Η ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗ ΕΝΗΛΙΚΟΥ

Σ' όλη μου τη ζωή έλεγα ψέματα. Ακόμα και τότε που έλεγα την αλήθεια.
Ποτέ δε μιλούσα για χάρη της αλήθειας. Μιλούσα μόνο για χάρη του εαυτού μου.
Το πιο δύσκολο στη ζωή είναι να ζεις και να μη λες ψέματα...
και να μην πιστεύεις το ψέμα σου.

~ ΦΙΟΝΤΟΡ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ 

Ένας καθηγητής μου, κάθε φορά που διαβάζαμε κάποιο κείμενο, συνήθιζε να μας παροτρύνει να εντοπίζουμε "τί, ακριβώς, είναι αυτό που προσπαθεί να μας "πουλήσει" ο συγγραφέας."  Όποιος προσπαθεί να επικοινωνήσει μαζί μας, έλεγε, το κάνει μόνο και μόνο γιατί επιθυμεί να μας "πουλήσει"  κάτι.  Αν δεν εντοπίσουμε τί ακριβώς είναι αυτό, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να το "αγοράσουμε" χωρίς καν να το αντιληφθούμε.

Είχα ένα συνάδελφο, Διευθυντή Πωλήσεων, ο οποίος, όταν απευθυνόταν σε κάποιο ακροατήριο, ξεκινούσε την ομιλία του ως εξής: "Όλοι γνωρίζουμε ποιο είναι το αρχαιότερο επάγγελμα του κόσμου!" Μικρή παύση. "Κι όμως, κάνετε λάθος, το αρχαιότερο επάγγελμα του κόσμου είναι το επάγγελμα του πωλητή!".

Προσωπικά, πιστεύω στη "συσσωρευμένη σοφία" που υπάρχει και στις  δύο ρήσεις. Η "πώληση", η παραπλάνηση είναι στο DNA μας. Οι πρωτόγονοι έπρεπε να παραπλανήσουν τα υποψήφια θηράματά τους. Ο Δίας παραπλανούσε όσες ήθελε να... αποπλανήσει.  Για να παραπλανήσει την Ευρώπη "μεταμορφώθηκε σε ήρεμο, εύσωμο και δυνατό ταύρο... "! Ο Λίνκολν είπε, τότε, το γνωστό "μπορείς να παραπλανείς όλο το λαό για λίγο...". Το στοιχείο της παραπλάνησης είναι βασικό χαρακτηριστικό σε κάθε είδους επικοινωνία, από τη μικρή κι "αθώα παραπλάνηση" (π.χ.: "σε πείθω" ότι, το έργο που θέλω να δούμε στο σινεμά είναι καλύτερο από αυτό που θα προτιμούσες εσύ) μέχρι την μεγάλη και κακόβουλη παραπλάνηση, την εξαπάτηση.  Και προφανώς, η μέθοδος, η διαδικασία παραπλάνησης είναι η "πώληση". Νομίζω πως έγινε προφανές ότι το αρχαιότερο επάγγελμα είναι αυτό του "πωλητή" - άλλωστε, και το άλλο αρχαιότερο επάγγελμα "πώληση" έκανε...!

Το πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η παραπλάνηση στη ζωή μας αποδεικνύεται και από τον αριθμό τεχνικών... εξειδικευμένης παραπλάνησης που έχουμε αναπτύξει! Η στόχευση αυξάνει την αποτελεσματικότητα, γι' αυτό και αναπτύξαμε άλλη τεχνική για την "πώληση" μιας μάρκας τσιγάρων κι άλλη για την "πώληση" της πίστης των Τζιχαντστών. Για του λόγου το αληθές, ιδού μερικά ονόματα για αυτές τις τεχνικές: προσηλυτισμός, προπαγάνδα, προσεταιρισμός,  λαϊκισμός, μάρκετινγκ, δημόσιες σχέσεις,  επικοινωνιολογία, κλπ., κλπ. Από την εποχή του Φρόυντ και παράλληλα με την ανάπτυξη και τα συνεχή ευρήματα στην ψυχολογία (γνωστική διαδικασία, συμπεριφορική επιστήμη κλπ.) εξελίσσονται και όλες αυτές οι τεχνικές, με κάποιες να έχουν τελειοποιηθεί, σε επίπεδο επιστήμης!

"Παραπλανώ" σημαίνει, "ενεργώ έτσι ώστε κάποιος να οδηγηθεί σε εσφαλμένο συμπέρασμα το οποίο με ευνοεί." Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να οδηγηθεί στο να θεωρεί αληθή τα ψευδή ή το αντίστροφο. Όσοι έχουν έστω και υποτυπώδεις γνώσεις ψυχολογίας,  αλλά να έχουν ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΤΟΣΕΣ, (όπως ο γράφων), μπορούν να κατανοήσουν γιατί είναι τόσο εύκολο να παραπλανηθούμε. Και όσοι των οποίων οι υποτυπώδεις γνώσεις καλύπτουν και τα περί αμυντικών μηχανισμών και "εκλογίκευσης" μπορούν να κατανοήσουν γιατί είναι τόσο δύσκολο να κατανοούμε ότι έχουμε παραπλανηθεί...! Άλλωστε,  βρισκόμαστε σε μία συνεχή "κατάσταση υπό παραπλάνηση", ή σε συνεχή "βομβαρδισμό μηνυμάτων", κάτι που έχει επισημανθεί από πολλούς, ποικιλοτρόπως.  Ιδού ένα πρόσφατο σχετικό που διάβασα,  με τίτλο  Το γαρ πολύ της συγχύσεως..., που καταλήγει ως εξής:

"Δεν μιλάω για συνωμοσίες. Αλλά για αντίπαλα συμφέροντα, κρατικά και ταξικά, για συγκρουόμενες πολιτικές αντιλήψεις και αλληλοεχθρευόμενες ιδεολογίες. Και προφανώς, πολιτικό και ιδεολογικό πλάσμα είναι και κάθε δημοσιογράφος, και κάθε δήθεν ουδέτερος τεχνοκράτης. Όπως και οι οικονομολόγοι. Που θα ήθελαν να πιστέψουμε πως οι απόψεις τους απορρέουν από την καθαρή επιστήμη τους και μόνο, άλλο δηλώνουν όμως οι σφόδρα αντίθετες εξηγήσεις και προτάσεις τους για το ίδιο ακριβώς θέμα. Να παρηγορηθούμε λέγοντας ότι βρίσκονται και αυτοί σε σύγχυση, όπως εμείς; Δεν βοηθάει. Άλλο να τελείς εν συγχύσει διαχειριζόμενος αριθμούς και άλλο να νιώθεις αριθμός."

Σας ακούγεται σαν κραυγή αγωνίας; Κι εμένα. Ίσως να ήταν ένα τέτοιο συναίσθημα, που με οδήγησε στην συγγραφή του παρόντος. Κι αν, τελικά, φτάσουν αυτές οι σκέψεις και σε σας, μόνο μία χρησιμότητα μπορεί να έχουν: Να γίνουν αφορμή, για όσους τυχόν νοιώθουν παρόμοια, να δοκιμάσουν να ξεκαθαρίσουν τις δικές τους "μπερδεμένες" σκέψεις, αλλά να τις ξεκαθαρίσουν μόνοι τους, κατανοώντας πότε και γιατί "αγοράζουν"...!

Όλοι γνωρίζουμε για τις μεθόδους, τεχνικές ή "κόλπα", που χρησιμοποιούν οι επαγγελματίες παραπλανητές, δηλαδή οι ασκούντες κάποιο επάγγελμα "πώλησης". Κατά βάσιν, δεν απευθύνονται στη λογική, αλλά σε κάποιο συναίσθημα,  αφού ο προς παραπλάνηση ΔΕΝ πρέπει να σκέφτεται όσα θα τον ΑΠΕΤΡΕΠΑΝ από το να "οδηγηθεί σε εσφαλμένο συμπέρασμα ...", από το να "αγοράσει". Και θα οδηγηθεί στο εσφαλμένο συμπέρασμα μόνο αν αυτό τον κάνει να "νοιώθει ευχάριστα".

Τα πιο κάτω είναι τελείως τυχαία, αφού το θέμα είναι κυριολεκτικά ανεξάντλητο.

Προφανώς, "νοιώθω ευχάριστα", πιο macho, όπως ο cow-boy της διαφήμισης, όταν καπνίζω κι εγώ Marlboro. ΜΗ ΣΚΕΦΤΕΣΑΙ τον καρκίνο και τα υπόλοιπα.  Προφανώς, "νοιώθει ευχάριστα" η κυρία που, με την αγορά του πιο ακριβού, δείχνει "ποια είναι" στον θρασύ πωλητή, που την προσέβαλε λέγοντας: "έχω και αυτό, που είναι καλύτερο, αλλά δεν είναι για εσένα, είναι πολύ ακριβό!" ΜΗ ΣΚΕΦΤΕΣΑΙ το κόστος. Προφανώς ένοιωσαν ευχάριστα οι Βερολινέζοι ακούγοντας την αριστουργηματική "προς Βερολινέζους ομιλία Βαρουφάκη":  ""Η Γερμανία πλήρωσε πιο πολλά απ’ όσα έπρεπε", λέει ο Γ. Βαρουφάκης. "Αλλά πλήρωσε για τους λάθος λόγους". Και το χειροκρότημα πέφτει βροχή – γιατί το κοινό, όπως μου λέει ένας Γερμανός δημοσιογράφος που με βλέπει έκπληκτο με τις ζητωκραυγές, δεν είναι οι ψύχραιμοι αριστεροί του Die Linke. Είναι οι φανατικοί σοσιαλδημοκράτες." ΜΗ ΣΚΕΦΤΕΣΑΙ τι ζητάει ο Βαρουφάκης από τη Γερμανία.

Φυσικά, ο τρόπος που διατυπώνεται μια πρόταση έχει μεγάλη σημασία. Αν ρωτήσετε δέκα άτομα: "να μείνει η Ελλάδα στο Ευρώ, με "ΚΑΘΕ ΚΟΣΤΟΣ;"" κάποιοι θα σας απαντήσουν "ναι" και κάποιοι "όχι". Όμως θα χρειαστεί να ρωτήσετε πολύ περισσότερους από δέκα μέχρι να προκύψει ο ένας που θα αντιληφθεί την παγίδα στη διατύπωση και θα απαντήσει: "Τί ανοησίες ρωτάς; Στη ζωή ΠΟΤΕ δεν έχουμε μία επιλογή με κάποιο κόστος. ΠΑΝΤΟΤΕ έχουμε τουλάχιστον δύο, με διαφορετικό κόστος ή όφελος!".

Συχνά, φίλοι, μη οικονομολόγοι, με ρωτούν σχετικά με κάποιες από τις ατέλειωτες ανοησίες για τα "λάθη" όλων των άλλων, που ακούμε ή διαβάζουμε συνεχώς,  από κάθε είδους "ειδικούς",  σπουδαίους ή δήθεν σπουδαίους, διάσημους ή προσπαθούντες να γίνουν διάσημοι, καλόπιστους ή κακόπιστους. Τελικά, ανέπτυξα το εξής αντεπιχείρημα "γενικής  χρήσεως" που τώρα το χρησιμοποιώ περίπου ως απόφθεγμα: "το αντίθετο του κακού δεν είναι απαραιτήτως καλό, μπορεί να είναι και χειρότερο!"

Μετά από όσα σχετικά έχουμε μάθει, μάλλον πάθει, θα περίμενε κανείς να γίνεται όλο και δυσκολότερη η παραπλάνησή μας. Κι όμως... Τελικά, υπάρχει τρόπος, τεχνική, δεξιότητες, κάτι τέλος πάντων, που να μας θωρακίζει, έστω, να μας προστατεύει από την παραπλάνηση; Η απάντηση είναι ένα σαφές ΟΧΙ! Δεν υπάρχει και δεν θα υπάρξει όσο η ψυχή μας, "η άυλη ουσία  του ανθρώπου, η οποία αποτελεί την έδρα της προσωπικότητάς του" είναι αυτή που είναι! Υπάρχει τρόπος να περιορίσουμε τη συχνότητα, τα θέματα και την έκταση της παραπλάνησής μας; Δύσκολο, αλλά σαφώς ΝΑΙ, αρκεί να το θέλουμε και να το προσπαθούμε αποφασιστικά!  Πρέπει να έχουμε συνεχώς και αδιαλείπτως κατά νουν όλα τα πιο πάνω, αλλά και να συνειδητοποιήσουμε ότι ΟΛΟΙ είμαστε και θα είμαστε ημιμαθείς, εκτός από τον τομέα της εξειδίκευσής μας. Ο "κοινός νους", ο καλύτερος κοινός νους ΔΕΝ αρκεί για την αξιολόγηση ζητημάτων όταν αυτή απαιτεί εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις! Βεβαίως, για να πορευόμαστε σωστά στη ζωή, δεν χρειάζεται να είμαστε ικανοί να αξιολογούμε επιστημονικά ή τεχνολογικά κάθε ζήτημα που προκύπτει. Ο κοινός νους είναι το μόνο που διαθέτουμε, που μπορούμε να διαθέτουμε...

Ίσως, πάλι, αυτά να περιγράφουν τη διαδικασία ωρίμανσής μας, μία διαδικασία που μπορεί να επισπευσθεί, αλλά μόνο μέχρι ένα σημείο...

__________

  ~ του Συμεών Ρωμύλου

   Πηγή: capital.gr

Posted in: ΕΛΛΑΔΑ