψυχοθεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής έχει σχετικά γρήγορα και πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα, σε όποιον ζητήσει άμεσα βοήθεια και συμμετέχει ενεργώς και επιμελώς σε όλα τα βήματα της θεραπείας. Σε πολλές, βέβαια, περιπτώσεις η ψυχοθεραπεία μπορεί να λειτουργήσει χωρίς την χορήγηση φαρμάκων. Η απόφαση, όμως, για αυτό λαμβάνεται μετά από συνεννόηση των ειδικών.

Βήμα 3ο: Επιδεικνύω υπομονή, υπομονή και υπομονή καθ’όλην την διάρκεια της θεραπευτικής περιόδου.

Βήμα 4ο: Έχω εμπιστοσύνη στους θεραπευτές μου; Αν όχι, χρειάζεται να σκεφτώ καλύτερα και να βρώ θεραπευτές που να μου εμπνέουν εμπιστοσύνη.

Βήμα 5ο: Εμπιστεύομαι στους σημαντικούς Άλλους της ζωής μου (οικογένεια, σύντροφος, φίλοι κ.τ.λ.) ότι αντιμετωπίζω τον Πανικό. Είναι πιο εύκολο να τους έχω συμπαραστάτες μου, παρά να κρύβομαι από εκείνους, ενώ είμαι σε ψυχοθεραπευτική διαδικασία. Πολλές φορές φοβάμαι πως δεν θα καταλάβουν, και για αυτό διστάζω να τους εξηγήσω τί μου συμβαίνει. Τις περισσότερες από αυτές τις φορές, όμως, θα εκπλαγώ από την ενθαρρυντική αντιμετώπιση που θα μου προσφέρουν. Επιπλέον, με την δική μου παραδοχή του Πανικού, ενημερώνω και άλλους για το τί ακριβώς είναι ο Πανικός. Και αυτή η πληροφόρηση μπορεί να φανεί χρήσιμη και σε εκείνους.

Για όσο διάστημα βρίσκομαι σε διαδικασία θεραπείας, καλόν είναι να έχω στο μυαλό μου τα παρακάτω:

Κλειδί 1ο: Αλλάζω ριζικά τμήματα της συμπεριφοράς μου, που προκαλούν ή ενισχύουν τον Πανικό. Δεν δέχομαι απλά μία θεραπεία για κάποιο διάστημα. Αντιθέτως, επανεξετάζω όλον τον τρόπο διαβίωσής μου.

Κλειδί 2ο: αντιμετωπίζω την ανυπομονησία και την αμφιβολία ως στοιχεία που ο Πανικός προκαλεί, και ακολουθώ συστηματικά και σε συνεργασία με τους ειδικούς (ψυχολόγο και ψυχίατρο) την θεραπευτική διαδικασία.

Συνοψίζοντας όλα τα παραπάνω, γνωρίζω πως αν ο Πανικός μου χτύπησε την πόρτα, δεν χρειάζεται να απομονωθώ με μόνη συντροφιά τον φόβο μου και την πικρή αίσθηση της αβοηθησίας. Ο Πανικός είναι μία κατάσταση που αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά. Εκείνο που δεν αντιμετωπίζεται είναι η Σιωπή. 

ΠΗΓΗ...http://www.agioritikovima.gr

Posted in: ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ , ΥΓΕΙΑ